Hfd 10.2 De Koude Oorlog einde

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Het einde van de Koude Oorlog

Filmtip - langs de nieuwe zijderoute

https://www.vpro.nl/programmas/langs-de-nieuwe-zijderoute.html

Duitse eenwording

invoering euro

opheffing Sovjet-Unie

oprichting EU

terroristische aanslagen New York

De val van de Sovjet-Unie 

Oorzaken

• SU verwikkeld in dure en uitzichtloze oorlog in Afghanistan - > terugtrekking 1988
• SU is economisch failliet - > lege winkels, verborgen werkloosheid, verouderde industrie
• SU is moreel failliet -> de communistische partij is haar aanzien kwijt
• Verenigde Staten gaan (kernwapen)wedloop versnellen -> SU te arm om VS bij te benen 
• Kernramp in Tsjernobyl 1986 maakt dit failliet in één klap duidelijk
• SU leider Gorbatsjov wil de SU vernieuwen
• Perestrojka: economie hervormen door zekere mate van kapitalisme toe te staan
• Glasnost: openheid. Media en burgers vrij en onbelemmerd om kritiek te uiten  

  Gorbatsjov de nieuwe leider 1985

Veranderingen zijn onontkoombaar - >

Glasnost – Openheid (lett. ‘openbaar’)​

Hervormingen partij, transparantie politiek​, meer vrijheid van meningsuiting en informatie​

​

Perestrojka – Hervorming (lett. ‘verbouwing’)​

Beperkte markteconomie (vraag en aanbod)​. 

Einde dure wapenwedloop ​

Gevolgen ....

Wat is de opvatting van de tekenaar over de gebeurtenissen in de S.U.?
Op de eieren staat glasnost en perestrojka, op de vogel 'riots'

De gevolgen van de politiek van Gorbatsjov 1

De hardliners in de communistische partij en leger-> weggezuiverd

Glasnost en perestrojka zijn uit de hand gelopen -> onrust in het land

De Brezjnevdoctrine wordt losgelaten -> Oostbloklanden gaan hun eigen weg

Opkomend nationalisme in het Oostblok en de verenigde Sovjetrepublieken 

-> onafhankelijkheid satellietstaten en voormalige Sovjetlanden.

 

Symbool = val van de muur (9 november 1989)

De gevolgen van de politiek van Gorbatsjov 2

Val van de muur 1989 

Eenwording Duitsland: BRD & DDR

Tsjechoslowakije gedeeld in Tsjechië en Slowakije

Estland, Letland, Litouwen (Baltische staten) - 

onafhankelijk en democratisch

https://schooltv.nl/video/de-val-van-ceausescu-roemenie-als-dictatuur-1/#q=roemenie

De val van de Sovjet-Unie 1991

uitbreiding NAVO

- Na 1990 is Rusland zwak. Amerika en Europa vergroten hun invloedssfeer. De EU en NAVO schuiven op naar Rusland.

- Rusland is hier natuurlijk op tegen en voelt zich bedreigd. Maar kan niks doen. 

Rusland maakt historische aanspraken op Oekraïne -> oorlog

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-omwenteling-in-de-sovjet-unie/

In 2004 komen veel Oost Europese landen bij de EU. 

Zij voldoen dan aan de  democratische en economische eisen die de E.U. stelt.

De hereniging van Duitsland: problemen

• 1. Vele landen hadden bedenkingen bij Duitse hereniging:
•     angstig voor economische, politieke (en militaire ?) overheersing van Duitsland
•    Helmut Kohl kreeg steun van Frankrijk onder belofte van:
•      invoering Euro
•     uitbreiding EU met voormalige Oostbloklanden
• 2. Verschil 'Ossies' en 'Wessies' (politiek, economisch en cultureel)
•     oa: Ossies voelde geen hereniging maar overname. Zie: Ampelmänchen
• 3. Ook: immigratie van mensen uit o.a. oorlogsgebieden:
•      Ossies zijn veelal tegen
•     tegengaan immigratie ligt gevoelig bij Wessies (nazi-verleden)

De integratie van de 2 Duitslanden

Sociaal probleem

West-Duitsers voelen zich superieur

Oost-Duitsers krijgen Ostalgie

“Oost-Duitsers waren niet trots op de DDR, maar wel op hun leven in de DDR.”

En Gorbatsjov?

Nobelprijs voor de vrede, four freedomsaward...

maar verguisd in eigen land!