4.2 De Industriele samenleving (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

4.2 De industriële samenleving

Kijkopdracht

Teken een tijdslijn in je schrift.

Noteer op de tijdlijn de jaartallen en een kenmerk van de fiets die je ziet.

4.2 De industriële samenleving

Wat gaan we vandaag doen?

- Terugblik 4.1 en 4.2 

- Uitleg 4.2 C

- Aan de slag: maken 1,4 t/m 8, 11,12,15

De industriële samenleving

Terugblik 4.1:

- Eerste fabrieken

- Industrialisatie: oorzaken en gevolgen

- De Romantiek

De eerste fabrieken

huisnijverheid >> grotere machine>> fabrieken

handmatig >> watermolens >> stoommachines

• oorzaken en gevolgen

Oorzaken	gevolgen
*betere landbouw> groei bevolking *veel arbeidskrachten *grote voorraden steenkool en ijzerersts *nieuwe machines	*verandering naar een industriele samenleving. *betere infrastructuur en * *nieuwe transportmiddelen *verandering naar een stedelijke samenleving *verontreiniging

De Romantiek

Ook de cultuur veranderd. Ratio wordt belangrijk.

Tegenreactie: De Romantiek

- gevoel

-natuur

-het 'onbedorven' leven van boeren en vissers

- interesse voor de geschiedenis; vooral de middeleeuwen

De Romantiek

Leerdoelen 4.2

• Je kunt uitleggen hoe de werk- en leefomstandigheden van de   arbeiders waren.
  
• Je kunt uitleggen wat een klassenmaatschappij is en hoe die verschilde van een standensamenleving.
  
• Je kunt enkele belangrijke uitvindingen noemen die in de 19e eeuw   werden gedaan.
  
• Je kunt uitleggen hoe de wetenschap zich in de 19e eeuw ontwikkelde. 

Woon- en werkomstandigheden (deel 1)

De werkomstandigheden van de nieuwe fabrieksarbeiders waren slecht:

1. Lage lonen (geen vakmensen) + vrouwen en kinderen nog goedkoper
2. Lange werkdagen: zes dagen en geen ?
3. Smerige lucht en oorverdovend geluid
4. Gevaarlijke werkomstandigheden; veiligheid kostte ?
5. Weinig macht t.o.v. fabriekseigenaar. Protest betekende ?

Woon- en werkomstandigheden (deel 2)

Ook:

1. Slechte woonomstandigheden (alles dichtbij de fabriek, want?)
2. Donkere, piepkleine woningen
3. Geen riool of schoon drinkwater
4. Veel ziektes door slechte hygiëne: wat en hoe?

==> Gemiddelde leeftijd?

==> Ontstaan van enorme steden = Urbanisatie of verstedelijking

De klassenmaatschappij

Door industrialisatie veranderde rond 1800 de economie en ontstond kapitalisme (leg uit). 

Door het kapitalisme veranderde de samenleving en standen(waarom?)

Gevolg: een klassenmaatschappij (ipv standen)

1. Ondernemersklasse: kleine, rijke groep
2. Middenklasse: geschoold personeel
3. Arbeiders: grootste klasse en onderaan de samenleving

Leerdoelen 4.2

• Je kunt uitleggen hoe de werk- en leefomstandigheden van de   arbeiders waren.
  
• Je kunt uitleggen wat een klassenmaatschappij is en hoe die verschilde van een standensamenleving.
  
• Je kunt enkele belangrijke uitvindingen noemen die in de 19e eeuw   werden gedaan.
  
• Je kunt uitleggen hoe de wetenschap zich in de 19e eeuw ontwikkelde. 

Nieuwe uitvindingen

Razendsnelle uitvindingen door...

Slimme ondernemers die veel geld wilden verdienen met nieuwe uitvindingen die het leven aangenamer maakten.

George Stephenson: uitvinder van de stoomtrein.

Eerste passagierstreinen gingen 30-50 km/u.

Paardenkoets 15 km/u.

De dubbele snelheid! Wel zo aangenaam ;)

Nieuwe uitvindingen

• Een belangrijke uitvinding was die van de verbrandingsmotor.

• Uitvinding staal (sterker dan ijzer).

Duitse ingenieur Nikolaus Otto in 1876: uitvinder verbrandingsmotor.

Nieuwe uitvindingen

Het dagelijks leven veranderde razendsnel in de Industriele samenleving (waarom en hoe?)

• Verbrandingsmotor (diesel/benzine==> eenvoudiger). Welke uitvinding werd daardoor mogelijk?
• Gaslamp en elektrisch licht. Waar was dat heel fijn en waarom?
• Telegraaf en telefoon
• Medici: hygiëne, inenting en verdoving

==> Welke klasse profiteerde in eerste instantie het meest?

Nieuwe wetenschap

In de 19e eeuw ontstonden er nieuwe wetenschappen:

1. de economie: studie van vraag en aanbod
2. sociologie: studie van de samenleving
3. psychologie en psychiatrie: studie van menselijk gedrag en geestesziektes
4. geschiedenis
5. biologie: evolutietheorie en darwinisme

Adam Smith

• studie van vraag en aanbod: 
• Eigen belang is goed voor de markt; streven naar winst 
•  De overheid moet zich niet bemoeien met de economie

4.2 De industriële samenleving

Aan de slag: maken 1,4 t/m 8, 11,12,15

Nieuwe wetenschap

In de 19e eeuw ontstonden er nieuwe wetenschappen:

1. de economie: studie van vraag en aanbod
2. sociologie: studie van de samenleving
3. psychologie en psychiatrie: studie van menselijk gedrag en geestesziektes
4. geschiedenis
5. biologie: evolutietheorie en darwinisme

Wat hoort NIET bij de werkomstandigheden van arbeiders?

1. Lage lonen
2. Lange werkdagen
3. Smerige straten, geen riolering, en geen schoon drinkwater
4. Protesteren voor betere werkomstandigheden

Wat hoort NIET bij de leefstandigheden van arbeiders?

1. Arbeiders werden niet oud.
2. Besmettelijke ziekten door slechte hygiëne.
3. Vergoedingen als je ziek werd
4. Luchtvervuiling doordat de huizen bij de fabrieken stonden.

Wat hoort bij het kapitalisme van de 19e eeuw?
1) Geen belastingen voor ondernemers
2) Geen minimumloon
3) Winst investeren in veiligheidsmaatregelen
4) Verbod op kinderarbeid

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3
4. 3 en 4

Uit welke groepen bestond de industriële samenleving?

1. Gegoede burgerij, boeren, arbeiders
2. Gegoede burgerij, middenklasse, arbeiders
3. Gegoede burgerij, middenklasse, slaven
4. Middenklasse, boeren, slaven

Waarom maakten fabrieksdirecteuren graag gebruik van kinderarbeid?

1. Kinderen zijn goedkoper.
2. Kinderen gehoorzamen beter.
3. Kinderen werken harder.
4. Kinderen zijn minder snel moe.