3HV: 7.3 Tekort of overschot?

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom

De overheid

7.1 De rol van de overheid

7.2 Inkomsten en uitgaven van de overheid

7.3 Tekort of overschot?

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet ik:

• Wat er gebeurt als de inkomsten en uitgaven niet in balans zijn.
• Hoe de overheid kan ingrijpen bij een begrotingstekort
• Waarom Nederland zich houdt aan de EU begrotingsrichtlijnen
• Hoe je rekent met indexcijfers

Stel je voor 

Je wil graag kaartjes kopen voor een concert.

De kaartjes kosten 129 euro. Je hebt maar 112 eur 

Begrotingstekort & -overschot

Begrotingstekort =    uitgaven > inkomsten
 

• Bezuinigen
• Belastingen verhogen

Vaak het gevolg:

• Geld lenen

Begrotingsoverschot =    uitgaven < inkomsten
 

• Schuld aflossen
  
• Meer uitgeven
  

Staatschuld

• Staatsschuld groeit door lenen
  
• Staatsschuld neemt af door aflossen van de schuld

2023 => 5 miljard aan rente

2025 => 8,7 miljard aan rente

Groei & Stabiliteitspact

EMU =(Eurolanden)

Regels over begroting:

Begrotingstekort = kleiner dan 3% van BBP

Staatsschuld = kleiner dan 60% van BBP

Indexcijfer

Geeft inzicht in een procentuele verandering t.o.v. het basisjaar

Indexcijfer

Om de ontwikkeling van bijvoorbeeld prijzen of schulden, goed te kunnen vergelijken

Basisjaar

Formule indexcijfer

De miljoenennota is een:

1. Uitkering
2. Toelichting op de financiële begroting
3. Toelichting op de rijksbegroting
4. Een briefje van 1 miljoen

Een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven voor het komende jaar.

1. Rijksbegroting
2. Miljoenennota

Wat doet de overheid niet om een begrotingstekort op te vangen?

1. Bezuinigen
2. Belastingen verhogen
3. Lenen
4. Staatsschuld aflossen

Bereken directe belasting inkomsten als percentage van totale inkomsten van het rijk.

1. 61,2%
2. 30,6%
3. 30,5%
4. 30,7%

Bij welke sociale verzekering hoort de WW (werkloosheidswet) ?

1. volksverzekering
2. sociale voorzieningen
3. werknemersverzekering
4. AOW

Wat is het verschil tussen sociale verzekeringen en sociale voorzieningen?

1. Sociale verzekeringen worden betaald uit premies en sociale voorzieningen worden betaald uit belastingontvangsten
2. Sociale verzekeringen zijn voor alle inwoners en sociale voorzieningen alleen voor mensen in loondienst
3. Sociale verzekeringen bestaan uit werknemersverzekeringen en sociale voorzieningen uit volksverzekeringen
4. Sociale verzekeringen gaan uit van het solidariteitsbeginsel en sociale voorzieningen niet

Waaruit bestaat de sociale verzekeringen?

1. zorgverzekering
2. Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen
3. Sociale voorzieningen en sociale verzekeringen
4. Verzorgingsstaat

Sociale verzekeringen worden betaald met

1. Belastingen
2. Uitkeringen
3. Boetes
4. Premies