Les 6. Misselijkheid en diarree

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

6. Misselijkheid en diarree

Opleiding doktersassistent

Leerjaar 2

Farmacologie

J. Witte, MEd

Leerdoelen

1. Ik kan uitleggen hoe misselijkheid ontstaat en hoe dit behandeld kan worden.

2. Ik kan uitleggen hoe diarree ontstaat en hoe dit behandeld kan worden. 

3. Ik kan in het FK informatie opzoeken voer geneesmiddelen bij misselijkheid en diarree. Ik kan deze informatie vertalen in begrijpelijke taal voor de patiënt.

Lesvoorbereiding

Lees in je lesboek anatomie/fysiologie paragraaf 8.3 de maag en 8.4 de darmen.

Soorten anti emetica

Peristaltiek opwekkers

serotonine antagonisten

remming braakcentrum hersenen

FK: domperedon

1. Noem een alternatieve naam voor dit geneesmiddel.

2. Kijk bij 'samenstelling'. Wat betekent het driehoekje bij de namen van dit geneesmiddel?

3. Welke toedieningsvormen bestaan er?

4. Is behandeling met domperidon causaal of symptomatisch?

5. Met welk andere geneesmiddel kan domperidon ingenomen worden in geval van migraine?

FK: domperedon

6. Wat is het minimale gewicht van kinderen waarbij dit middel toegediend mag worden?

7. Hoe lang achter elkaar mag dit middel gebruikt worden?

8. Wanneer (tijdstip) moet dit middel ingenomen worden?

9. Wat is de meest voorkomende bijwerking van dit middel?

10. Als iemand ook antacida of maagzuurremmers gebruikt; wanneer moet dit middel dan ingenomen worden?

FK: domperedon

11. Een patiënt heeft recent een maagbloeding gehad. Mag hij/zij dit middel gebruiken?

12. Welke symptomen zie je bij een overdosis (ziek moeilijke woorden op!)

13. Beschrijf in eenvoudige taal hoed dit middel werkt.

14. Stel dat de pH in de maag verhoogd is: hoe beinvloedt dat de absorptie van dit middel in de maag?

FK: metoclopramide

1. Specialité naam?

2. Behoort tot de groep van de....

3. Toedieningsvorm: zetpil. Voordeel?

4. Indicaties (samenvatting)?

5. Hoe lang maximaal gebruiken?

6. Hoeveel tijd moet er minimaal tussen de doses in zitten?

7. Meest voorkomende bijwerking?

FK: metoclopramide

8. Niet samen met alcohol, omdat....?

9. Als je het samen met morfine neemt, dan.....?

10. Kijk bij 'waarschuwingen en voorzorgen'; wat zijn extrapiramidale symptomen? En wat is tardieve kinesie?

11. Mag je nog een auto rijden als je dit middel genomen hebt?

12. Hoe lang duurt het voordat de patiënt effect voelt?

FK: Zofran

1. Wat is de generieke naam?

2. Welke toedieningsvormen?

3. heb je een recept nodig?

4. Indicaties (samenvatting)?

5. Hoe moet de smelttablet uit de verpakking gehaald- en toegediend worden?

6. Meest - en vaak voorkomende bijwerkingen?

remming braakcentrum

verhoogde hersendruk

schedelbestraling

Haloperodol

Dexamethason

FK: Haloperidol

1. Onder weke groep geneesmiddelen valt dit middel?

2. Wat is de specialité naam?

3. Welke toedieningsvormen beschikbaar?

4. Indicaties (samenvatting)?

5. Kijk bij 'dosering; : wordt soms gedoseerd op geleide van bloedspiegel. Wat betekent dat?

6. Mag dit middel met cola ingenomen worden?

FK: Haloperidol

7. Meest voorkomende bijwerkingen?

8. Welke interactie heeft dit middel met morfine (opiaat)?

9. Is dit middel teratogeen?

10. Mag iemand met de ziekte van Parkinson dit middel gebruiken?

FK: dexamethason (systemisch)

1. Toedieningsvormen?

2. Staat misselijkheid en braken bij chemotherapie bij de indicaties?

3. Mag dexamethason capsule opgemaakt worden en gemengd worden met fruitsap? 

4. Lees bij bijwerkingen: 'psychische reacties'. Wat is 'euforie'?

FK: dexamethason (systemisch)

5. Waarom is dexamethason bij chemopatiënten goed tegen gewichtsverlies?

6. Tot weke groep geneesmiddelen behoort dit middel?

7. Waarom moet dexamethason afgebouwd worden alvorens te stoppen, dus niet in één keer gestopt worden?

FK: loperamide

1. Specialité naam?

2. Recept nodig?

3. Wat is de minimale leeftijd om dit middel te mogen nemen?

4. Hoe lang gebruiken bij acute diarree voor een arts te raadplegen?

5. Wanneer stoppen met dit middel?

6. Maximale gebruiksduur bij chronische diarree?

FK: loperamide

7. Is er een dosisaanpassing nodig voor ouderen?

8. Meest voorkomende bijwerkingen?

9. Waarom mag dit middel niet gebruikt worden bij een bacteriële enterocolitis (door invasieve organismen)?

10. Waarom dit middel niet gebruiken bij (sub)ileus)? wat is dat?

11. Mogen patiënten met PKU dit middel gebruiken? (wat is PKU?)

Om te onthouden

1. Er zijn vele soorten anti- emetica; inzet afhankelijk van oorzaak. Oorzaak uitvragen is dus erg belangrijk.

2. Let op interacties en bijwerkingen, vooral bij de geneesmiddelen die het serotonine systeem beïnvloeden.

3. Haldol is een antipsychoticum, maar de nevenwerking is ook onderdrukking van misselijkheid; let op juiste voorlichting!

Om te onthouden

4. Dexamethason niet te lang gebruiken i.v.m. eventueel ontstaan psychose.

5. Patiënt noemt ontlasting te snel diarree; goed uitvragen.

6. Bij diarree eerst voedingsadvies gericht op preventie uitdroging.

Om te onthouden

7. Bij te lang gebruik anti-diarree middelen kan sop (ernstige) obstipatie; advies om op tijd te stoppen belangrijk.

8. Bij langdurig gebruik kans op blijvende ernstige gecompliceerde obstipatie (b.v. bij mensen met verstandelijke beperking).

Leerdoelen

1. Ik kan uitleggen hoe misselijkheid ontstaat en hoe dit behandeld kan worden.

2. Ik kan uitleggen hoe diarree ontstaat en hoe dit behandeld kan worden. 

3. Ik kan in het FK informatie opzoeken voer geneesmiddelen bij misselijkheid en diarree. Ik kan deze informatie vertalen in begrijpelijke taal voor de patiënt.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃