5.4: Nederland in de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.4: Nederland in de wereld

5.3A: Amerikaanse dollars

• Ik kan uitleggen welke positie Nederland innam in de strijd tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten

VS als bondgenoot

Amerikanen hadden geholpen bij de bevrijding van Nederland in WO2           dit zorgt voor een positief beeld 

 

Nederland krijgt steun van de VS:

• Marshallplan: hulpgoederen en geld van de VS
• Bescherming van de VS           NAVO

Nederland en communisme

Communisme was net na WO2 populair in Nederland, doordat:

• Communistische organisaties hadden veel verzetswerk gedaan 
• Communistische ideeën waren aantrekkelijk door armoede

Spanningen door  de Koude Oorlog zorgden voor een daling in steun voor het communisme

Waarom had communisme net na de Tweede Wereldoorlog grote aantrekkingskracht voor veel mensen in Nederland?

1. Veel communisten hadden in het verzet gezeten
2. Mensen vertrouwden de VS niet
3. Mensen wilden bij de Sovjet-Unie horen

Nederland en kapitalisme

In de jaren '50 wordt de VS steeds meer een voorbeeldland:

• Amerikaanse producten worden populair (= amerikanisering)

Wat hoort niet bij de relatie tussen de VS en Nederland?

1. Marshallplan
2. Amerikanisering
3. NAVO
4. Warschaupact

5.3B: een kritische bondgenoot

•  Ik kan met behulp van 2 voorbeelden uitleggen waarom er vanaf de jaren 1960 kritiek ontstond op het optreden van de VS.

Welke verandering vind er plaats in Nederland?

Je leest en luistert naar de tekst van het lied Welterusten meneer de president. Denk goed aan wat je geleerd hebt tot nu toe!

• In welk jaar is dit lied geschreven? 
• Bij welk land hoort 'meneer de president'? Leg uit en onderstreep de zin waar je dit aan kan zien.
• Welk(e) land(en) zouden er bedoeld worden als er gezongen wordt 'verre kusten' en 'verre tropennacht'? Tip: kijk naar het jaartal van het lied
• Waarvoor moeten de soldaten in het lied 'de wacht houden'? Onderstreep de zin en leg uit wat hiermee bedoelt wordt.
• Is de mening van de schrijver over de president positief of negatief? Leg dit uit. 

Vietnam 

Opkomst van de televisie

Mensen kunnen de oorlogsbeelden uit Vietnam op tv zien 

Veel boosheid en onrust

Demonstraties tegen het Amerikaanse geweld in Vietnam

Kernwapens

Vanaf 1975: nieuwe kernwapenwedloop tussen de SU en VS

VS willen kruisraketten in West-Europa (ook Nederland) plaatsen

Mensen gaan protesteren: ze wilden ontwapening 

Kernwapens

• De Nederlandse regering wil wel samenwerking met de VS, dus de kruisraketten zouden er toch komen
  
• Ze komen er toch niet, omdat in 1985 Gorbatsjov aan de macht komt: vanaf dan wordt er gepraat over ontwapening
  

5.4C: een nieuwe wereld

• Ik kan met twee voorbeelden uitleggen dat ook na 1989 grote conflicten bleven ontstaan en beschrijven welke rol Nederland daarin speelde.
  

Waarom had communisme net na de Tweede Wereldoorlog grote aantrekkingskracht voor veel mensen in Nederland?

1. Veel communisten hadden in het verzet gezeten
2. Mensen vertrouwden de VS niet
3. Mensen wilden bij de Sovjet-Unie horen

Wat hoort niet bij de relatie tussen de VS en Nederland?

1. Marshallplan
2. Amerikanisering
3. NAVO
4. Warschaupact

Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat Nederlanders kritiek hadden op de VS.

Positief over de toekomst

Val van het communisme zorgde voor positiviteit:

• Meer landen worden democratisch
• Perode van vrede

Nederland wilde bijdragen aan de vrede:

• Vredesmissies van de VN
• Lid van de NAVO

Wat weten jullie al over Srebrenica?

Wat gebeurde er in Srebrenica?

Joegoslavië viel uit elkaar in verschillende andere landen. Een deel van Bosnië-Herzegovina wilde onafhankelijk worden, maar de Serviërs die daar woonden wilden bij Servië horen. 

Dit leidde tot een burgeroorlog:

• Serviërs vielen andere bevolkingsgroepen aan
• De VN stuurde troepen om de vrede te handhaven

Wat gebeurde er in Srebrenica?

In Srebrenica was een enclave (veilig gebied van de VN). Hier zat Dutchbat, die deel waren van de VN missie. Ze hadden te maken met verschillende problemen:

• Weinig toevoer van voedsel doordat Serviërs die afsneden
• Mensen mochten wel op verlof, maar niet terug, waardoor er steeds minder soldaten waren
• Geen luchtsteun van de VN

Wat gebeurde er in Srebrenica?

In juli 1995 veroverden Serviërs Srebrenica en vond er een genocide op 8000 mannen plaats. De Nederlandse soldaten konden (door omstandigheden) dit niet voorkomen. 

Wat zijn de gevolgen?

• Regering wilde niet meer meedoen aan grote militaire vredesmissies.

Het Midden-Oosten

De VS valt in 2003 Irak binnen, met als reden om democratie te brengen in het Midden-Oosten 

• Nederland stuurt soldaten, maar er is eigenlijk weinig steun voor de oorlog 

Er ontstaat alleen maar meer onrust

Het Midden-Oosten

Er ontstaat na de oorlog kritiek op de rol van de VS als 'politieagent' van de wereld

Toch blijven veel landen wel rekenen op bescherming/militaire steun van de VS