Les 9 - Voorwaarden voor een rechtsstaat

WELKOM!
1. Zoek een plek.
2. Pak je boek, werkboek, schrift en pen.
3. Open de LessonUp app.
4. Klets met je buurman/-vrouw.

1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
maatschappijleerVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 1

In deze les zitten 22 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

WELKOM!
1. Zoek een plek.
2. Pak je boek, werkboek, schrift en pen.
3. Open de LessonUp app.
4. Klets met je buurman/-vrouw.

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechtsstaat 
"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

  1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
  2. Er is een verdeling van macht.
  3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Slide 2 - Tekstslide

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 
Rechtsstaat 
"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

  1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
  2. Er is een verdeling van macht.
  3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Slide 3 - Tekstslide

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 
Trias Politica

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

"Iedereen die macht heeft, is geneigd daar misbruik van te maken"
Eens!
Oneens!

Slide 5 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Montesquieu
  • Bedacht de Trias Politica 
  • Verdeling van de machten
  • Voorkomt machtsmisbruik en onrechtvaardigheid

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wetgevende macht
Maakt wetten waar we ons aan moeten houden 

Parlement + regering
Stemmen + voorstellen
Voorstellen

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Uitvoerende macht
Moet de goedgekeurde wetten uitvoeren
Regering
Ambtenaren
Politie
Militairen

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechterlijke macht
Verantwoordelijk voor de rechtspraak
Rechters + iedereen
Oordelen + straffen
Oordelen

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Checks and balances
De drie machten controleren elkaar!

  • De wetgevende macht controleert de uitvoerende macht.
  • De rechterlijke macht spreekt recht over de uitvoerende en wetgevende macht. 
  • De uitvoerende macht is verantwoordelijk voor de rechterlijke macht

Slide 10 - Tekstslide

Wetgevende macht --> uitvoerende macht: de ministers moeten verantwoording afleggen aan de wetgevende macht. 

De rechterlijke macht kan ministers aanspreken als ze iets niet goed hebben gedaan. Ook kunnen ze ministers en het parlement tot de orde roepen, omdat een wet in strijd is met internationale wetten. De rechterlijke macht toetst niet aan de grondwet, dat moet de regering en het parlement zelf doen.  


Uitvoerende macht --> rechterlijke macht: de minister van veiligheid en justitie en die van rechtsbescherming zijn verantwoordelijk voor de rechterlijke macht. Wel is de rechterlijke macht onafhankelijk. 


Onafhankelijke rechtspraak
Waarom is het belangrijk dat rechtspraak onafhankelijk en neutraal is? 

  • Eerlijke rechtspraak!
  • Burgers worden beschermd tegen de overheid
  • Geen eigen rechter spelen

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Onafhankelijk

  • Benoeming voor het leven
  • Openbare zittingen
 
Neutraal

  • Zwarte toga
  • Mogelijkheid tot wraking

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechtsstaat 
"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

  1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
  2. Er is een verdeling van macht.
  3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Slide 13 - Tekstslide

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 
Legaliteitsbeginsel
"De overheid mag alleen de vrijheid van burgers beperken als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd
"Nulla Poena - beginsel" 

Rechtszekerheid 

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rechtsstaat 
"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

  1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
  2. Er is een verdeling van macht.
  3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Slide 15 - Tekstslide

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 
Grondwet
Bevat:
  • Grondrechten van de inwoners (artikel 7)
  • Inrichting van de Staat (artikel 51)


Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Klassieke grondrechten
  • Garantie van de overheid
  • Afdwingbaar bij de rechter
  • De burgerlijke en politieke rechten
Sociale grondrechten 
  • Inspanningsverplichting 
  • Vaak niet afdwingbaar
  • De economische, sociale en culturele rechten

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Vragen
  1. Op welk grondwetsartikel beroept Wilders zich hier?
  2. Verwacht je dat hij een kans van slagen heeft? Leg dit uit aan de hand van de kenmerken van het bijbehorende type grondrecht.

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wie ben ik?!
timer
7:00
10 minuten
Klassikaal
Uitkomst: Controleren
Opdracht:
  1. Kies voor je buurman of buurvrouw 'een macht': OM, politie, minister Kaag, etc.
  2. Loop rond en stel Ja/Nee-vragen om te achterhalen wie jij bent.
  3. Ga in de juiste hoek staan: wetgevende, uitvoerende of rechterlijke macht.

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Opdrachten
timer
7:00
10 minuten
Alleen (Duo's) 
Uitkomst: 
Huiswerkvrij!
Klaar?:
Opdracht 14 op blz. 36
Opdracht:
Ga aan de slag met vraag 2, 3, 5 en 8 op blz. 30. 
Maak daarna het werkblad.
(   )

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk
Ga aan de slag met vraag 2 t/m 9, 15
Maak het werkblad.
Maak de LessonUp-toetsen

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies