December Mestkever - Opdracht in de klas

• Burgerschapskunde
• Biologie
• +1
• Basisschool
• Speciaal Onderwijs
• Groep 3-8

Introductie

De opdracht van de maand hoort bij de jaarkalender van de tentoonstelling De DierenAcademie in Museum Volkenkunde, Leiden. De opdrachten zijn bedoeld als verwerking na het museumbezoek, voor in de klas of in de gymzaal. Iedere maand is gekoppeld aan een dierdocent van de DierenAcademie en behandelt en/of verdiept een thema rondom het dier en de mens-dier relatie.

Opdracht in de klas

December - Mestkever

Voor de leerkracht

Zie slide 2 voor een overzicht van De DierenAcademie opdracht van de maand december. 

Kleine krachtpatsers

Sterke insecten en spinnen wereldwijd

Overzicht:
-Slide 3 is een poll

-Slide 4 is een woordweb

-Op Slide 5 t/m 9 staan verschillende voorbeelden van 'krachtige insecten' en de vraag waar deze dieren sterk in zijn. Dit kan besproken worden in de klas alvorens op de hotspots te klikken.

In de notities voor de leerkracht staat extra informatie en verwijzingen naar websites.

-Slide 10 is een onderzoeksopdracht voor groep 3 t/m 5

-Slide 11 is een onderzoeksopdracht voor groep 6 t/m 8

Insecten en spinnen zijn ongedierte

ja

nee

soms

Pollvraag
De leerlingen kunnen meedoen met een eigen device of de antwoorden kunnen geïnventariseerd worden door het tellen van de opgestoken vingers.

N.b er is geen goed of fout antwoord. Bespreek de stelling met de klas. 

Hulpvragen:
-Wanneer is een dier ongedierte? 

-Voor welke dieren zijn insecten en spinnen geen ongedierte? 

-Wat gebeurt er, als ongedierte met gif gedood wordt, met de dieren die juist van bijvoorbeeld insecten en spinnen leven?

-Is de mens ongedierte voor dieren? 

-Als ongedierte betekent ‘ongewenst’, wat kun je dan doen om een dier niet meer als ongedierte, als ongewenst, te zien? 

-Waarom vinden mensen insecten  storend, eng of vies? Wanneer wel of niet? Hoe komt dit? 

Op de volgende slides staat een aantal voorbeelden waarbij de leerlingen op zoek gaan naar de bijzondere eigenschappen van insecten.

Wat weet ik al van insecten en spinnen?

Vul het woordweb in. 

De leerlingen kunnen meedoen met een eigen device of de antwoorden kunnen door de leerkracht genoteerd en/of  geïnventariseerd worden. Naar aanleiding van de antwoorden van de leerlingen wordt de voorkennis getoetst.

Krachtpatser mestkever

Waar is een mestkever goed in?

Met het tillen van ruim 1000 keer hun eigen gewicht mag de mestkever zich het sterkste dier op aarde noemen!

Weeg jij zo'n 40 kilo? Dan moet je 40 ton rollen. Dat is ongeveer het gewicht van 4 grote volle vrachtwagens.

Het geheim van het eeuwige leven
Mestkevers ruimen poep van anderen op en bemesten hiermee het land en verspreiden zaadjes die in de poep zitten. De heilige mestkever komt uit Egypte. Lang geleden dachten de Egyptenaren dat mestkevers het geheim van het eeuwige leven kennen. Dat zagen ze door ze te bestuderen. 

Zo zagen ze hoe een baby-mestkever, een larf, uit een mestbal kroop. Alsof er geen vader of moeder aan te pas kwam. Spontaan nieuw leven: uit poep geboren. Ook zagen ze hoe mestkevers mestballen duwen. Net als de God van de Morgenzon de zon omhoogduwt. Elke dag weer. Die god kreeg de naam: Khepri, kever. God Khepri is te herkennen aan een mestkeverhoofd. 

Krachtpatser spin

Waar is een spin goed in?

Sterke spinnenwebben maken!

Spindraad is enorm sterk. Een spindraad, met de straal van 3 cm, zou een op volle snelheid vliegende Boeing-747 kunnen stoppen.

Extra
De Darwinspin uit Madagaskar produceert de sterkste spinnenzijde: tien keer zo sterk als de kunstvezel Kevlar, dat zelf al vijf keer zo sterk is als staal. Met Kevlar maken wij banden voor raceauto's en kogelvrije vesten. De Darwinspin bouwt met haar spinnenzijde enorme webben met draden van wel 25 meter lang om rivieren te overspannen. 

Websites:

https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/de-darwins-wielwebspin

https://scientias.nl/spinnen-bouwen-supersterk-web-met-dank-aan-de-wetenschap/

Krachtpatser vlo

Waar is een vlo goed in?

Vlooien kunnen wel 350 keer hun eigen lichaamslengte springen!

Een vlo kan 50 tot 70 cm hoog en 1 meter ver springen. Dat kan hij duizenden keren achter elkaar herhalen.

Website

https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/hoe-springen-insecten

Krachtpatser bladsnijdersmier

Waar is hij goed in?

Bladsnijdersmieren kunnen 50 keer hun eigen gewicht tillen!

Met hun krachtige kaken snijden ze de bladeren in kleine stukjes.

Samenvatting filmfragment (3,5 minuut)
Bladsnijdersmieren kunnen 50 keer hun eigen gewicht tillen. Met hun krachtige kaken snijden ze de bladeren in kleine stukjes. Die brengen ze in een lange rij naar hun nest onder de grond waar ze de blaadjes 'verbouwen' totdat er schimmel groeit. Die schimmel is weer heel voedzaam. Eigenlijk zijn deze mieren 'boeren' want ze verbouwen hun eigen voedsel. 

Krachtpatser bij

Waar is een bij goed in?

Stuifmeel vervoeren zonder handen, rugzak of tas!

Om het stuifmeel te vervoeren, hebben bijen op een deel van hun lijf extra lange en dikke haren. Hierdoor blijft het stuifmeel beter kleven.

Extra
Bijen zijn ook geweldige bouwers. Zo gebruiken mensen het model van de honingraat voor bouwmaterialen waar de combinatie van stevigheid en licht gewicht is gewenst. 

Websites

.https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/handig-bepakte-bijen

.https://www.wikiwand.com/nl/Honingraatpaneel

Onderzoek groep 3 t/m 5

Andere krachtpatsers in het dierenrijk

Opdracht groep 3 t/m 5

Laat leerlingen in groepjes op zoek gaan naar andere krachtpatsers van het dierenrijk. Bijvoorbeeld met de sterkste tanden, klauwen, staart of met het sterkste gif. Eventueel kan opgesplitst worden in andere soorten dan insecten en spinnen: zoogdieren, vogels, vissen, reptielen, amfibieën.

Afsluitende vraag
Zou je liever een klein of een groot dier zijn? Waarom?

Onderzoek groep 6 t/m 8

Slimme krachtpatsers en biomimicry

Biomimicry is het nadoen van ideeën uit de natuur om

menselijke problemen op te lossen. Bijvoorbeeld het imiteren van een haaienhuid voor snellere zwempakken. Of het landingsgestel

van een helikopter dat geïnspireerd is op de poten van sprinkhanen.

Opdracht groep 6 t/m 8

Laat leerlingen in groepjes op zoek gaan naar voorbeelden in de biomimicry* of zelf met innovatieve oplossingen komen.
De toepassing van: spinnenwebben, honingraten, sprinkhaanpoten, haaienhuid, libellevleugels en bultrugvinnen kan onderzocht worden.

Presentatie in de vorm van een tekening/ ontwerp, collage, woordweb of verhaal. 

*Biomimicry is de wetenschap en de kunst van het imiteren van de beste biologische ideeën in de natuur om menselijke toepassingen uit te vinden, te verbeteren en duurzamer te maken. Wij mensen kunnen van de natuur leren en profiteren. Door de natuur te zien voor wat ze is, een bron van kennis, genialiteit en wonderen.