Herhalingsles SO HV2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

- Welkom!

- Planning

- Aantekening par. 2? 

-Quizizz/ Herhaling §1 en 2

- Blooket

- Afsluiting 

Planning

Week 14 (vandaag)	Herhalen par. 1 en 2
Week 15	SO H3 par. 1 en 2
Week 16	SO bespreken + start par. 3
Week 17	Par.3 afmaken + par. 4 start

Planning

Week 11 (vandaag)	par. 2 afmaken
Week 12	Start par. 3 en par 1 en 2 herhalen
Week 13	SO par 1 en 2
Week 14	SO bespreken en par. 3 afmaken

Geschiedenis

Introductie

standensamenleving

Middeleeuwen

standensamenleving 18de eeuw

Standensamenleving

1e stand	Geestelijkheid	geen belasting betalen
2e stand	Adel	geen belasting betalen
3e stand	Boeren en burgers	* moesten belasting betalen * hadden geen voorrechten

Revolutie in Frankrijk

Hoofdstuk 2, paragraaf 2 

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 
  

• Lodewijk XIV was een Franse koning met asolute macht. 
• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht)

• Zo hoeft dus ook niemand aan de koning te twijfelen...

De Zonnekoning

• Lodewijk XIV (1638-1715) was één van de machtigste koningen van Frankrijk. 
• Hij werd koning toen hij 5 jaar was. Tot zijn 23e werd Frankrijk daarom bestuurd door eerste minister Mazarin.

• Hij zorgde ervoor dat iedereen naar Lodewijk zou luisteren en dat hij de absolute macht had.

Pak je smartphone of tablet en klik op de link om het paleis van Versailles van binnen te bekijken!

Standenmaatschappij

• Sinds de middeleeuwen was de Franse samenleving verdeeld in 3 standen: 'bidders, strijders en werkers'

• Over deze verdeling kon niet worden getwijfeld: God had dit zo bepaald.

De 1e stand

• De geestelijkheid: de mensen van de kerk. Zij zorgden dat de mensen in de hemel zouden komen. De hoge geestelijken woonden in grote paleizen en hadden vooral rechten (en maar weinig plichten).
  

• De geestelijken bezaten veel grond: het waren grootgrondbezitters

De 2e stand

• De edelen: de mensen van adel. Zij zorgen voor het bestuur en de verdediging van het land. Zij woonden in grote paleizen en hadden vooral rechten (en maar weinig plichten).
  

• De koning vertrouwde hen niet: daarom mochten (moesten!) ze bij hem in de buurt wonen. Zo kon hij ze in de gaten houden.
  

De 3e stand

• De boeren en de burgers. Eigenlijk iedereen die niet bij de 1e of 2e stand hoorde. Daarom waren er in de 3e stand ook grote verschillen. Zo had je de rijke burgerij, de bourgeoisie. Dit waren mensen met een eigen bedrijf of een diploma.

• De 3e stand had alle plichten: zij moesten bijvoorbeeld wél belasting betalen.

De Verlichting

vanaf ±1700

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio)

• Hierdoor krijgen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.
  

Misoogst

1788

• Door mislukte oogsten waren de graanprijzen (en dus ook de prijs van brood) enorm gestegen. Er ontstonden zelfs hongersnoden.

• Ondertussen moest de 3e stand wél veel belasting betalen.
  

Frankrijk gaat failliet

mei 1789

• Feesten, paleizen, bestuur en oorlogen kosten heel veel geld, maar het geld is op. 
• Koning Lodewijk XVI wil graag meer geld hebben, en roept daarom (voor het eerst in 175 jaar) de Staten-Generaal bij elkaar. De vergadering van de 3 standen.

• De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting en/of afschaffing van de privileges. 
• Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. En de koning heeft altijd de adel en de geestelijkheid mee.

• De leiders van de 3e stand zijn boos en teleurgesteld, en lopen weg...
  

De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting of afschaffing van de privilieges. 

Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. En de koning heeft altijd de adel en de geestelijkheid mee.

De leiders van de 3e stand zijn boos en teleurgesteld, en lopen weg...

Eed op de kaatsbaan

juni 1789

• De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.
• Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.
• Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als er een nieuwe grondwet is.

Eed op de kaatsbaan

1789

De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.

Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.

Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als 

er een nieuwe grondwet is.

Hoe bereik je het volk?

• Niet iedereen kon lezen, zeker niet in de 3e stand. 
• Maar spotprenten? Die begreep iedereen!

• Deze spotprenten werden meestal gemaakt door de bourgeoisie.
  

Geestelijkheid

De 1e stand

Adel

De 2e stand

De 3e stand

Alle mensen die niet bij de 1e of 2e stand horen.

Bestorming van de Bastille

14 juli 1789

• De koning stuurt het leger naar Parijs om groepen mensen uit elkaar te slaan. 
• Het Franse volk bestormt Bastille, een gevangenis én buskruit-opslag. 
• De wapens hadden ze al eerder buitgemaakt.
• De Franse Revolutie is begonnen...en slaat over op andere delen van het land!

'Rien'

'Niets' in het Frans.

Dat was het enige dat Lodewijk XVI 's avonds opschreef in zijn dagboek.

Lodewijk had nog wel aan een adviseur gevraagd of het een 'opstand' was.

Deze gaf aan: "Het is geen opstand, het is een revolutie."

Lodewijk begreep er niets van: "Waarom?"

Verklaring van de rechten 

van de mens en de burger

augustus 1789

• In dit document wordt duidelijk gemaakt dat ieder mens vrij én met gelijke rechten wordt geboren.
• Deze verklaring is gebruikt als voorbeeld voor Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van de Verenigde Naties.

Een nieuwe volksvertegenwoordiging

• Bij het besturen liet Lodewijk XVI zich adviseren door geestelijken en edelen. 
  
• Later zouden we deze bestuursvorm het ancient régime noemen.  

Een nieuwe volksvertegenwoordiging

• Toen Lodewijk XVI koning werd, waren er grote problemen.  
• ‘Frankrijk was wel welvarend, maar toch dreigde het bestuur haast failliet te gaan rond 1788. 
• De uitgaven aan oorlogen waren te hoog.  
• Er waren teveel schulden die weer zorgden voor hoge rentes die betaald moesten worden. 

Een nieuwe volksvertegenwoordiging

• Een ander probleem waren de uitgaven van het koninklijk echtpaar.  
• De Franse koningin Marie Antoinette was niet populair in Frankrijk. 
• Ze gaf veel geld uit!

Een machtige vorst

• Frankrijk  dreigde zelfs failliet te gaan.
• In 1788 wilde Lodewijk daarom nieuwe belastignen invoeren.

Een nieuwe volksvertegenwoordiging

•  Daarvoor had hij de goedkeuring van de Staten-Generaal nodig. 
• Die waren al 175 jaar niet meer bij elkaar geweest.  

Een nieuwe volksvertegenwoordiging

• De vertegenwoordigers van de 3e stand roken hun kans: eindelijk mochten ze meepraten over het bestuur.

Van Versailles naar Parijs...

oktober 1789

• Het Franse volk eist dat de koning in Parijs gaat wonen, en niet ver weg in Versailles. De menigte was als vrouwen verkleed in de hoop dat er niet op hen werd geschoten. 
• Met succes: de koninklijke familie verhuisde naar het Tuilerieënpaleis. 

De koning is gevlucht!

juni 1791

• Het is wel duidelijk dat de koning nog maar weinig macht heeft en dat zijn positie in gevaar is.
• De koninklijke familie besluit te vluchten, maar worden in het noorden van Frankrijk betrapt en teruggebracht naar het Tuilerieënpaleis in Parijs.

Een nieuwe grondwet

september 1791

• In de nieuwe grondwet is er plek voor de koning, al is zijn macht erg klein geworden.
• Ondertussen zoekt de koning in het geheim steun bij de koningen en keizers van andere landen: "Kom mij helpen!"

Bestorming van de Tuilerieën

september 1792

• De koning en koningin worden gearresteerd en gevangen gezet.
• Het koningschap wordt afgeschaft: Frankrijk is een republiek

Lodewijk wordt onthoofd

januari 1793

• De revolutionairen ontdekken de geheime briefwisseling tussen Lodewijk en de Oostenrijkse keizer, en oordelen: "Hoogveraad!"
• De koning wordt ter dood veroordeeld en terechtgesteld in Parijs.
• In oktober volgt ook de koningin, Marie Antoinette.

Lodewijk wordt onthoofd

januari 1793

De Jakobijnen ontdekken de geheime briefwisseling tussen Lodewijk 

en de Oostenrijkse keizer, en oordelen: "Hoogveraad!"

De koning wordt ter dood veroordeeld en terechtgesteld in Parijs.

Marie Antoinette werd door het volk enorm gehaat. 

Dit kwam vooral door haar luxe levensstijl en de 

grote hoeveelheden geld die ze uitgaf aan

haar hofhouding, kleding en sieraden.

De Terreur

1793-1794

• De macht in Frankrijk komt in handen van de radicale Jakobijnen.
• Tijdens het Schrikbewind worden tienduizenden 'tegenstanders' van de Revolutie opgepakt en terechtgesteld.
• De leider van de Jakobijnen is Robespierre.

Marat was één van de leiders van De Terreur.

Vanwege een huidziekte bracht hij een groot deel van de dag door in bad. Daar ontving hij ook zijn bezoek. Eén van deze bezoekers, Charlotte Corday, een tegenstandster, stak hem tijdens zo'n bezoek dood: "Het is volbracht; het monster is dood"

Helaas werden als reactie op de moord, duizenden tegenstanders vermoord.

Einde aan De Terreur

zomer 1794

• Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794 wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

• De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.
  

Einde aan De Terreur

zomer 1794

Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794

wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.

Einde aan De Terreur

zomer 1794

Er komt steeds meer weerstand tegen Robespierre en in juli 1794

wordt hij, samen met zijn handlangers, gearresteerd en terechtgesteld.

De nacht voor zijn onthoofding, doet hij een mislukte zelfmoordpoging.

De Directoire

1795-1799

• Na De Terreur, en een korte burgeroorlog, willen de Fransen rust.
• De regering, de Directoire ('Directie'), van 5 directeuren heeft echter vooral te maken met economische tegenslagen en is erg zwak.
• Eigenlijk hopen veel Fransen dat één man het land gaat redden...

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

• Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen.
• Hij is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af. 
• Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

Generaal Napoleon Bonaparte heeft de Franse Republiek al eerder gered: 

in 1795, toen aanhangers van de overleden koning de macht wilden grijpen.

Hij is klaar met de zwakke Directoire en zet hen af. 

Napoleon benoemt zichzelf tot consul. Net zoals de Romeinen dat ooit deden.