Thema 4 rampen en plagen

• mens en maatschappij
• Voortgezet speciaal onderwijs

Leerdoelen:

- Je weet aan het einde van de les de verschillende aardlagen

- je weet de kenmerken per aardlaag.

- Je weet hoe een aardbeving ontstaat.

Hoe zit de aarde eruit?

Aardkorst: Buitenste laag

-35 km dik onder land
  10 km dit onder oceaan

-hard en stevig
-vergelijken met een appel
-5000 graden

lagen van de aarde

aardkern: binnenste deel

aardmantel: middelste deel
aardkorst: waar wij leven

aardmantel

kenmerken:
-magma= gesmolten gesteente
-stroomt rond (soort soep)
-korst drijft op de mantel

www.ntr.nl

Benoem de 3 verschillende aardlagen?

Waardoor ontstaat een aardbeving?

De platen kunnen 3 kanten op

1: uit elkaar
-vulkanen

2: naar elkaar toe
-vulkanen
-aardbevingen
3: langs elkaar
-vulkanen

-aardbevingen 

De aarde beweegt

aardkorst is gebroken = platen

Deze platen drijven op magma en bewegen
-langzaam
--> bouwt spanning op
--> als die spanning loskomt: aardbeving

epicentrum= Het punt waar de aardbeving het hevigst is noemen

 We meten dit op de schaal van richter.

Als de spanning tussen aardplaten te hoog is ontstaat er een...….?

1. Vulkaanuitbarsting
2. Aardbeving
3. Temperatuur daling
4. Magma

Vergelijken met een papiertje

1. Pak 2 papiertjes

2. leg ze tegen elkaar aan

3. duw ze tegen elkaar aan
--> papier gaat bollen
4. op een gegeven moment schieten ze los in 1x

--> die schok is een aardbeving

Huiswerk:

1 t/m 5

Benoem de drie aardlagen?

Wat is Magma

1. warme stenen
2. gesmolten stenen
3. vloeibaar zeewater
4. magnesium

De aardkorst is gebarsten, hoe noem je die lossen stukken aardkorst?

Hoe heet het punt waar de aardbeving het hevigst is?

1. epischcentrum
2. hippiecentrum
3. epicentrum
4. middelpunt(centrum)

Lesdoel:

• Aan het eind van de les ken je vier verschillende plaatbewegingen.
• per beweging kan je een kenmerk geven.
  

De platen kunnen 3 kanten op

1: uit elkaar
-vulkanen

2: naar elkaar toe
-vulkanen
-aardbevingen
3: langs elkaar

-aardbevingen 

1. naar elkaar toe

2 dingen kunnen gebeuren
1. 2 platen gaan omhoog= gebergte

2. 1 plaat gaat omhoog, de andere omlaag
           -plaat omhoog= gebergte
           -plaat omlaag= smelt, magma borrelt omhoog= vulkaan
           -Als platen in de oceaan naar beneden worden geduwt => Troggen = diepe gleuven tot 10km diep.

2. langs elkaar op

2 platen schuren langs elkaar op: aardbeving
 

3. uit elkaar

-Platen drijven uit elkaar
-magma komt hier omhoog

-het magma stolt en vormt een soort bergketen onder water= Mid-oceanische rug 

Vulkanen

Lava= magma op aarde (dus niet in de aarde)

Krater= gat waar lava uit komt

Vulkanische bommen= brokstukken die mee vliegen bij een uitbarsting

wonen op de vulkaan

Indonesië: Merapi, Bromo
-Bromo: heel toeristisch 
-Merpai: aan de voet een enorme stad

Merapi 

Merapi: Yogjakarta

2010: enorme uitbarsting

Waarom wonen hier toch mensen?

stof, meten

Bij sommige breuklijnen in de aardkorst komt magma naar boven. Hoe heet zo'n plaats ?

Als gloeiende magma uit de vulkaan stroomt noemen we dit.....

1. Magma
2. Vloeibaar gesteente
3. De vloer is (lava)
4. Magnesium

Het gat in de vulkaan waar lava uit komt, noemen we......

1. Vulkaan
2. Troggen
3. Krater
4. Open aardkorst

Leerdoelen:

• Aan het eind van de les ken je 2 problemen van Afrika t.a.v. natuur.
• Je kan bij elk probleem een oorzaak noemen.
• Je kan in eigen woorden uitleggen wat de oorzaken voor de verspreiding van aids is.
  

Rampen in Afrika

Droogte en overstromingen

Oorzaken rampen:

Door bevolkingsgroei in Afrika -> Meer aanleg Akkers -> nieuwe planten kunnen slecht tegen droogte -> minder inkomsten voor de boer.

Door het uitbreiden van Akkers -> meer bomen gekapt -> bij heftige regen spoelt de vruchtbare grond weg door gebrek aan wortels. 

Rampen in Afrika

Doordat water sneller stroomt op de kale akkers -> overstromen de rivieren.

Aids

Epidemie: Veel mensen 

sterven in korte tijd aan 

dezelfde ziekte

Aids wordt veroorzaakt door

het hiv-virus.

Waarom is dat een probleem in Afrika ?

• Armoede -> weinig onderwijs -> mensen kunnen niet lezen/schrijven -> weten niet hoe je het kan voorkomen.
• mensen kunnen geen condooms betalen en weten niet dat ze de ziekte hebben => ziekenhuis is ver weg.
  

Wat is een epidemie:

1. Plaats waar de aardbeving het sterkst is.
2. Verzamel naam voor hiv-virus.
3. In korte tijd sterven veel mensen aan dezelfde ziekte.
4. Het overgeven van een ziekte.

Wat is zijn de gevolgen van een sterke bevolkingsgroei in Afrika ?

Huiswerk:

Opdr: 1,3a,4,5,7,21