5V - SE 4

• Muziek
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

5V - SE 4

G.F. Händel – Serse

Serse (Xerxes) is een opera van Händel uit 1738.

De volgende vier vragen gaan over deze opera.

Voorlezen

Je hoort het eerste deel uit de opera 'Serse'  van G.F. Händel. De partij van viool 1 staat hieronder. De eerste viool versiert de melodie enkele keren door een triller te spelen. De eerste triller is gegeven.

 

1. Omcirkel op nog zes plaatsen de noot waar een triller gespeeld wordt.

Voorlezen

'Serse' wordt uitgevoerd door een barokorkest. In dit eerste deel hoor je de strijkersgroep aangevuld met een voor de barok kenmerkend instrument.

2a. Welk instrument is dat?

2b. Hoe noem je een dergelijk openingsstuk?

Voorlezen

Voorlezen

Je hoort een ander deel uit Serse.

3a. Welk type compositie is dit? 

3b. Geef drie redenen waarom je voor je antwoord gekozen hebt. 

Voorlezen

Als laatste uit deze opera hoor je een koordeel.

4. Omcirkel de juiste antwoorden.

• Het ritme van de koorstemmen is  gelijk / ongelijk.

• Ze zingen onafhankelijke  melodieën / akkoorden.

• Er is  wel / geen  sprake van imitatie.

• Het koor zingt  homofoon / polyfoon.

Voorlezen

J.S. Bach – Brandenburgs Concert no. 2

Dit blok bestaat uit vijf vragen.

Voorlezen

Dit Brandenburgs Concert is een concerto grosso. Hierboven staat het thema afgebeeld. Het thema wordt door vier solisten achtereenvolgens ingezet. 

5. Welke instrumenten zijn dat?

Voorlezen

1. trompet- hobo-blokfluit- viool
2. trompet- hobo-dwarsfluit- cello
3. trompet- hobo- viool- blokfluit
4. trompet- dwarsfluit-blokfluit- viool

Je krijgt hetzelfde fragment nog een keer te horen. Het thema staat afgebeeld.

6. Is dit een fuga? Verklaar je antwoord.

Voorlezen

Aan de basis van de compositie ligt de basso continuo. 

7. Wat is een basso continuo?

Voorlezen

8. Door welke instrumenten wordt het basso continuo in dit concert uitgevoerd?

Voorlezen

In het thema zit een sequens.

9. Geef de sequens in het thema boven de noten aan.

Zet een pijl bij het begin van de sequens en een pijl aan het eind.

Voorlezen

J.S. Bach – So Ist Mein Jesus Nun Gefangen,

uit: Matthäus-Passion

Dit blok heeft zes vragen.

Voorlezen

Je hoort een aria uit de Mattheuspassie van Bach. 

De aria opent met een instrumentale inleiding van het orkest, aangevuld met twee houtblazers die de melodieën spelen. 

10. Welke twee (dezelfde) houtblazers zijn dat?

Zie notenvoorbeeld

Voorlezen

1. traverso's
2. hobo's
3. blokfluiten
4. dwarsfluiten

Vergelijk de twee melodieën uit de vorige vraag

 

11. Geef de technische term voor de relatie tussen de twee stemmen.

Zie notenvoorbeeld

Voorlezen

Je hoort nog een keer het instrumentale begin van de aria.

Na enige tijd zetten de twee zangers in met dezelfde melodieën op 

de tekst ‘So ist mein Jesus nun gefangen’.

12. Geef met een pijl in de noten aan vanaf waar de zangmelodieën afwijken van de partijen hieronder. Ga uit van de onderste partij.

Voorlezen

Hoewel de inzetten van de twee zangers hetzelfde zijn als de inzetten van de twee instrumenten is er toch ook een verschil. 

13. Wat is dat verschil?

inzet instrumenten

inzet zangstemmen

Voorlezen

14. Welke stemsoorten hebben de zangers?

Voorlezen

1. alt en tenor
2. sopraan en alt
3. sopraan en countertenor
4. sopraan en tenor

15. Noem twee overeenkomsten én twee verschillen tussen een passie en een opera.

Aan het begin van de toets hoorde je delen uit een opera.

Voorlezen

J.S. Bach - Das wohltemperierte Klavier II, Fuga 24

Dit vragenblok (uit het examen 2014) gaat over een fuga voor klavecimbel van Johann Sebastian Bach (1685 - 1750).

Het vragenblok bestaat uit negen vragen.

Voorlezen

Beluister de Expositie

Voorlezen

16. Omcirkel in het notenvoorbeeld de eerste noot van elke thema-inzet.

Voorlezen

Beluister de Expositie

Voorlezen

17. Wat is de functie van de ais (maat 1)?

Notenvoorbeeld Expositie

Voorlezen

Komt er in deze expositie een divertimento (tussenspel) voor?

Licht je antwoord toe. Beantwoord de vraag in het volgende scherm.

Voorlezen

18. Komt er in deze expositie een divertimento (tussenspel) voor?

Licht je antwoord toe. 

Voorlezen

Het luisterfragment is de derde thema-inzet en het vervolg.

Het karakter van het vervolg verschilt van het karakter van het thema.

19. Noem drie verschillen tussen het thema en het vervolg.

Ga bij je antwoord uit van het vervolg.

Voorlezen

Het begin van het hoofdthema is nogmaals afgedrukt.

In de loop van de fuga klinkt het thema in een

andere toonsoort:

20. Geef de technische term voor de relatie tussen beide toonsoorten.

Voorlezen

Van een gedeelte uit de doorwerking is de volledige partij afgedrukt.

In het gedeelte komt twee keer een chromatische reeks van vier tonen voor.

21. Omcirkel de maatnummers van één van die reeksen.

Voorlezen

Deze fuga is geschreven in de barok. Een fuga is een polyfone vorm

waarin imitatie voorkomt.

22. Noem twee andere barok-kenmerken die in het fragment te horen zijn.

Voorlezen

Luister naar het slot van de fuga.

23. Geef bij elke bewering aan of deze juist of onjuist is.

Voorlezen

onjuist

juist

juist

juist

onjuist

onjuist

Luister naar het slot van de fuga op klavecimbel en het slot van de fuga op piano.

De notatie is voor beide instrumenten hetzelfde, maar de uitvoeringen

verschillen.

24. Geef bij elke bewering aan of deze juist of onjuist is.

klavecimbel

piano

Voorlezen

juist

juist

onjuist

onjuist

Kovacs / Diggin´

Dit  vragenblok gaat over het nummer Diggin´ uit 2015 van de Nederlandse zangeres Sharon Kovacs.

Het vragenblok bestaat uit zes vragen en komt uit het examen van 2017.

Voorlezen

Het fragment is de intro. De begeleiding bestaat uit drie lagen met een eigen ritme dat telkens herhaald wordt. Het ritme van één laag is weergegeven. Deze laag van de begeleiding speelt een melodisch ostinaat.

25. Hoe vaak wordt het volledige melodische ostinaat motief gespeeld?

Voorlezen

1. twee keer
2. drie keer
3. vier keer

Het fragment is het begin van couplet 1. De tekst is weergegeven. 

Het vormschema van regel 1 t/m 4 is met letters weergegeven.

26. Verklaar het accent bij regel 4, gelet op de zangmelodie.

Voorlezen

Het fragment dat je hoort  is een refrein waarin het grootste gedeelte van de tekst is weggelaten.

27. Op welke tel van de maat worden de onderstaande woorden gezongen?

Voorlezen

eerste

tweede

derde

derde

derde

derde

Luister naar regel 1 en 2 van het refrein. De tekst is weergegeven.

28. Wat is het ritme van regel 2? Kruis steeds één van de twee motieven aan die het ritme het best weergeeft.

Voorlezen

Je hoort couplet 2 met één maat vooraf. De tekst staat hieronder afgedrukt.

29. Geef met kruisjes in het schema aan of de zang bij elke regel net voor, op of net na de eerste tel van de maat begint.

Voorlezen

Het fragment is het refrein. In de begeleiding is de melodie van de intro verwerkt. 

De hele melodie van de intro is (zonder) versieringen weergegeven.

30. Welke maten uit de intro worden achtereenvolgens in de begeleiding gespeeld.

melodie intro

Voorlezen

1. 1 - 2 - 3 - 4 - 1 - 2 - 5 - 6
2. 1 - 2 - 3 - 4 - 1 - 2 - 7 - 8
3. 1 - 2 - 1 - 2 - 1 - 2 - 7 - 8

Het laatste blok bestaat uit een drie theorievragen.

Voorlezen

31. Geef de volledige benaming voor de akkoorden bij 1, 2, 3 en 4.

Voorlezen

32. In welke toonsoort staat het begin?

Voorlezen

33. Wat is de toonsoort van het begin van dit fragment?

Voorlezen

Dat was het...

Je bent klaar!