Hoofdstuk 4: Van monding tot bron

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Je telefoon ligt in je kluis/tas.

Zichtbaar? Inleveren! 📵

     Ons huiswerk is klaar wanneer dit 

verwacht wordt. 

     Je laptop ligt dicht klaar op tafel.

Je schrift en pen

    liggen klaar op tafel. 📖✍

Zijn er vragen of heb je iets niet af/bij?

Laat van je horen! 🔊

OPDRACHT 1: DE RIJN

Handige links!

Magister

Apprentice

Herhaling

Maak het werkblad over de landschapskringloop in je eentje.

Hoofdstuk 4: Van monding to bron

OPDRACHT 1:  DE RIJN

Handige links!

Magister

Apprentice

GROEPEN: 2A

CLPM

          bord

Paulien

Saar

Jordynn

Wessel

Jade

Naya

Noor

Mayson

Basma

Damian

Rico

Sem

Onne

Jayvi

Assatoer

Joëlle

Lana

Niek

Semih

Judith

Pleun

Annabel

Daisy

Yara

Mick

Job

Adam

Dex

GROEPEN: 2B

CLPM

          bord

Damian

Noud

Kokob

Gio

Cato 

Mike

Frederique

Lizzy

Hylke

Mex

Collin

Pirmand

Luca

Hassan

Tijn

Fleur

Jessica

Kees

Wes

Milan

Avan

Melle

Lisa

Sep

Nienke

Wiep

Jill

GROEPEN: 2R

CLPM

          bord

Fieke

Ilona

Noa

Babs

Eli

Marinn

Jikke

Sam

Noor

Nore

Nieke

Malu

Milan

Dirk

Thor

Medine

Ela

Anne

Axel

Geerte

Alice

Wat	Tijd / hoe
Alvast lezen van de reader	x min samen
Uitleg van het hoofdstuk en aantekeningen	x min samen
Verplichtte opdrachten maken	x min samen/zelf
Aan de ster opdrachten werken	Overige tijd zelf
	totaal: 40 min

Lesplan

Wat	Tijd / hoe
Verkorte uitleg van het hoofdstuk	x min zelf
Optioneel: Meeluisteren verlengde uitleg	x min zelf
Verplichtte opdrachten maken	x min zelf
Aan de ster opdrachten werken	Overige tijd zelf
	totaal: 40 min

Wat	Tijd / hoe
Verkorte uitleg van het hoofdstuk	x min zelf
V erplichtte opdrachten maken	x min zelf
Aan de ster opdrachten werken	Overige tijd zelf
	totaal: 40 min

• Houtkamp GPL
  
• Tijd voor geschiedenis
• Mundo
  
• Quizlet (live)
• WRTS (live)
• Blooket (play)
• Quizizz

Het sterrensysteem: scoor je eigen punten

⭐ (per hoofdstuk)	Keuzemenu ⭐⭐ (per periode)	⭐⭐⭐(per periode)
- Alle opdrachten bijhouden - Aantekeningen bijhouden - Begrippenlijst/papieren flashcards - Samenvatting - Invulblad maken - Presentatie maken - Mindmap maken Tijdens de les: Actieve houding aannemen, vragen beantwoorden, vragen stellen.	- Tijdbalk hele hfst met uitleg - Eigen oefentoets maken - Eigen blooket/quiz maken - Informatieve video over een van de kernbegrippen (check dit eerst bij mij). - Lijst met bronnen/afbeeldingen zoeken bij de stof. andere ideeën > bespreek het!	- Verslag van een film over het onderwerp. - Boekverslag. - Social media profiel maken - andere ideeën > bespreek het!

Beloningen

0-10 : niets

10-20: ?

20-30: ?

Verwachting per les

🟢 > 1 ⭐ 

🟡 > 2 ⭐

🔴 > 2 ⭐

Hoofddoel:

 

Ik kan uitleggen hoe de Rijn van bron tot monding verandert.

lknwe

Subdoelen:

Ik kan de boven-, midden- en benedenloop van de Rijn herkennen.

Ik kan uitleggen waar in de Rijn erosie en sedimentatie plaatsvinden.

Ik kan uitleggen hoe een delta ontstaat.

Ik kan uitleggen wat een gemengde rivier is en wat dat betekent voor het waterpeil.

De leerdoelen: deze les

De bron

De Rijn is een van de langste rivieren van Europa. Haar reis begint hoog in de Zwitserse Alpen, bij een klein bergmeer: de Tomasee, vlak bij de Oberalppas. Daar ontstaat de Vorderrhein, een smalle beek die al snel uitgroeit tot een stevige bergstroom. Bij het plaatsje Reichenau voegt zich een tweede riviertje bij haar, de Hinterrhein. Samen vormen zij de Rijn zoals wij die kennen.

Verkorte instructie

De bron

Vanaf hier stroomt de rivier eerst naar het oosten, maar maakt na de stad Chur een grote bocht richting het westen. Ze passeert het grote meer de Bodensee en stroomt verder naar Bazel. Daar begint haar lange tocht langs de grens van Frankrijk en Duitsland. Ze komt langs bekende steden zoals Karlsruhe, Mannheim, Wiesbaden, Koblenz, Bonn en Keulen.

Verkorte instructie

De bron

Wanneer de Rijn Nederland binnenkomt bij het dorp Spijk, ligt ze nog maar net boven de zeespiegel. Vanaf daar stroomt ze langzaam verder door het vlakke land. Omdat het zo vlak is, zoekt het water zelf zijn weg en maakt het allerlei bochten. Zulke bochten noem je meanders. Uiteindelijk eindigt haar reis in de Noordzee. De plek waar een rivier uitkomt in zee, noem je de monding.

Verkorte instructie

De bron

De Rijn bestaat – net als veel andere rivieren – uit drie delen: de bovenloop, middenloop en benedenloop. In de bovenloop, hoog in de Alpen, stroomt het water snel. Hier is veel erosie: de rivier snijdt diepe V-dalen in de bergen en voert grote stenen en grind mee. In de middenloop stroomt de rivier al rustiger. Het water heeft minder kracht, en begint verweringsmateriaal zoals zand en klei af te zetten. In de benedenloop, zoals in Nederland, stroomt de rivier traag. Hier wordt het meeste materiaal afgezet. Soms overstroomt de rivier, en dan verspreidt ze zand en klei over de uiterwaarden.

Verkorte instructie

De bron

Waar de rivier in zee uitmondt, gebeurt iets bijzonders. Daar wordt zóveel materiaal afgezet dat er langzaam nieuw land ontstaat. Dat noem je een delta.

De Rijn stroomt door drie landen: Zwitserland, Duitsland en Nederland. Al deze gebieden samen vormen het stroomgebied van de Rijn. Wat de Rijn ook bijzonder maakt, is dat het een gemengde rivier is. Ze wordt gevoed door smeltwater uit de Alpen én door regenwater dat in het stroomgebied valt. Daarom is er in het voorjaar vaak hoog water door smeltwater, en in de herfst door regen.

Verkorte instructie

De bron

Waar de rivier in zee uitmondt, gebeurt iets bijzonders. Daar wordt zóveel materiaal afgezet dat er langzaam nieuw land ontstaat. Dat noem je een delta.

De Rijn stroomt door drie landen: Zwitserland, Duitsland en Nederland. Al deze gebieden samen vormen het stroomgebied van de Rijn. Wat de Rijn ook bijzonder maakt, is dat het een gemengde rivier is. Ze wordt gevoed door smeltwater uit de Alpen én door regenwater dat in het stroomgebied valt. Daarom is er in het voorjaar vaak hoog water door smeltwater, en in de herfst door regen.

Verkorte instructie

De bron

De Rijn is  één van de langste rivieren in Europa. De bron, de plek waar

de rivier ontstaat, ligt in de Tomasee nabij de Zwitserse Oberalppas. Vanuit dit bergmeer stroomt de Vorderrhein(voorrijn) als beekje in oostelijke richting en groeit snel uit tot een stevig stromende waterloop. Bij het plaatsje Reichenau komt er een klein riviertje bij, de Hinterrhein en ontwikkelt de Rijn zich tot een echte rivier. 

Rijn in een ruime bocht naar de Bodensee en stroomt van daaruit in westelijke richting naar Bazel.

Hier begint de rivier aan een lange tocht door het grensgebied tussen Frankrijk en Duitsland. Na

Karlsruhe stroomt de Rijn langs Mannheim, Wiesbaden, Koblenz, Bonn en Keulen

Verlengde instructie

De bron

Na de stad Chur draait de Rijn in een ruime bocht naar de Bodensee en stroomt van daaruit in westelijke richting naar Bazel. Hier begint de rivier aan een lange tocht door het grensgebied tussen Frankrijk en Duitsland. Na

Karlsruhe stroomt de Rijn langs Mannheim, Wiesbaden, Koblenz, Bonn en Keulen

Verlengde instructie

In Nederland

De Rijn komt Nederland binnen bij het dorp Spijk. Hier ligt de rivier nog maar net boven de zeespiegel. Vanaf de Duitse stad Bonn heet de Rijn daarom ook wel de ‘Neder-Rijn’(Niederrhein in het Duits). Het is de benedenloop van de rivier. ‘Neder’ is een ander woord voor ‘laag’. Vandaar de naam Nederland.

In het vlakke land stroomt het water langzamer. Bovendien kan het gemakkelijker meer kanten op

stromen en maakt het kronkelige bochten. Dat heet meanderen. Uiteindelijk komt de Rijn uit in de

Noordzee, dit noemen we de monding. Net als de Rijn, komen meer rivieren uit in Nederland. Bijna

al die rivieren monden uit in de Noordzee.

Verlengde instructie

In Nederland

In het vlakke land stroomt het water langzamer. Bovendien kan het gemakkelijker meer kanten op stromen en maakt het kronkelige bochten. Dat heet meanderen. Uiteindelijk komt de Rijn uit in de Noordzee, dit noemen we de monding. Net als de Rijn, komen meer rivieren uit in Nederland. Bijna al die rivieren monden uit in de Noordzee.

Verlengde instructie

Meanderen.

Als water over land loopt, kan het in bochten gaan stromen. Meanders heten die bochten. Meanders veranderen steeds van vorm. Meanders ontstaan vooral als het water langzaam stroomt, de rivier ‘zoekt’ dan de makkelijkste weg. 

Verlengde instructie

Het profiel van de Rijn

De meeste rivieren bestaan uit drie delen; een bovenloop, een middenloop en een benedenloop.

De bovenloop van de Rijn ligt in de Alpen. Vanwege de hoge stroomsnelheid vindt hier vooral erosie in de diepte plaats: de rivier snijdt zich in het reliëf in. Het gevolg is dat hier diepe V-dalen met steile wanden ontstaan. Door de grote stroomsnelheid is de slijpkracht van de rivier in de bovenloop groot.

In de snel stromende bovenloop worden grind en soms grote keien meegevoerd, met name tijdens

hoogwaterstanden.

Het afzetten van verweringsmateriaal (het sedimenteren) vindt plaats vanaf de middenloop, waar

het water minder snel stroomt en er minder insnijding plaatsvindt. De lagere stroomsnelheid zorgt

ervoor dat hier alleen nog verweringsmateriaal met een kleine korrelgrootte kan worden

meegevoerd(zand, grind, klei).

Verlengde instructie

Verlengde instructie

Het profiel van de Rijn

De bovenloop van de Rijn ligt in de Alpen. Vanwege de hoge stroomsnelheid vindt hier vooral erosie in de diepte plaats: de rivier snijdt zich in het reliëf in. Het gevolg is dat hier diepe V-dalen met steile wanden ontstaan. Door de grote stroomsnelheid is de slijpkracht van de rivier in de bovenloop groot.

In de snel stromende bovenloop worden grind en soms grote keien meegevoerd, met name tijdens hoogwaterstanden.

Het afzetten van verweringsmateriaal (het sedimenteren) vindt plaats vanaf de middenloop, waar

het water minder snel stroomt en er minder insnijding plaatsvindt. De lagere stroomsnelheid zorgt

ervoor dat hier alleen nog verweringsmateriaal met een kleine korrelgrootte kan worden

meegevoerd(zand, grind, klei).

Verlengde instructie

Verlengde instructie

Het profiel van de Rijn

Het afzetten van verweringsmateriaal (het sedimenteren) vindt plaats vanaf de middenloop, waar het water minder snel stroomt en er minder insnijding plaatsvindt. De lagere stroomsnelheid zorgt ervoor dat hier alleen nog verweringsmateriaal met een kleine korrelgrootte kan worden

meegevoerd(zand, grind, klei). 

Verlengde instructie

Verlengde instructie

Het profiel van de Rijn

In de benedenloop wordt het verweringsmateriaal uiteindelijk neergelegd hier stroomt de rivier langzaam. Soms treedt de rivier buiten zijn oevers en overstroomt het gebied aan beide zijden van de rivier, tenminste als er geen dijken zijn of anders in de uiterwaarden(het gebied tussen zomer en

winterdijk). Omdat het water in de overstroomde vlakten nauwelijks stroomt, zakt alle grind, zand en klei naar de bodem.

het water minder snel stroomt en er minder insnijding plaatsvindt. De lagere stroomsnelheid zorgt

ervoor dat hier alleen nog verweringsmateriaal met een kleine korrelgrootte kan worden

meegevoerd(zand, grind, klei).

Verlengde instructie

Verlengde instructie

Het profiel van de Rijn

Op plaatsen waar rivieren in zee uitmonden, komt de rest van het zand en klei in zee terecht. Hierdoor komen er onder water nieuwe lagen, die langzaam dikker worden. Als dit proces maar lang genoeg doorgaat, ontstaat er nieuw land. Dit nieuwe land noemen we een delta. Een delta is een door de rivier aangelegd stuk land. 

Verlengde instructie

Verlengde instructie

Het profiel van de Rijn

Het complete gebied waar de hoofdrivier en alle zijrivieren doorheen stroomt noemen we het stroomgebied. Het stroomgebied van de Rijn ligt dus in Zwitserland, Duitsland en Nederland. De Rijn in Nederland is een zogenaamde gemengde rivier. Dat wil zeggen dat het water in de Rijn

deels bestaat uit smeltwater afkomstig van gletsjers in de Alpen en deels uit regenwater dat ergens in het stroomgebied is gevallen.

Verlengde instructie

Wat: Verplichte opdrachten H1: 

Waar: Reader

 Wanneer: 15 - 20 minuten

Hoe: Zelf in stilte of met je buurman/buurvrouw zachtjes overleggen.

Klaar? Verder met het sterrensysteem

Zijn er vragen of heb je iets niet af/bij?

Laat van je horen! 🔊

Zelf aan de slag

Handige links!

• Goaly
• Tijd voor geschiedenis