H3.4_Wat speelt er op de arbeidsmarkt?

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H3: Hoe werken markten?

H 3.4: Wat speelt er op de arbeidsmarkt?

• Doorlezen par.3.4
• Lesdoelen par. 3.4
• Uitleg 
• Huiswerk
• Reflectie

H 3.4: Lesdoelen

• Je kunt de aanbodzijde van de arbeidsmarkt beschrijven.
  
• Je kunt de vraagzijde van de arbeidsmarkt beschrijven.
  
• Je kunt uitleggen dat vraag en aanbod op de arbeidsmarkt niet altijd goed op elkaar aansluiten.
  
• Je kunt prijsvorming op de arbeidsmarkt beschrijven en in relatie brengen met het minimumloon. 

Uitleg en instructie...

Arbeidsmarkt

De arbeidsmarkt is het geheel van vraag naar

en aanbod van arbeid.

De vraag is de werkgelegenheid (bezette banen en

vacatures) en het aanbod is de beroepsbevolking

(werkzaam en werkloos vanaf 15 jaar tot 

pensioenleeftijd).

De prijs van arbeid is het loon dat tot stand komt

als gevolg van de marktwerking van vraag en

aanbod. Dit marktevenwicht heet loonvorming.

Arbeidsmarkt

Het totaal van aanbod van arbeid en vraag naar arbeid.

Ruime arbeidsmarkt

Krappe arbeidsmarkt

Beroepsbevolking

Mensen die werken (betaald of onbetaald) of werk zoeken en tussen de 15 jaar en pensioenleeftijd zijn.

---> aanbod van arbeid

Werkgelegenheid

• De vraag naar arbeid bepaalt de werkgelegenheid
• De werkgelegenheid bestaat uit alle arbeidsplaatsen bij bedrijven en de overheid
• De werkgelegenheid kan worden uitgedrukt in:

-Werkgelegenheid in personen

-Werkgelegenheid in arbeidsjaren

Werkgelegenheid

De werkgelegenheid (vraag naar arbeid) kun je berekenen in personen en in arbeidsjaren.

Voorbeeld:

In een bedrijf werken 6 voltijd medewerkers (36 uur per week) en 3 parttimers die bij elkaar 54 uur per week werken. Wat is de werkgelegenheid in personen en in arbeidsjaren? 

• werkgelegenheid in personen : 6 + 3 = 9 personen
• werkgelegenheid in jaren is: 6 hele arbeidsjaren en 54 ÷ 36 = 1,5 arbeidsjaar van  parttimers, in totaal zijn er 7,5 arbeidsjaren

Beroepsbevolking / Werkgelegenheid

Werkloosheid

Als op de arbeidsmarkt het aanbod (beroepsbevolking) groter is dan de vraag naar arbeid (werkgelegenheid) is er werkloosheid. Er zijn 2 soorten werkloosheid:

• conjunctureel (tijdelijk)

       - door dalende bestedingen

• structureel (langdurig)

       - door verplaatsing productie of
       - vervanging arbeid door machines

Loonvorming

Als de vraag en aanbod van arbeid
aan elkaar gelijk zijn, is er
sprake van evenwicht in loon.

Minimumloon

De overheid grijpt in op de arbeidsmarkt om ongewenste effecten te voorkomen.

Een voorbeeld van ongewenste effecten zijn

te lage prijzen op de markt waardoor sommige

lonen onder het bestaansminimum komen.

De overheid grijpt dan in met het minimumloon.

Zijn er vragen???

Huiswerk volgende les

Maken opdrachten 

48, 49, 51, 52, 53 en 56

Rekenopdrachten (blz 100)

1, 2, 3, 11, 13 en 15

Zijn de lesdoelen behaald?

• Je kunt de aanbodzijde van de arbeidsmarkt beschrijven.
  
• Je kunt de vraagzijde van de arbeidsmarkt beschrijven.
  
• Je kunt uitleggen dat vraag en aanbod op de arbeidsmarkt niet altijd goed op elkaar aansluiten.
  
• Je kunt prijsvorming op de arbeidsmarkt beschrijven en in relatie brengen met het minimumloon. 

Probeer de lesdoelen te beantwoorden en geef een toelichting!

Wie zijn de aanbieders op de arbeidsmarkt?

1. de beroepsbevolking
2. de consumenten
3. de producenten
4. de bedrijven en de overheid

Hoort een 58-jarige die vroegtijdig met pensioen gaat bij de beroepsbevolking?

1. Ja
2. Nee

Hoort een onbetaalde stagiair bij de beroepsbevolking?

1. Ja
2. Nee

Welk effect heeft een vergrijzende bevolking op de arbeidsmarkt?

1. Het aanbod van arbeid krimpt
2. Het aanbod van arbeid groeit
3. Het aanbod van arbeid blijft gelijk

In een bedrijf werken 2 fulltimers (40 uur per week) en een parttimer (10 uur per week).
Wat is de werkgelegenheid in arbeidsjaren?

1. 2 arbeidsjaren
2. 2,25 arbeidsjaren
3. 2,5 arbeidsjaren
4. 3 arbeidsjaren

Wanneer is er sprake van werkloosheid

1. als de vraag kleiner is dan het aanbod op de arbeidsmarkt
2. als de vraag gelijk is aan het aanbod op de arbeidsmarkt
3. als de vraag groter is dan het aanbod op de arbeidsmarkt
4. er is nooit sprake van werkloosheid

Wat is de prijs van arbeid?

1. euro
2. prijs
3. loon
4. geld

Een minimum loon heeft als doel de loonvorming te corrigeren voor te lage lonen.
Het minimum loon is in dat geval ...

1. lager dan de loonvorming
2. gelijk aan de loonvorming
3. hoger dan de loonvorming
4. niet nodig