B4: Resorptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Thema 1: Vertering

B4: Resorptie

Vragen:

- Welke voedingsstof wordt door lipase verteerd?

- Wat zijn voedingsvezels precies?

- Wat is de functie van voedingsvezels?

- Wat zijn de twee functies van darmperistaltiek?

- Waar in ons lichaam worden spijsverteringssappen geproduceerd die vetten verteren?

- Waarom moet insuline worden geïnjecteerd en kan het niet in pilvorm worden ingenomen?

- Welke organen maken amylase?

Leg uit waardoor veelvuldig gebruik van maagzuurremmers (zoals Rennie) kan leiden tot eiwittekorten, vettige ontlasting én darminfecties. (4p)

Examenvraag (HAVO)

De behandeling van clostridiumziekte met antibiotica duurt lang en vaak komen de klachten weer terug. Daarom werd in het AMC in Amsterdam een onderzoek gedaan naar het toepassen van fecale bacterietherapie, ofwel poeptransplantatie, als alternatief voor de antibioticumbehandeling. Internist Max Nieuwdorp legt uit hoe dit in zijn werk gaat: "Gezonde donoren leveren hun ontlasting in. Na menging met een vloeistof en filteren door een zeefje ontstaat een vloeistof die aan patiënten met een clostridium-infectie kan worden toegediend. Op deze manier wordt de darm voorzien van een gezond bacteriebehang."

De vloeistof wordt toegediend via een slangetje door de neus naar het spijsverteringskanaal. Waar in het spijsverteringskanaal zal zich het uiteinde van het slangetje bevinden wanneer wordt gestart met de toediening?

Thema 1: Vertering

B4: Resorptie

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven waar en op welke wijze voedingsstoffen worden opgenomen in het darmkanaal en welke factoren daarop van invloed zijn.

Resorptie

Resorptie = opname van stoffen via de darmwand in het bloed en de lymfe 

Dunne darm

Resorptie van voedingsstoffen

• monosachariden (koolhydraten)
• vetzuren en glycerol
• aminozuren

Groot oppervlak = meer resorptie

• Darmplooien
• Darmvlokken
• Microvili

Resorptie: 3 vormen van transport

Diffusie

•  vet oplosbare moleculen zoals glycerol en vetzuren

Gefaciliteerde diffusie

• Actief transport ionen zorgt voor verschil osmotische waarde
• Osmose water door membraaneiwitten
• Diffusie water oplosbare deeltjes (vitaminen)

Door actief transport wordt de osmotische waarde in de cellen van het darmepitheel hoger dan in de dunne darm

Transporteiwit

• Monosachariden, aminozuren en mineralen
• Symport glucose: Na+-ionen worden actief naar buiten in de extracellulaire ruimte  gepompt      --> stromen passief de cel in en glucose gaat mee

Symport glucose

Transport

• Monosachariden, aminozuren, mineralen en in water oplosbare vitaminen via haarvaten naar poortader en vervolgens lever
• Monoglyceriden, vetzuren en glycerol via lymfe systeem

Vetten

• In darmepitheelcellen gevormde triglyceriden worden omgeven door fosfolipiden en eiwitten = lipoproteinen (triglyceriden), voor transport door waterige omgeving
• Via intercellulaire ruimte naar lymfevaten

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.

Dikke darm

• Resorptie water, mineralen, vitaminen
• Darmbacterien voor vertering (productie van cellulase door bacteriën) en produceren van vitaminen (Vit.K)
• Veel water in verteringssappen
• Diarree? Problemen in de dikke darm!

Zenuwstelsel en vertering

Het autonome zenuwstelsel is nauw betrokken bij de vertering.

• Bij het zien van voedsel wordt speeksel geproduceerd = speekselreflex
• Bij het vullen van de maag wordt reflexmatig maagsap geproduceerd
• Bij druk op de wanden van de endeldarm komt de drang om te ontlasten (poepen)

https://www.mlds.nl/poepwijzer/ 

www.mlds.nl

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven waar en op welke wijze voedingsstoffen worden opgenomen in het darmkanaal en welke factoren daarop van invloed zijn

Aan de slag

Maken Opdracht 25-29

en begrippenlijst