1.6 Zoetwatervoorraden in het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag?

- Herhaling 1.5 (bodemdaling)

- Maken boxopdracht van 1.5 (werken van het kustgebied)

- 1.6 tijdens de volgende les!

Wat versta je onder het begrip 'ontwatering'?

1. het droogleggen van de IJsselmeerpolders
2. het spuien van water op de Waddenzee vanuit het IJsselmeer
3. het afvoeren van water uit de bodem om de grondwaterstand te laten dalen
4. het aanvullen van water in de bodem om de grondwaterstand te laten stijgen

Klimaatverandering zorgt voor een groter overstromingsgevaar.
Leg uit hoe ontwatering door de mens het overstromingsgevaar kunnen verhogen.

Oorzaken?

Smelten landijs/gletsjes

Zeewater wordt warmer en zet daardoor uit.

Oorzaken?

Nederland zakt geologisch

Nauwelijks overstroming door dijken (geen sedimentatie in polders)

Inklinken (in elkaar zakken) van klei door verlaging grondwaterspiegel

Oxidatie (en daardoor inklinken) van veen door verlagen grondwaterspiegel.

Het effect van de zeespiegelstijging wordt versterkt door het getij en het weer.
Leg uit op welke manier een combinatie van springtij en grote hoeveelheden neerslag in het stroomgebied van de Rijn en Maas zorgen voor grotere overstromingsrisico’s.

Leg uit op welke manier een (noord)westerstorm het overstromingsrisico in het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta vergroot. Je antwoord moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten.

Drie mogelijkheden:

1.Noordwester storm

2. Springtij

3. Veel neerslag

Ook hier is er sprake van doodtij.

Ook in dit geval is er sprak van springtij. Net als bij het plaatje hierbij verterken de zon en de maan elkaars trekkracht en stijgt het water.

In dit plaatje is er sprake van doodtij. Door de stand van de zon en de maan is het getijde op zijn laagst. de zon en de maan werken elkaar hier tegen.

Er is hier sprake van springtij. De zon en de maan staan in een lijn en versterken elkaars trekkracht.

Hoe heette het IJsselmeer voordat deze het IJsselmeer werd?

1. De Noordelijke Binnenzee
2. Het Zuidermeer
3. De Zuiderzee
4. De Zuidelijke Waddenzee

In welke provincie ligt de Zuidwestelijke Delta voor het grootste deel?

1. Zeeland
2. Zuid-Holland
3. Flevoland
4. Friesland

Welke gevolgen hebben de verandering van het neerslagregiem voor Nederland? (door klimaatverandering)

1. Watertekort in tijden van droogte
2. Wateroverschot in tijden van droogte
3. Lagere piekafvoer
4. Hogere piekafvoer

Kennis!!

A Estuarium 

B Delta 

A Estuarium 

B Delta 

Delta

Estuarium

Delta

Estuarium

Maak de boxopdracht van 1.5

Klaar?

Maak een start van 'test jezelf'

Leerdoelen 1.6

* Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je verklaren waarom sommige gebieden in Nederland geen zoetwater van rivieren krijgen.

 

* Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je uitleggen om welke twee redenen men het peil van het IJsselmeer wil reguleren.

* Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je beschrijven waarom het belangrijk is een strategische zoetwatervoorraad aan te leggen.

Het IJsselmeer als zoetwaterreservoir

Om een grotere strategische watervoorraad te hebben en spuien in de Waddenzee ook in de toekomst mogelijk te maken, wordt het peil van het IJsselmeer verhoogd. Dit doen we vooral in de zomer om beter in te spelen op drogere perioden. In de winter wordt het waterpeil lager gehouden om het overstromingsrisico te verminderen.

oorzaken verzilting

1. Binnendringen van zeewater via rivieren 

- door zeespiegelstijging

- tijdens droge tijden 

2. Bodemdaling 

- door ontwatering

Geef drie redenen waarom de kans op verzilting groter is in de zomer dan in de winter.

Leg uit op welke manier het verziltingsproces wordt versterkt door bodemdaling. Je antwoord moet een oorzaakgevolgrelatie bevatten.

Om de verzilting tegen te gaan zijn er verschillende projecten gestart in het gebied.

1. Gewassen verbouwen die beter tegen zout kunnen

2. Het opzetten van waterhouderijen (zie tekst)

West- en Noord-Nederland zakken weg
--> bodemdaling

Waar vroeger rivieren West-Nederland de bodemdaling compesneerde door frequente kleine overstromingen, ging men dijken bouwen.

Hoe hoog is de relatieve zeespiegelstijging?

1. 4 meter
2. 3 meter
3. 2 meter
4. 1 meter

Meer dreiging vanuit de zee en rivieren. Nederland moet blijven bemalen om droge voeten te houden!

Welk percentage van Nederland ligt onder de zeespiegel (NAP)?

1. 6%
2. 19%
3. 26%
4. 34%

Welke van deze twee begrippen passen bij deze Dam? (het is de Oosterscheldedam)

Estuarium

Secundaire dam

Kustlijnverkorting

Stormvloedkering

Benedenloop

Delta

Riviermonding

Primaire dam

Buitendijks

Binnendijks

Hoe wordt deze riviermoning ook wel genoemd?

Estuarium

Secundaire dam

Kustlijnverkorting

Stormvloedkering

Benedenloop

Delta

Riviermonding

Primaire dam

Buitendijks

Binnendijks

Doodtij

Springtij

Springtij

Doodtij

Wat nu?

- Lees tekst 1.6 

- Maak een start met 'test jezelf'