4.1 Energie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§4.1 Energie

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de wet van behoud van energie inhoudt.
• Je kunt benoemen welke energieomzetting plaatsvindt tijdens een proces en/of chemische reactie.
• Je kunt het verschil uitleggen tussen een exotherme en een endotherme reactie.
• Je kunt de begrippen reactiewarmte en activeringsenergie uitleggen en toepassen.
• Je kunt de reactiewarmte en de activeringsenergie in een energiediagram weergeven

Energie

Energieomzetting

Energie verdwijnt nooit, maar het wordt wel omgezet in een andere vorm!

Energieomzetting

Het symbool van energie is E met als eenheid joule (J).

Wet van behoud van energie

Vormen van energie:

warmte, licht, mechanische energie, elektrische energie, stralingsenergie en chemische energie

Wat is een chemische reactie?

Wat is een chemische reactie?

Bij een chemische reactie heb je een beginstof die verandert in een andere stof; het reactieproduct.

     Beginstof          -->       reactieproduct

Als je chocoladepoeder aan melk toevoegt, is dat dan een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

Als je hout verbrand in de openhaard, is dat dan een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

Als je een ei bakt in de pan, is dat dan een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

Chemische reacties

Energie-effect: Er komt energie vrij bij de reactie of er is energie nodig om de reactie te laten verlopen

Er zijn endotherme en exotherme reacties

Endotherme reacties

                                                 --> Het ei wordt verhit

                                                        --> ofwel er wordt energie in gestopt

                                                              

Een endotherme reactie is een reactie waar energie voor moet worden toegevoegd.

Exotherme reacties

                                   --> komt warmte vanaf

                                              --> ofwel er komt energie vrij

Een exotherme reactie is een reactie waarbij energie vrij komt

Is het verbranden van een kaars een endotherme of exotherme reactie?

1. endotherm
2. exotherm

Is het opladen van je telefoon een endotherme of exotherme reactie?

1. endotherm
2. exotherm

Energiediagrammen

Δ betekent een verschil tussen 

twee waarden

ΔE = Reactiewarmte

ΔE < 0

                                                                           Exotherme reactie                                    

Energiediagrammen

Δ betekent een verschil tussen 

twee waarden

ΔE = Reactiewarmte

ΔE < 0

                                                                           Exotherme reactie                                    

Energiediagrammen

ΔE = Reactiewarmte

ΔE = E_{reactieproducten} − E_beginstoffen

In exotherm: ΔE < 0

                                                                          Endotherme reactie                                    

Energiediagrammen

Exotherme reactie                                    Endotherme reactie

Activeringsenergie

• Reacties verlopen vaak niet spontaan
• Bij een exotherme reacties moet eerst energie worden toegevoegd om de reactie op gang te brengen.
•  Dit wordt de activeringsenergie, E_act, genoemd. 

Aan de slag

• Maak opdracht 1 t/m 5

§4.1 Energie

Bij een exotherme reactie ...

1. Komt er energie (warmte) vrij.
2. Is er energie (warmte) nodig.
3. Gebeurt er niets.

Endotherm of exotherm

1. Endotherm
2. Exotherm
3. Geen van beide

Bij een endotherme reactie...

1. komt er energie vrij
2. is er alleen heel even energie nodig
3. is er continu energie nodig
4. Is er geen energie nodig

Energiediagrammen

Exotherme reactie                                    Endotherme reactie

Activeringsenergie

• Bij een exotherme reacties moet eerst energie worden toegevoegd om de reactie op gang te brengen.
• Dit wordt de activeringsenergie, Eact, genoemd. 

Activeringsenergie

Exotherme reactie

Activeringsenergie

Endotherme reactie

Nakijken

• Nakijken 1 t/m 5

Aan de slag

• Maken opdracht 6 & 7
• Test jezelf 4.1 maken met groen vinkje