Les 1 - geldezels (KLAAR)

• Ges
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

           Leerdoelen

Aan het einde van deze les...

• kun je uitleggen wat een geldezel is.
• kun je uitleggen waarom het strafbaar is om als geldezel te werken
• ken je de gevolgen als je gepakt wordt als geldezel.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Geldezels

Je klasgenoot vertelt dat ze nieuwe sneakers gaat kopen.
Haar vader zou geld naar haar overmaken, maar haar pinpas is geblokkeerd. 

Ze kan het geld dus niet opnemen. Mag haar vader het naar jou overmaken,
zodat jij het kan opnemen bij een geldautomaat?

Nee, liever niet

Ik twijfel

Ja hoor, geen probleem

Een kennis mailt: hij weet dat je krap bij kas zit en heeft een oplossing.

Hij verwacht €10.000 uit het buitenland, maar overmaken naar zijn rekening lukt niet.
Mag het via jouw rekening? Je mag €1.000 houden voor de moeite. 

Nee dat zou ik nooit doen

Ik twijfel

Ja, ik kan die €1.000 goed gebruiken

Wat weet je van geldezels? 

Bij een geldezel wordt geld op de rekening gezet, 
dat er even later weer wordt afgehaald. 

1. Waar
2. Niet waar

Als geldezel werk je mee aan oplichting.

1. Waar
2. Niet waar

Je bent alleen strafbaar als geldezel,
 als je er zelf geld aan hebt verdiend

1. Waar
2. Niet waar

Criminelen gebruiken geldezels om zelf anoniem te blijven.

1. Waar
2. Niet waar

Banken controleren actief op
'verdachte' overboekingen. 

1. Waar
2. Niet waar

Ook als je alleen maar iemand wilde helpen ben je 

strafbaar als je je rekening laat gebruiken.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het Engelse woord voor geldezel?

1. Money donkey
2. Golden donkey
3. Money mule
4. Money monkey

Welk woord hoort bij deze omschrijving:
'Doen alsof je crimineel geld op een 

legale manier hebt verdiend'

1. Corruptie
2. Witwassen
3. Afpersen
4. Belastingfraude

Wat kunnen de gevolgen zijn
als je gepakt wordt als geldezel?

1. Je krijgt een strafblad.
2. Je moet het hele bedrag dat op jouw rekening is gezet terugbetalen.
3. Je kunt geen bankrekening meer openen of lening meer afsluiten.
4. Alle antwoorden zijn juist.

Hoe groot is de pakkans als een slachtoffer aangifte doet?

1. 30%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Hoe het werkt

Iemand wordt opgelicht, bijvoorbeeld via WhatsApp.  

Geld van slachtoffer wordt overgeboekt naar bankrekening geldezel. 

Het gestolen geld wordt opgenomen of overgeboekt naar een (buitenlandse) rekening. 

De oplichter heeft zijn geld en blijft zelf anoniem.

Ronselmethodes

Je heb een dure spelcomputer verkocht via Marktplaats. Een dag later krijg je een e-mail van de koper: 'Ik heb het bedrag per ongeluk twee keer naar je overgemaakt. Kun je het teveel betaalde geld terugstorten op deze (andere) rekening?  

Verdachte vacatures:

• Hoog salaris voor maar een paar uur werk.
• Geen werkervaring of opleiding vereist.
• Geen functieomschrijving. 
• Jouw bankrekening is nodig voor overboekingen.
• Vol spel- en taalfouten.
• Afkomstig van een onbekend of internationaal bedrijf. 

Je wordt aangesproken op het schoolplein: 'Kun je me helpen? Ik heb mijn pinpas niet bij me, zou jij wat geld voor me kunnen pinnen? m'n moeder maakt het dan over naar jouw rekening, en je mag €20,-houden voor de moeite.'  

Via Instagram en Snapchat worden veel jongeren benaderd door accounts die snel geld beloven. Ze beweren dat wat je moet doen niet illegaal is, maar dit is het wel. 

De gevolgen

• Strafblad, en mogelijk taak- of celstraf.
• Je kunt (max 8 jaar) geen rekening of lening meer afsluiten.
• Het slachtoffer mag onder bepaalde voorwaarden jouw naam en adres  opvragen om aangifte te doen en het geld terug te vorderen. 
• Je moet het geld terugbetalen dat via jouw bankrekening is weggesluisd. Dit kan leiden tot een forse schuld.

Wat vind jij? 
Een geldezel is niet alleen dader, maar ook slachtoffer

Eens

Oneens

Wat als je als geldezel bent gebruikt?

• Schaam je niet, praat er met iemand over.

• Meld het bij de politie  (0900-8844).
• Meld het bij je bank en blokkeer je pinpas.
• Kijk op de website van slachtofferhulp voor advies of hulp. www.slachtofferhulp.nl 
  

Word geen geldezel

• Laat nooit iemand gebruik maken van je bankrekening.
• Als een verhaal te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat het ook.
  
• Vertrouw op je gevoel. Luister naar de alarmbellen die afgaan.  

• Meld het bij de politie als je bent benaderd (0900-8844)

Hoe voorkom je dat iemand geldezel wordt? 
Hoe zeg je 'nee'?

Wat heb je van deze les geleerd?

LAATSTE VRAAG

           Leerdoelen

Aan het einde van deze les...

• kun je uitleggen wat een geldezel is.
• kun je uitleggen waarom het strafbaar is om als geldezel te werken
• ken je de gevolgen als je gepakt wordt als geldezel.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Eindslide.

Ruimte voor een afsluitend woord.Ruimte voor een afsluitend woord.

           Aan de slag

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

           Afsluiting

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

           Begrippen
           uit deze les

Titel kan hier geplaatst worden.