Bodem en water Les 6, P4

• Bodem en Water
• MBO
• Studiejaar 1-3

Bodem en Water Les 6 P4

Terugblikken en samenvatten

Programma

5 Min: Bespreken leerdoelen&toetsonderdelen P4

10 Min: Terugblik vorige periode doormiddel van quiz

20 Min: Theorie samenvatten

15 Min: Pauze

45 Min: Werkvorm samenvatten

15 Min: vragen en afsluiting

Leerdoelen P4

-De student kan de verschillende aspecten van bodemstructuur (zoals korrelgrootte,  en lucht- en waterverhouding) beschrijven en de invloed van deze factoren op bodemvruchtbaarheid en waterhuishouding uitleggen.

-De student is in staat om de relatie tussen bodemstructuur en landbouwproductiviteit te verklaren.

- De student kan de bodemstructuur beoordelen aan de hand van specifieke observaties en metingen, en aanbevelingen doen.

-De student kan een bodemprofiel in kaart brengen.

 en -kwaliteit te analyseren.

- De student kan de rol van elke laag in het bodemprofiel uitleggen met betrekking tot waterbeweging, luchtcirculatie en nutrientenopslag.

 -De student kan de invloed van externe factoren zoals klimaat, vegetatie, menselijke activiteit (bijv. landbouw) op bodemvorming en -structuur beschrijven.

-De student kan de rol van bodembewerking en landgebruik in het proces van bodemverdichting en erosie uitleggen.

-De student is in staat de impact van verontreiniging (zoals zware metalen of pesticiden) op de bodemstructuur

 -De student kan de betekenis van de zuurgraad (pH) van de bodem uitleggen en het effect ervan op de beschikbaarheid van voedingsstoffen voor planten beschrijven.

 -De student kan het effect van pH-veranderingen door toevoeging van kalk, zwavel of andere middelen op de bodemstructuur en -kwaliteit beschrijven.

-De student kan verschillende methoden voor bodemanalyses (zoals pH-meting, nutriëntenanalyse, textuurbepaling) beschrijven en hun toepassingen uitleggen.

-De student is in staat om bodemmonsters te verzamelen en te analyseren om informatie te verkrijgen over de bodemkwaliteit

Bij het graven van een profielkuil letten we op bepaalde onderdelen, welke?

Benoem de verschillende lagen in de bodem

De O-horizon bevat veel

1. Mineralen
2. Water
3. Organische stof
4. Stenen

Hoe kunnen we sturen op een gezonde bodem?

Bodemstructuur

Onderliggende rangschikking en samenhang van gronddeeltjes

-Samenhang bepaald vruchtbaarheid

-Beoordeling bodemstructuur in ongeroerde grond

-Eisen vanuit de plant: Ruimte, lucht en water

Humus/O Horizon

• Organische stoffen
• Bovenste laag
• Planten

A-Horizon/Topsoil

• Vaak gecombineerd met Humus
• Veel mineralen

B-Horizon/Subsoil

Inspoellaag

Opgeloste stoffen

Regenwater

C-Horizon/Weathered rock

• Moederlaag
• Vaak onaangetast

Gezonde bodem behouden

-Essentieel voor een goede teelt

-Observeren

-Eventueel onderzoeken (profielkuil/bodemonderzoek)

-Bespreken adviseur

-Handelen

Wisselteelt

-Afwisselen teeltsoort

-Voorkomen ziekten en/of plagen

-Geen soortgelijken: Tarwe en graan etc. 

Mengteelt

-Meerdere eiwitrijke gewassen

-Bevorderen beworteling/Onderdrukken onkruid

-Toevoegen organische stof

-Vastleggen koolstof

-Verminderen gewasbescherming->insecten hebben een grotere overlevingskans

Het inspelen op de natuur

-Jaargetijden

-Vanggewas

-Onderzaai

-Bodembehoefte

Jaargetijden

-Voorjaar: Losmaken grond-> bevordering transport water en lucht.

-Zomer: Mineralisatie organische stof-> hogere tempratuur sneller proces,                                                                                             bij droogte valt het proces stil.

-Najaar: Na oogst grondverbetering of reperatiebemesting, vanggewas voor verbeteren bodemconditie en voorkomen uitspoeling nitraat. 

-Winter: Controleren ontwatering, Kleigronden ploegen in vroege winters, de grond zal gaan verkruimelen door de vorst. 

Vanggewas/Onderzaai

-Vanggewas: Verhogen organische stof en stikstofgehalte, bevorderen                                                                              bodemstructuur en verbeteren bodemleven.

-Onderzaai: Verbeteren draagkracht, behouden bodemleven en organische                                                                    stof, voorkomen nitraatuitspoeling, beperken                                                                    bodemdaling (veen) en bodemerosie. 

-Vasthouden en leveren voedingsstoffen

-Verbeteren waterhuishouding

-Onderwerken boven 25 cm, in niet te natte periodes. 

Bodemvormende processen

• Heterogenisatie: In- en uitspoeling van stoffen in de bodem.
• Homogenisatie: Menging van bodemdeeltjes.
• Oxidatie/reductie: Scheikundige reactie met zuurstof.
• Rijping: Proces waarbij uit een slappe, structuurloze modder een begaanbare bodem onstaat. 
• Humificatie: Aanvoer en omzetting van organische stof.

Bodemstructuur

Samenhang bepaald vruchtbaarheid

Beoordelen van de bodem in ongeroerde grond

• Ruimte 
• Lucht
• Water

• Groot aantal poriën: 
• Verhouding
• Binding deeltjes

• Niet te zware bewerking
• Zware machines kunnen dragen
• Overtollig water wegstromen

Samenvattend

Verschillende korrelgroottes:

• Lutum <2 μm
• Silt 2-50 μm
• Zand 50-2000 μm (2MM)
• Grind >2 MM
• μm=Micromillimeter

Grond

Mengsels van 2/3 korrelgroottes

De zuurtegraad

-PH

-Gewas

-Benutting mest

-Bodemleven

-Oppervlaktewater

PH

-Zuurtegraad van stoffen

-14 is Basisch (Bleekmiddel)

-0 is Zuur (Azijnzuur)

-7 is Neutraal

Beïnvloeden PH

-Optimaal PH zorgt voor optimale opname van nutriënten

-Bekalken bij zuur: Bemesten bij Basisch

-PH Oppervlaktewater 6-8

-PH Regenwater 4-6

-PH grondwater basisch

-Uitspoeling, luchtvervuiling of chemische uitspoeling