2.2 Nederland blijft neutraal

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

PSG - AG Gaudi

klas: 4

vak: gs

onderwerp: Eerste Wereldoorlog

paragraaf: 2.2 Nederland bleef neutraal

neutraal

Neutraal

Nederland was tijdens de Eerste Wereldoorlog, neutraal ( dat je geen partij kiest)
Voor een handelsland als Nederland is dat lastig: je handelt immers met beide partijen.

Mobilisatie

Het Nederlandse leger wordt in 1914 gemobiliseerd. Dat betekent dat ze op de goede plek worden gezet om een eventuele aanval af te wenden.

Dat gebeurde:

• langs de grens met Belgie
• langs de Stelling van Amsterdam (o.a. fort Beemster, Kwadijk, Edam, etc)

Belgische vluchtelingen

Velen Belgen waren op de vlucht voor de oorlog. Nederland nam rond de 

1 miljoen vluchtelingen uit België op.

Belgische soldaten werden, net als soldaten uit andere landen, ontwapend en gevangen gezet

Dodendraad

Duitsers bouwen tussen België en Nederland een elektrische grens; de Dodendraad. Het heeft als doel om Geallieerde soldaten, Duitse deserteurs, spionnen, smokkelaars of oorlogsvrijwilligers tegen te houden houden. 

Mensen kenden toen eigenlijk nog geen elektriciteit; Men denkt dat er +/-  1000 mensen zijn  omgekomen.

Economische Gevolgen

Economie komt tot stilstand

Nederland leefde van de handel. Maar dat was bijna onmogelijk gemaakt. Handelen met de één zou de ander boos maken. Bovendien was de zee onveilig geworden door de onbeperkte duikbotenoorlog van de Duitsers. 

Tijdens WO I ontstond er in Nederland voedseltekorten door handelsbelemmeringen.

Distributiesysteem

SCHAARSTE!! Om de producten die er waren  eerlijk te verdelen werden er distributiebonnen verdeeld. Alleen met een bon mocht je een product kopen.

Politiek NL - Verzuiling

Verzuiling

De verdeling van de Nederlandse samenleving in

4 afzonderlijke groepen (zuilen): 

protestanten, katholieken, socialisten en algemenen (liberalen)!

Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen organisaties

prot. Chr. mannenkoor

Let op de afkorting Chr.. Dot staat voor Christelijk maar betekent in de praktijk dat het gaat om protestanten.

VERZUILING : EIND 19e EEUW

= verticale verdeling!!!

dus alle organisaties van klein naar groot in handen van de eigen levensovertuiging

vb, katholieke gymvereniging/ -school/ -krant/ -politieke partij

zuil = pilaar opgebouwd van onder naar boven

SAMENLEVING

VERZUILING HEEFT GROTE IN VLOED OP  HET DAGELIJKS LEVEN:

• Boodschappen doen bij de eigen zuil
• Sporten bij club van eigen zuil
• Geen contact met mensen van andere zuilen
• Nooit trouwen met iemand van een andere zuil!
  

Politieke veranderingen 1917

1917

De onrust in de wereld leidt tot samenwerking binnen Nederland >

1. grondwetswijziging = Pacificatie van 1917:

mannen krijgen algemeen kiesrecht + 

schoolstrijd wordt beëindigd

("deal tussen socialisten en confessionelen")

1917

2. grondwetswijziging = 

Door afwezigheid van mannen strijden vrouwen voor eigen rechten >

passief vrouwenkiesrecht

1917

3. grondwetswijziging = 

districtenstelsel wordt vervangen door evenredige vertegenwoordiging

Vergissing van Troelstra

daarnaast:

leidde de schaarste van voedsel en producten tot onvrede.

Op 12 november 1918 (1 dag na de wapenstilstand) deed Troelstra (SDAP) een revolutiepoging. Net als in Rusland wilde hij dat alleen de socialisten aan de macht kwamen. Het ging mis en werd later bekent als de "vergissing van Troelstra"