7.2 Aan de leiband van Moskou

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

7.2 Aan de leiband van Moskou

Hoe gingen de landen in Oost-Europa deel uit maken van het communistische Oostblok en welke gevolgen had dat voor de inwoners van die landen?

Het militair bondgenootschap van de Sovjet- Unie en de Oostbloklanden uit 1955 noemen we:

1. Marshallplan
2. Koude Oorlog
3. Bezettingszones
4. Warschaupact

IJzeren Gordijn

Berlijnse Muur

Een geruïneerd land

• In West-Europa waren mensen bang voor het "Rode Gevaar"
• Echter kwam de Sovjet-Unie gehavend uit de oorlog. 
• Er was enorm veel tijd nodig om het land te herstellen na de oorlog.

Wat wil Stalin?

Oost-Europese landen werden satellietstaten van de Sovjet-Unie. Zij kregen de rekening van de wederopbouw.  

• Een herhaling van WWII voorkomen.
• De Sovjet-Unie weer opbouwen

Satellietstaten

Staten die politiek, economisch en militair onder controle staan en afhankelijk zijn van een ander land. 

Statelietstaten zijn...

1. Staten die slechts politiek onder controle staan van de Sovjet-Unie
2. Staten die volledig onder controle worden gehouden door het kapitalistische westen
3. Staten die politiek , economisch en militair onze controle staan van de Sovjet -Unie
4. Staten die zelfstandig hun eigen keuzes mogen maken.

Wie moet betalen?

Russische satellietstaten betalen de wederopbouw. 

Communistische Partijen hadden de macht in Hongarije, Joegoslavië etc --> Oostbloklanden.

Tegenstanders werden gedeporteerd naar de Goelag Archipel.

De Goelag Archipel

Het communistische regime duldde geen tegenspraak.

In 1953 zaten 2,4 miljoen Sovjet- Burgers in de Goelag, grote strafkampen

De Sovjets konden alleen aan de macht blijven door terreur en propaganda...

Stalin overleed in 1953

Hij werd opgevolgd door Nikita Chroesjtsjov

Stalin ontmaskerd

1956: Stalin wordt door Chroestsjov beschuldigd van machtsmisbruik, persoonsverheerlijking en blunders op politiek, militair en economisch terrein. 

Destalinisatie : Gedenktekens van Stalin verwijderd en naam verdween uit geschiedenisboeken. ''Begin van de dooi''. 

Hongaarse Opstand 1956

Praagse Lente 1968

De Hongaarse Opstand

1956

• Sommige landen in het Oostblok dachten dat ze hierdoor meer vrijheid hadden, bijvoorbeeld Hongarije. 
• Dit bleek niet waar: de Hongaarse opstand (1956) werd keihard door de Sovjet-Unie neergeslagen.

De Praagse Lente

1968: De Praagse Lente. 

Regering (Dubçek) van Tsjechoslowakije wilde een hervormingsgezinde koers. --> ''socialisme met een menselijk gezicht''.  Hij streefde naar een democratische en meer liberaal communisme. 

Hij kreeg géén ruimte van het Grote Rusland. Eind augustus maakten troepen van het Warschaupact hier een einde aan. 

Brejznevdoctrine

• Nieuwe leider van de Sovjet-Unie: Brezjnev
• Landen die bij het communisme hoorden mochten niet een eigen weg inslaan en zouden daarvoor hard worden aangepakt.
• (Er valt een vergelijking te maken met de containmentpolitiek/ Trumandoctrine)

Leg uit waarin er een overeenkomst bestaat tussen de Brezjnev-doctrine en de Trumandoctrine?

Wie regeerde wanneer in de Sovjet-Unie?