H8 Atomen en Straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

WELKOM

Fijn dat je er bent!

Pak alvast je spullen en leg je tas op de grond.

§8.1 ATOMEN ALS STRALIGSBRON

LEERDOELEN

• uitleggen wat wordt bedoeld met natuurlijk radioactief en kunstmatig radioactief.
  
• het verschil toelichten tussen de moleculen van een verbinding en van een element.
  
• beschrijven hoe atomen zijn opgebouwd uit drie verschillende kleinere deeltjes.
  
• de overeenkomsten en de verschillen tussen de isotopen van één element noemen.
  
• aangeven dat één element zowel gewone als radioactieve isotopen kan hebben.
  
• de bron noemen van de ioniserende straling die radioactieve isotopen uitzenden.

ATOMEN

Atomen zijn de bouwstenen van stoffen.

Atomen kunnen verbindingen met elkaar aan gaan.

Element: stof die uit één soort atomen bestaat.

BOUW VAN EEN ATOOM

KERN:

protonen (positief geladen)

neutronen (geen lading)

SCHIL:

elektronen (negatief geladen)

BOUW VAN EEN ATOOM

Massagetal

Massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Atoomnummer: aantal protonen in de kern

Koolstof

Waarom heeft koolstof het atoomnummer 6?

En de massa is 12, hoe kan dat?

ISOTOPEN

Isotopen zijn atomen van dezelfde atoomsoort maar met een andere massa

Dus bijvoorbeeld koolstof-12:

Koolstof heeft altijd 6 protonen, C-12 heeft 6 neutronen

C-13 heeft nog steeds 6 protonen, maar 7 neutronen

§8.2 RADIOACTIEF VERVAL

LEERDOELEN

• Uitleggen wat er met de atoomkern gebeurt als een atoom radioactief vervalt.
• het verschil uitleggen tussen ioniserende straling en straling die niet ioniserend is.
• uitleggen hoe en met welk apparaat je de hoeveelheid straling kan meten.
  
• uitleggen wat de eenheid activiteit aangeeft.
• werken met halfwaardetijd.

Instabiele kernen

Je kunt in je Binas zien in tabel 32 of een kern stabiel is of niet. Dit zie je aan de kolom halfwaardetijd.

Geigerteller

Een geigerteller meet de activiteit van een radioactief voorwerp in Becquerel (Bq).

Halfwaardetijd / Halveringstijd

https://www.random.org/dice/?num=10

Ga allemaal naar deze site en klik op het wieltje, en dan op 10 dobbelstenen

Ik start een Excel bestand, en dan gaan we eens zien wat halfwaardetijd nu eigenlijk is.

Halveringstijd

In die tijd is:

• de helft van de oorspronkelijke, instabiele atoomkernen verdwenen.
• is de hoeveelheid straling ook met de helft verminderd.

Ioniserende straling, tabel 22

• alfa straling
• bèta straling
• röntgen straling
• gamma straling
• neutronen straling

Er komt stralingsenergie vrij

Radio active dating game

Zoek op google naar "radioactive Dating game"

Je krijgt tien minuten de tijd om het spel te spelen (het achterste tabblad)

hetklokhuis.nl

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

TERUGBLIK 8.2

Terugblik paragraaf 2: HALFWAARDETIJD

Als de halfwaardetijd verstreken is, is de hoeveelheid straling

1. Verdubbeld
2. Gehalveerd
3. Nog maar een kwart
4. Dat weet je niet

IJzer-55 heeft een halfwaardetijd van drie dagen.

Hoeveel radioactiviteit is er na negen dagen nog over?

1. 50%
2. 25%
3. 33,3%
4. 12,5%

§8.3 STRALING GEBRUIKEN

WAT GAAN WE DOEN

• terugblik 8.2 HALFWAARDETIJD
• uitleg 8.3 Straling gebruiken
• zelfstandig aan het werk
• huiswerk

STABIEL EN INSTABIELE KERNEN

GEIGERTELLER

HALFWAARDETIJD

LEERDOELEN 8.3

• Je kunt 3 soorten straling benoemen.
• Je kunt uitleggen hoe groot het doordringend vermogen is van elke straling.
• Je kunt beschrijven op welke manier gammastraling wordt toegepast bij medisch onderzoek.

3 SOORTEN STRALING

MEDISCH ONDERZOEK

1. een tracer wordt in je lichaam gespoten.
2. de tracer verspreidt zich door je lichaam en komt aan bij het orgaan dat onderzocht moet worden.
3. de gammastraling die de tracer uitzendt komt je lichaam uit en kan met een camera. geregistreerd worden

BESTRALING

Uitwendige bestraling --> 

gammastraling

Inwendige bestraling -->
alfastraling

hetklokhuis.nl

Aan het werk

WAT	Lezen werkboek blz 215 - 218 Maak werkboek blz 219 opgave 1 t/m 7
WAAR	bladzijde 215 in je werkboek
HOE	in 2-tallen
KLAAR	Lezen werkboek bladzijde 226 BESCHERMING TEGEN STRALING

STRALING

• De warmte van de zon voel je ook door infrarode straling. Maar tussen de zon en de aarde zit veel lege ruimte. Er is daar niets, ook geen lucht.
• Dit noem je een vacuüm.
• Straling verplaatst zich dus ook als er geen lucht of een andere stof is.
• Voor straling is geen tussenstof nodig.