2.2 het Hellenisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Het rijk van Alexander de Grote (356-323)

• zoon van Philippus van Macedonië, veroveraar van Griekenland
  
• zwakte Griekse stadstaten: onderlinge verdeeldheid
• Alexander breidde rijk enorm uit tot Perzische Rijk, gevolg:
• verspreiding van de Griekse cultuur 
• Oorzaken successen: 
• kwaliteiten Alexander de Grote 
• speelde in op regionale sentimenten
• gemengde elite / stichting nieuwe steden

Documentaire over sommige elementen van de Griekse cultuur (5 min)

hellenistische cultuur in Azië en Egypte

• na dood Alexander (323) ontstonden diadochenrijken
• verspreiding Griekse cultuur door migratie en nieuwe steden
• deze Griekse beschaving wordt Hellenisme genoemd (>Hellas)
• Elementen hellenisme:
• Grieks bestuurstaal 
• poleis bleven bestaan, alhoewel olichargisch en oiv heerser
• gevolg: de facto einde de democratie

culturele veranderingen

• steden kregen ander uiterlijk:
• rechthoekig stratenplan
• theaters
• gymnasia
• Griekse tempels
• beeldende kunst:
• perfecte weergave van anatomie

theater van 

Epidaurus

gymnasia 

sportterrein

Vergelijking met Romeinse Beeldhouwkunst: geen ideaalbeeld

Ontstaan en uitbreiden van het Romeinse Rijk

• imperium opgebouwd vanaf 3e eeuw v. C.
• elementen: veiligheid, macht, roem, inkomsten, slaven
• middelen: diplomatie en leger (> wegen)
• Romanisering bevorderd door: 
• 1. relatieve tolerantie
• 2. elite opnemen in bestuursstructuur
• veteranen vestigden zich in overwonnen gebieden 

0

bestuur: magistraten

• Senaat (patriciërs, 'nobiles')
• 2 consuls (vetorecht)
• volksvergaderingen (burgerrecht)
• 10 volkstribunen (plebejers)
• patronagesysteem (cliënten)

0

het Romeinse keizerrijk

• Caesar: dienaar van het volk of tiran? 
  
• groot prestige opgebouwd >
• consul voor het leven >
• vermoord door senatoren (44 v.C)
• na machtsstrijd: Octavianus >
• begin keizerrrijk:
• Augustus (27-14) 

'de Verhevene'

• opperbevelhebber 
• benoeming bestuurders
• senaat minder machtig
• begin 'Pax Romana':
• ondanks opstanden, samenhang Rijk niet bedreigd
• plutocratisch

verspreiding Grieks-Romeinse cultuur

• vooral in westelijk deel van het Romeinse Rijk: onderontwikkeld
• elementen: tempels/triomfbogen/standbeelden/bestuursgebouwen
• Gallië: schrift/muntgeld/badhuizen/cv
• goden in mensengedaanten/Latijn/kleding/eten

Badhuis in Bath (Eng)

centrale verwarming

Nehalennia altaar

• (omgekeerde) romanisering
  
• Romeinse elementen:
• Latijns/kleding/zuilen
• Germaanse godin