1H week 10 P3 les 2 Grammatica betrekkelijk en aanwijzend vnw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom 1H

Doe je telefoon in de telefoontas. 

Ga op je vaste plek zitten. 

Pak je leesboek. 

Laat de iPad in de tas. 

Geen tas op tafel.

Geen jas of kauwgom in het lokaal. 

Stil lezen

Vandaag

 

Uitleg betrekkelijk en aanwijzend voornaamwoord

Uitleg PO

Bijzonderheden:

Hessel levert het artikel in. 

Te behandelen grammatica Kern P3

Taalkundig ontleden:

H5 Grammatica in talen 

H6 Zelfstandig naamwoord, lidwoord, bijvoeglijk naamwoord

H7 Werkwoordsvormen

H35 Voornaamwoorden (persoonlijk, betrekkelijk, bezittelijk, aanwijzend)

H36 Bijwoord & voorzetsel

H37 Voorzetselvoorwerp & bijwoordelijke bepaling

Redekundig ontleden:

H20 Persoonsvorm & onderwerp

H21 Soorten werkwoorden en werkwoordelijk gezegde

H22 Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp

Lesdoelen

Lesdoelen: Aan het einde van de les weet je wat een aanwijzend voornaamwoord is en kun je deze herkennen in de zin. 

Aan het einde van de les weet je wat een betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent is en kun je deze herkennen in de zin. 

Herhaling vorige les

Werkwoorden: de tijden

Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Voornaamwoorden H35 blz. 142

Een voornaamwoord is een woord dat verwijst naar personen, dieren, dingen, eigennamen. 

Het vervangt een naamwoord, vandaar 'voor'-naamwoord. 

Een eigennaam is een zelfstandig naamwoord waarmee een unieke persoon, plaats, merk of historische gebeurtenis benoemd wordt. Bijvoorbeeld: Willem Alexander, Amsterdam, Coca-Cola, Tweede Wereldoorlog.

persoonlijk voornaamwoord (in een zin onderwerp, lijdend voorwerp of meewerkend voorwerp): 

ik, hij, ons, hen, jij, jou, u, zij, wij, jullie, haar, ons 

Zij stuurt hem een appje. 

bezittelijk voornaamwoord: geeft aan wie de bezitter is en staat direct voor het zelfstandig naamwoord. 

hun, mijn, haar, jouw, zijn, ons/onze, jullie/uw

Mijn gitaar is kapot. Is dat jouw fiets?

Het kan zelfstandig voorkomen: Dat is de mijne. 

Het bestuur nam de beslissing... de trainer ontslagen moest worden.

1. die
2. dat

De vraag... het team gaat trainen, moet snel beantwoord worden.

1. die
2. wie

Betrekkelijk voornaamwoord

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

De man die in het ziekenuis lag, is weer beter.

betrekkelijk voornaamwoord: die want die verwijst naar een woord dat eerder in de zin genoemd is

antecedent: de man want de man is het eerder genoemde woord en staat vlak voor het betr. vnw

Betrekkelijk voornaamwoord

• Die
• Dat
• Wie 
• Wat

(welke of hetgeen)

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (1)

De boom die omgevallen is, rot weg.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?
De boom die omgevallen is, rot weg.

Antwoord

De boom die omgevallen is, rot weg.

Die = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar het woord/woorden dat eerder genoemd is)

De boom = antecedent (die zegt iets over de boom)

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (2)

De burgermeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden. 

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?
De burgermeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden.

Antwoord

De burgermeester gaf een prijs aan de winnaar van het voetbalelftal dat kampioen was geworden. 

Dat = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar het woord/woorden dat eerder genoemd is)

het voetbalelftal = antecedent (dat zegt iets over het voetbalelftal )

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (3)

De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?
De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer .

Antwoord

De juffrouw aan wie ik iets vroeg, zie ik niet meer .

Wie = betrekkelijk voornaamwoord (verwijst naar een woord dat eerder genoemd is)

de juffrouw= antecedent (zegt iets over wie)

Voorbeeld betrekkelijk voornaamwoord (4)

Ik heb tijdens LessonUp mijn best gedaan, wat een verstandige beslissing was.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord en het antecedent?
Ik heb tijdens LessonUp mijn best gedaan, wat een verstandige beslissing was.

Noem alle betrekkelijke voornaamwoorden

Korte herhaling:

Betrekkelijk voornaamwoord met een ingesloten antecedent

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst naar een woord (of woorden)

dat eerder in de zin genoemd is.

Het eerder genoemde woord (of woorden) noem je een antecedent.

Het antecedent staat meestal vlak voor het betrekkelijk voornaamwoord.

Bij een ingesloten antecedent wordt het antecedent niet genoemd.

Het antecedent zit al in het betrekkelijk voornaamwoord.

Je kunt het ingesloten antecedent vervangen door: diegene die/datgene wat.

Aanwijzend voornaamwoord 

Een aanwijzend voornaamwoord wijst een mens, dier of ding aan. 

Met dat woord wijs je dus iets aan. 

Een aanwijzend voornaamwoord kan voor een zelfstandig naamwoord staan, maar het kan ook alleen staan. 

Aanwijzend voornaamwoord 

Voorbeelden van aanwijzende voornaamwoorden:

dit, dat, deze, die, zo'n, zulke, dergelijke

Deze rode fiets vind ik mooier dan zo'n zwarte fiets.
Wat zijn/is de/het aanw. vnw.?

1. rode, zwarte
2. zo'n
3. deze
4. fiets

Huiswerk nakijken

Maken H35 opdracht 1 t/m 4

Huiswerk

Noteer in je agenda:

H35 opdracht 5 t/m 8 maken

Aan de slag

• Ga aan de slag met het maken van de opdrachten. 

Of

• Maak een begin met je PO. 
• 
  

Je mag overleggen, maar doe dit zachtjes. 

Is de opdracht duidelijk?

Volgende les

H36 bijwoord en voorzetsel

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan uitleggen wat een betrekkelijk en aanwijzend voornaamwoord is. 

Hoe ging deze les?

Wat heb je geleerd vandaag?

Wat vond je leuk aan deze les? 

Heeft iemand vragen?

Fijne dag