V5 Thema Regeling - Neuronen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Het zenuwstelsel

Neuronen

Typen zenuwcellen

- Neuronen (informatieoverdracht door impulsen)

3 typen: sensorisch, motorisch en schakel

- Gliacellen (ondersteuning, voeding, bescherming neuronen)

5 typen: astrocyten, oligodendrocyten, microglia, ependymcellen, cellen van Schwann

    

Neuronen (10%)

Algemene bouw:

- Cellichaam

- Celkern

- Dendrieten

- Axon

- Synapsen

Neuronen

Cellichaam: kern en 

celorganellen

Neuronen

Dendriet: uitloper die signalen opvangt van andere neuronen of zintuigcellen en richting het cellichaam stuurt

Neuronen

Axon: uitloper die signalen van het cellichaam doorstuurt naar andere neuronen of een spier/ klier

Neuronen

Myelineschede: isolerende laag rondom uitlopers (dendrieten of axonen) zorgt ook dat signaal sneller gaat.

Neuronen

Synaps: plaats waar neuronen signalen aan elkaar doorgeven

Neuronen

Neurotransmitter: chemische stof die berichten tussen zenuwcellen doorgeeft

Neuronen

- Functie myeline-

schede in 14.3

- Bij synaps gebruik  

neurotransmitters

in 14.4

3 typen

Sensorisch (groen):

- lang dendriet

- kort axon

- cellichaam in ganglion

Schakel (geel):

- kort dendriet en axon

- geheel in CZ

Motorisch (blauw):

- korte dendrieten

- lang axon

- cellichaam in CZ

Sensorische zenuwcel

Motorische zenuwcel

Schakel zenuwcel

Waarom hebben sensorische neuronen korte axonen?

Gliacellen (90%)

Ondersteunende cellen in het zenuwstelsel:

• Astrocyten
• Oligodendrocyten
• Microgliacellen
• Ependymcellen
• Cellen van Schwann

Astrocyten

Stervormig met lange uitlopers.

Regelen de uitwisseling van 

stoffen tussen bloed en 

hersenen.

Geven steun aan neuronen.

Hebben een rol bij herstel na

beschadiging.

Oligodendrocyten

Klein, komen verspreid in het CZS voor.

Vormen de myelineschede rond

uitlopers in de hersenen en het

ruggenmerg.

Microgliacellen

Spelen een rol bij de afweer tegen ziekteverwekkers.

Ependymcellen

Dekweefselcellen die hersenkamers (gevuld met hersenvloeistof) en het centrale

kanaal van het ruggenmerg

bedekken.

Produceren hersenvocht en zijn

bedekt met trilharen.

Cellen van Schwann

Vormen de myelineschede om de lange uitlopers van neuronen buiten het CZS, dus in het perifere zenuwstelsel.

Rol bij herstellen van neuronen.

Insnoeringen van Ranvier

In de myelineschede van uitlopers

zitten insnoeringen waar de

zenuwcel niet geïsoleerd is:

insnoeringen van Ranvier.

Welke cellen spelen een rol bij de afweer?

1. Astrocyten
2. Oligodendrocyten
3. Microgliacellen
4. Ependymcellen