Hfd 1.1 De aardkorst verschuift

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

• Tas op de grond
• Boeken op tafel
• Telefoon in de tas
  
• oefen topografie in de klas
  

www.topografieindeklas.nl

Altijd doen

-  Uitleg - pak je schrift en schrijf mee! 

-  Vragen? Schrijf ze op en stel ze!

-  Maak samenvattingen!

Waarom willen we dit weten?

Natuurrampen altijd in het nieuws

Aarde is voortdurend in beweging. Dat leidt tot gebergtevorming, aardbevingen, vukanisme en tsunami's

Ontstaan van de aarde

Hoofdstuk 2: Opbouw van de aarde

Geologische tijdschaal; Samenvatting van de 4,6 miljard jaar durende geschiedenis van de aarde. 

Programma:

1.1 De aardkorst verschuift

1.2 Aardbevingen

1.3 Vulkanisme

1.4 Tsunami's

H1. Aarde in beweging

§1 De aardkorst verschuift

Leerdoelen

- Je weet wat het supercontinent Pangea is.
- Je begrijpt de theorie van de platentektoniek en hoe daardoor bergen kunnen ontstaan.
- Je kunt op de kaart de gebieden aanwijzen waar veel aardbevingen, vulkanisme, vulkaanuitbarstingen en tsunami's voorkomen. En waar ze juist niet voorkomen.

Lees 1.1 Platentektoniek

Maak een samenvatting

Opbouw van de aarde 

Van buiten tot de het midden is - 6371 km. 

De opbouw van de aarde

• De aarde bestaat uit verschillende lagen.

• De aardkorst is slechts 40 km dik en bestaat uit verschillende platen.

Opbouw van de aarde

Aardkorst 

7 tmt 40 kilometer dik 

Oceaanbodem 

continenten - land 

Opbouw van de aarde 

Aardmantel 

- ongeveer 2000 km dik. 

- warm vloeibaargesteente. 

- convectiestromen. 

Opbouw van de aarde 

Aardkern 

- ongeveer 3500 km dik.

- Heeeeeel heet. 

- vloeibaar gesteente.  

6000 graden. 

Indeling opbouw van de aarde.

Opbouw van de aarde

Sleep de begrippen naar de juiste plaats in de tekening.

Aardkorst

Mantel

Aardkern

Opbouw van de aarde

De aarde bestaat uit vier lagen:

• De aardkorst
• De aardmantel
• De aardkern (binnen- en buitenkern)
  

convectiestromen

Convectiestromen - aardmantel 

- De aardkern verwarmt het gesteente in de mantel. 

Warmte stijgt omhoog. 

Kou daalt naar beneden. 

Opwarmen - vloeibaargesteente stijgt omhoog - komt tegen de aardkorst aan - koelt af en zakt weer richting de aardkern. 

Platentektoniek

De aarde is opgebouwd uit drie delen:

• Aardkern
  
• Aardmantel
  
• Aardkorst
  

De stukken aardkorst worden platen genoemd.

Het bewegen van platen = platentektoniek.

Platentektoniek 

Platentektoniek - het bewegen van aardkorstplaten/continten door de convectiestromen in de aardmantel. 

Gevolgen platentektoniek 

Aardplaten botsen en schuiven met elkaar. 

- vulkanen      

- aardbevingen

- tsunami's 

- bergen 

Vloeibaargesteente dat afkoelt - wordt hard gesteente. 

 platentektoniek 

Convergent

Twee continentale platen botsen.

Convergent

Een continentale plaat botst met een oceanische plaat.

Subductie

divergent

Twee platen gaan uit elkaar

transforme

Twee platen gaan langs elkaar

Waarom verschuiven de platen?

Convectiestromen 

Het stromende, taaie, vloeibare gesteente. 

De werking van platentektoniek (Bron 6 in je boek)

Convectiestromen

Vulkaan

Convergentie

Subductie

Divergentie

Diepzeetrog

Mid oceanische rug

Schuif de plaatbewegingen naar de juiste plaats.

Begrippen op een rijtje 

Aardkorst  - buitenste laagje van de aarde dat bestaat uit oceaanbodem en stukken continent. 

Aardmantel - het deel van de aarde dat ligt tussen de aardkern en de aardkorst. Stroperig materiaal/gesteente.

Aardkern - het binnenste deel van de aarde dat erg heet is, maar door de enorme druk toch uit vast gesteente bestaat.

Convectiestromen - stroming van heet taai vloeibaar gesteente in de aardmantel. Het zorgt voor beweging van de platen. 

Opgelet?

Hoe noem je de buitenste laag van de aarde?

1. Buiten aarde
2. Continent
3. Aardkorst
4. Platentektoniek

Hoe noem je de beweging van taai vloeibaar gesteente in de aardmantel?

1. Stromingen
2. Magmastroming
3. Platentektoniek
4. Convectiestromen

Opbouw van de aarde. Wat is de goede volgorde van buiten naar binnen?

1. Aardplaten, aardkorst, aardmantel en aardkern.
2. Aardkorst, aardmantel en aardkern.
3. Aardkern, aardmantel en aardkorst.
4. Aardmantel, aardplaten en aardkern.

Pangea - supercontinent 

Binnenland - heel droog - heet gesteente drukte tegen de onderkant - supercontinent valt uit een - tot kleine continenten 

Krachten die de aarde veranderen

Endogene krachten:

Def.: Krachten die de aarde van binnenuit veranderen

Verschuiving aardkorst

§1 Aantekening

Verschuiving aardkorst:

Motor achter plaatbeweging = convectiestroming (stroming van taai vloeibaar gesteente in de aardmantel)

Drie type plaatbewegingen:

1. Convergentie

2. Divergentie

3. Transform

Ontwikkeling platentektoniek:

> ooit één supercontinent > Pangea. Nu uiteengevallen in kleinere continenten.

§1 Aantekening

Bestudeer 1.1  Pangea valt uiteen

Maak een samenvatting

https:

Pangea

Het supercontinent viel lang geleden uiteen.

225 miljoen jaar geleden.

Supercontinenten Pangea

• enorme oceaan
• binnenland Pangea droog
• gesteentestroom duwt aardkorst omhoog
• supercontinent valt uiteen

Gevolgen uiteenvallen?

• ontstaan kleinere continenten
• grotere invloed van de zee
• aantal planten- en diersoorten neemt toe

Bestudeer 1.1 De Alpen als voorbeeld

Maak een samenvatting

Ruimtelijke gevolgen platentektoniek

50 miljoen jaar geleden zat Italië nog vast aan Afrika:

• Tussen Italië en Europa lag oceaan
• Alpen bestonden nog niet

Aardkorst van Afrika schuift naar het noorden, daardoor:

• zee smaller
• zeebodem komt klem te zitten
• gesteentelagen worden omhooggeduwd
• de Alpen ontstaan

Herhaling platentektoniek

http://www.schooltv.nl/video/de-opbouw-van-de-aarde-een-vloeibare-bol-met-een-dun-korstje/

Wat is de drijvende kracht achter platentektoniek?

1. Convectiestromen
2. De zee
3. De mantel
4. Lava

Bedenk ten minste drie vragen bij deze paragraaf.