5.1 Warmte en energie

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

H5 Warmte

Voor vandaag

• Start 5.1
• Opdrachten maken bij 5.1
• LessonUp vragen 
• Lesafsluiting

5.1 Warmte en energie

Toets over H5

+ opdracht H5 

Practicum

Wie heeft vorig jaar met een brander gewerkt?

Volgende les?

Leerdoelen 5.1 Warmte en energie

1. Je leert hoe warmte wordt geproduceerd

2. Je leert hoe energie wordt omgezet

3. Je leert wat fossiele brandstoffen zijn 

1. Je leert hoe warmte wordt geproduceerd

Warmte is iets wat je kan meten, hoe warm is het?

Productie warmte

• Houtvuur = warmtebron
• Warmtebron is voorwerp of apparaat dat warmte levert

Productie warmte

Nog meer voorbeelden van warmtebronnen?

Productie warmte

Nog meer voorbeelden van warmtebronnen?

Maar hoe wordt warmte nou gemaakt?

• Door een brandstof te verbranden
• Hout is bijvoorbeeld een brandstof

Brandstof

Een brandstof is een stof die warmte levert als je hem verbrandt. 

Steenkool, aardgas en aardolie zijn ook brandstoffen.

Energieschema

• Door verbranding van hout wordt komt warmte vrij. 
• Warmte is een vorm van energie
• In een energieschema laat je zien hoe energie loopt 
• Warmtebron staat in vierkant en warmte in pijl

Energie

• Om warmte te kunnen maken gebruikt een warmtebron energie
• Je hebt verschillende soorten warmtebronnen en die gebruiken ook verschillende soorten energie 

Energie - chemisch

• In brandstoffen zit chemische energie 
• Een houtkachel, gasfornuis, en brander verbruiken chemische energie
• Die chemische energie wordt omgezet in warmte 
• Een stof bevat chemische energie
• Als deze wordt verbrand komt die energie vrij 

Energie - elektrisch

• Elektrische apparaten gebruiken elektrische energie 
• Zetten deze energie om in warmte

Energie - kern

• In de zon zit kernenergie 
• Deze wordt omgezet in warmte in de vorm van straling

2. Je leert hoe energie wordt omgezet

Energie meten we in?

Energie meten we in?

JOULE 

Energieomzetting

Chemische energie --> warmte

Elektrische energie --> warmte

Kernenergie --> warmte 

Energieomzetting

Energie gaat NOOIT verloren

Warmte is een vorm van energie 

Energieomzetting

Bij energieomzetting verdwijnt de ene energie-soort en ontstaat een andere energiesoort (zoals warmte)

Energieomzetting

Van een energieomzetting kan je een energieschema tekenen

Energieomzetting

Energie vorm in een 

Warmtebron in een 

Energieomzetting

Chemische energie zit vaak in een stof, bijvoorbeeld hout

Uit welke stof wordt de chemische energie gehaald bij gasfornuis?

• Planten zetten stralingsenergie van de zon om in chemische energie. 
• Chemische energie zit in hout van de boom. 
• Als je dat houdt verbrand komt er warmte vrij.

3. Je leert wat fossiele brandstoffen zijn 

Energieomzetting

We verbranden AARDGAS om ons huis op te warmen 

Aardgas is één van de fossiele brandstoffen 

Fossiele brandstof:

aardolie

aardgas

steenkool

Raken op --> niet hernieuwbaar

Hout hernieuwbaar?

Fossiele brandstoffen

• De chemische energie die in fossiele brandstoffen zit is heel lang geleden uit de stralingsenergie van de zon
• Veel elektriciteitcentrales werken op fossiele brandstoffen
• Warmte die vrij komt wordt omgezet in elektrische energie

Direct energie van zon gebruiken

Opdrachten maken

Eerder klaar? 

1. Nakijken online via Magister --> elo --> studiewijzer M&T

2. Mij laten zien

Aan de slag

Wat KBL: Maken 5.1 BLZ 11 opdracht 1 t/m 14

Wat BBL: Maken 5.1 BLZ 9 opdracht 1 t/m 16 (doe- opdr NIET)

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 20 min 

Klaar: 1. Nakijken via laptop 2. Aan mij laten zien 

opdrachten bespreken?

Leerdoelen 5.1 Warmte en energie

1. Je leert hoe warmte wordt geproduceerd

2. Je leert hoe energie wordt omgezet

3. Je leert wat fossiele brandstoffen zijn 

Volgende les

• Brander practicum
• Zorg dat je rustig binnenkomt en gaat zitten 
• Voor wie er al aan denkt; tassen onder de tafel

Bij een verbranding vindt de volgende energieomzetting plaats.

1. warmte energie --> chemische energie
2. elektrische energie --> warmte energie
3. chemische energie --> warmte energie
4. warmte energie --> elektrische energie

Waar komt zonne-energie vandaan?

1. Komt alleen van zonnepanelen
2. Kan ik alleen gebruiken om iets op te warmen
3. Is de stralingsenergie van de zon in de vorm van warmte en licht

Wat voor soort energie is voedsel?

1. Stralingsenergie
2. Warmte-energie
3. Bewegingsenergie
4. Chemische energie

Waar of niet waar:
Warmte = energie

1. waar
2. niet waar

Wat is de eenheid van Warmte

1. Kelvin (K)
2. Joule (J)
3. Meter (m)

Hoe noemen we de afbeelding hiernaast?

1. Energieschema
2. Energie-omzetting
3. Energie-dinges

Als je een tijdje op je telefoon zit is hij flink warm geworden. De batterij levert elektrische stroom voor het scherm. Hierdoor wordt het scherm en de telefoon warm. Welke energie soorten zijn juist voor het energieschema hiernaast?

1. Chemische energie Warmte
2. Elektrische energie Warmte
3. Chemische energie Stralingsenergie
4. Stralingsenergie Warmte

Aardgas is een fossiele brandstof.

1. Waar
2. Niet waar

Welke soort brandstof is niet hernieuwbaar

1. Fossiele brandstof
2. Duurzame brandstof

Wat is GEEN fossiele brandstof?

1. Aardolie
2. Steenkolen
3. Benzine
4. Aardgas

Einde van de les

• Huiswerk: maken 5.1 BLZ 11 opdracht 1 t/m 14
• Volgende les: brander practicum

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan.