Tijd van Wereldoorlogen - week 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De verzorgingsstaat en wederopbouw

Wat gaan we doen vandaag?

Voorkennis testen

Lesdoelen

Uitleg wederopbouw

Zelfstandig werken

Uitleg verzorgingsstaat

Zelfstandig werken

Check lesdoelen

Voorkennis

Wat is de Beurskrach?

Wat zijn volgens jou de gevolgen van de economische crisis in Nederland geweest?

Lesdoelen

Na vandaag:

• kun je in eigen woorden uitleggen wat de verzorgingsstaat is
• kun je vertellen wie Willem Drees was en waarom hij invloed heeft gehad op de Nederlandse politiek
• kun je vertellen waar het Marshallplan voor diende

Wederopbouw

Wat weet je van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog in Nederland?

De wederopbouw

De wederopbouw vond plaats ná de Tweede Wereldoorlog

• Ca 1945 - 1960

Marshallplan:

• Amerika helpt Europa met wederopbouw
• Reden: een sterke buffer vormen tegen het communisme
• Vóór de Tweede Wereldoorlog: NL 'nachtwakersstaat'

Zelfstandig werken

Wat?	Je gaat maken: Week 3; Wederopbouw - Maak de oefeningen over de wederopbouw na de oorlog
Hoe?	Samen of individueel; wat jij wilt :)
Hoe lang?	15 minuten
En dan?	Klaar? Je kunt werken aan: Pensioen: - Ontdek de geschiedenis van het pensioen en maak de opdrachten

Verzorgingsstaat

De verzorgingsstaat

Willem Drees: één van de belangrijkste naoorlogse politici

• 'Vadertje Drees'
  

De 'verzorgingsstaat' is een fenomeen wat opkwam in de 19e en 20ste eeuw

• Verlicht denken?

Kwam in Nederland pas écht op na Tweede Wereldoorlog

• Uitgebreid stelsel aan verzekeringen, gezondheidszorg en onderwijs

Problemen in de jaren '70+'80

• Economische crisis (o.a. door oliecrisis): veel werklozen met een uitkering
• Oneigenlijk gebruik en fraude van uitkeringen
• Vergrijzing: meer gebruik van AOW
• Meer scheidingen: meer gebruik van Bijstandswet
• Mensen zien de uitkering als een recht
• Werken was niet aantrekkelijk door hoge uitkeringen

Het Amsterdam in de jaren 1970 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen door het ministerie, maakte krakers boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook de snel stijgende (jeugd)werkloosheid speelde mee.

Toen Beatrix in 1980 werd gekroond als koningin gebruikte deze groep de kroning om aandacht te vragen voor hun problemen. Dit liep als snel uit in grote rellen.

Wat vond de politiek?

• Sociaal-democraten: afblijven van de verzorgingsstaat. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. (PvdA)
• Confessionelen: rol van de overheid kan worden beperkt: 'goede christenen helpen elkaar'. (CDA)
• Liberalen: verzorgingsstaat kan blijven bestaan, maar er moet wel op bezuinigd worden. (VVD)

Maatregelen van de overheid

• Vanaf jaren ’80: forse bezuinigingen op uitkeringen en verlaging van de uitkeringen
• Strengere controle op uitkeringen door het UWV


• Aantrekkelijker maken van werk: deeltijd, thuiswerk en loon hoger dan een uitkering
• Strengere (her)keuring van arbeidsongeschikten en nieuwe wet: WIA

Hoewel de aanpassingen aan de verzorgingsstaat nodig zijn, zorgden de plannen van de overheid regelmatig voor onrust en protesten.

In 2002 gingen veel Nederlanders demonstreren tegen de plannen van toenmalig minister-president Jan Peter Balkenende. 

Zelfstandig werken

Wat?	Je gaat de volgende opdrachten maken: Week 3; werk of werkloos: - Beschrijf de geschiedenis van armoede - Maak de opdrachten over de arbeidsmarkt en armoede
Hoe?	Dit mag samen of individueel; wat jij wilt :)
Hoe lang?	20 minuten
En dan?	Klaar? Werk dan aan de rest van je werkdoelen voor geschiedenis

Check lesdoelen

Leg in je eigen woorden uit wat een verzorgingsstaat is. Geef hierbij concrete voorbeelden

Waar diende het Marshallplan voor?

Een nachtwakersstaat is...

1. Een staat die zorgt voor de burgers van het land
2. Een staat die alleen ingrijpt wanneer het nodig is
3. Een staat die het Marshallplan heeft ingevoerd
4. Een staat die het communisme hanteert

Stel een vraag over iets wat je nog niet zo goed begrijpt