Mama Sranan - De weg naar onafhankelijkheid - deel 2

• Geschiedenis
• Nederlands
• +1
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo
• Leerjaar 1-3

Introduction

Historie verteld vanuit een persoonlijk verhaal Deze twee lessen gaan over de weg naar de onafhankelijkheid van Suriname. De lessen zijn gebaseerd op de film Mama Sranan van schrijfster en documentairemaakster Tessa Leuwsha. Het is háár persoonlijke verhaal dat als leidraad dient met daarin de historische feiten verweven. Dat maakt deze les bijzonder omdat zo alles over 50 jaar onafhankelijkheid op een andere manier - persoonlijker - overgebracht wordt aan de leerlingen. Centrale vragen bij de historische gebeurtenissen in deze lessen zijn dan ook steeds Wat doet dit met mensen Hoe denk jij daarover / wat zou het met jou doen Les 2: De weg naar onafhankelijkheid (2) - wat bracht de (aanstaande) onafhankelijkheid de Surinaamse bevolking De veranderingen na WOII (dekolonisatie) De wens naar zelfstandigheid Migratie & beeldvorming (van Suriname naar Nederland) Invloeden op het nu (taal)

Instructions

Zie bijlage

Instructions

Docentenhandleiding - Mama Sranan - Les 2.pdf

Wat doet muziek met je hersenen tijdens het leren?

De weg naar onafhankelijkheid

Mama Sranan - Moeder Suriname

Een les met een persoonlijke verhaal over de weg naar onafhankelijkheid Suriname

Naar een film van Tessa Leuwsha

Leerdoelen:

• Je begrijpt de invloed van ongelijkheid, migratie en taal op de Surinaamse identiteit
  
• Je begrijpt dat persoonlijke verhalen ons helpen om geschiedenis dichtbij te brengen
  
• Je kunt je eigen mening geven over vragen rond vrijheid, ongelijkheid en verbondenheid

Leerdoelen van de les

In deze documentaire vertelt schrijfster en documentairemaker Tessa Leuwsha de geschiedenis van Suriname via het leven van een wasvrouw, haar grootmoeder Fansi. 

Fansi woonde in Suriname en is net voor de onafhankelijkheid in 1975 naar Nederland verhuisd. Het bijzondere aan deze documentaire is dat het verhaal wordt verteld in de ik-vorm. Tessa gebruikt hiervoor verschillende archiefbeelden, waardoor je als kijker heel dicht op, of bijna ín de geschiedenis zit. Via fragmenten maak je kennis met haar verhaal.

Het persoonlijke verhaal van Mama Sranan

Je kunt ook de hele film bekijken (72 min)

In de docentenhandleiding vind je meer informatie over Tessa Leuwsha.

Maak kennis de hoofdpersoon: Fansi

Bekijk hier het fragment

In bovenstaand fragment zie je Fansi. Ze zit in een Nederlands bejaardenhuis. Ze voelt zich alleen en lijkt niet gelukkig, terwijl op de televisie de onafhankelijkheid van Suriname te zien is. 

• Kun je bedenken waarom ze niet gelukkig is?
  
• Ze zegt: “Ik heb mijn eigen beelden’. Wat bedoelt ze daarmee?

Handig om te weten is dat Fansi het vaak heeft over haar blanke moeder en donkere vader, Ma Louise,  haar man Prince en haar zoon John. Deze namen zul je in de fragmenten tegenkomen.

In de docentenhandleiding vind je een extra vraag.

• De veranderingen na WOII (dekolonisatie)
  
• De wens naar zelfstandigheid
  
• Migratie & beeldvorming (van Suriname naar Nederland)
  
• Invloeden op het nu (taal)
• Reflectie en afsluiting

Inhoud

Je kunt hier ook de hele film bekijken - 71 min

Via fragmenten worden verschillende onderwerpen uit de film belicht.

Je hoeft deze les niet chronologisch te volgen. Het is mogelijk om een bepaalde module van deze les te doen.

Veranderingen na WOII- de wens naar zelfstandigheid

Na de Tweede Wereldoorlog ontstond het besef dat het hebben van een kolonie niet meer van deze tijd was en startte wereldwijd het proces van de dekolonisatie. In Suriname werd de roep om onafhankelijkheid  steeds groter en de druk vanuit de VN op Nederland was hierin groot. De eerst stappen werden gezet en in 1948 kregen Surinamers kiesrecht. In 1954 werd Suriname een autonoom land binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

Maar in Suriname wilde men meer: onafhankelijkheid. Die wens werd in de jaren '60 en '70 steeds beter hoorbaar. En duurde echter tot 1975 voordat de onafhankelijkheid pas echt een feit was.

In de docentenhandleiding vind je extra vragen.

De wens naar zelfstandigheid

Bekijk hier het fragment: Roep om onafhankelijkheid en roep om vrijheid

Na de roep om onafhankelijkheid van Anton de Kom in de jaren '30 ontstaat nu een steeds luidere roep voor onafhankelijkheid. Het wordt steeds sterker en zichtbaarder want steeds meer mensen uiten hun gevoelens.

" 's Avonds voel ik mij lichter." Snap je deze uitspraak? 

Kun je je voorstellen hoe het is om niet vrij te zijn?

Van kolonie (1667) → autonomie (1954) → onafhankelijk (1975).

De link gaat naar Les 1 een slide over Anton de Kom - voor het geval je deze les niet hebt gegeven

In de docentenhandleiding vind je extra vragen.

De wens naar zelfstandigheid - een eerste stap naar onafhankelijkheid

Bekijk hier het fragment

In opmars naar onafhankelijkheid werden er belangrijke staatkundige stappen gezet.

• In 1948 werd het algemeen kiesrecht ingevoerd - voor mannen vanaf 25 jaar 
• In 1963 mochten ook alle vrouwen stemmen. Vanaf dat moment geldt dat de hele bevolking democratisch kan meepraten over de toekomst van Suriname. 

Kun je je voorstellen hoe dat voelt als je voor het eerst over je eigen toekomst wat mag zeggen?

De wens naar zelfstandigheid - welvaart zonder vooruitgang

Bekijk hier het fragment

De welvaart groeit maar niet voor iedereen. Hoe zou dat kunnen komen?

In de docentenhandleiding vind je een extra vraag.

Migratie & beeldvorming

De aanloop naar onafhankelijkheid veroorzaakte niet alleen blijdschap, maar ook onrust. Mensen vroegen zich af hoe Suriname het zou doen - zelfstandig. Er kwam daardoor begin jaren '70 een grote migratiestroom naar Nederland op gang. 

Dit had grote consequenties - voor de mensen die naar Nederland emigreerden en ook voor diegenen die achterbleven.

Migratie & beeldvorming - Vertrek uit Suriname

Bekijk hier het fragment

Vlak voor de onafhankelijkheid van Suriname vertrokken veel Surinamers naar Nederland. Zo ook de kinderen van Fansi in dit fragment. 

Kijkvragen

Waarom vertrokken veel Surinamers naar Nederland? 

“Holland is het paradijs. Is dat zo."

Waarom denk je dat Fansi deze vraag stelt?

In de docentenhandleiding vind je extra vragen.

“Een ander land kan nooit een paradijs zijn zonder je familie.”

Eens

Oneens

Weet niet

Migratie & beeldvorming - verwachtingen en realiteit

"Fansi vertrekt ook naar Nederland.

"In Holland is het paradijs als een schaduw. Het is net voor je en net achter je. Nooit bij je."

Waarom denk je dat ze teleurgesteld waren toen ze hier kwamen?

Welke beelden ondersteunen deze uitspraak?

Bekijk hier het fragment 

In de docentenhandleiding vind je extra vragen.

Migratie & beeldvorming - Toch je thuis vinden

Bekijk hier het fragment - ondanks alles je plek toch vinden

Wat denk je ... is Fansi wel of niet gelukkig in Nederland?

De (koloniale) geschiedenis tussen Nederland en Suriname is voor Surinamers vandaag de dag nog steeds voelbaar.

Eens

Oneens

Invloed vandaag - taal

Er zijn veel Nederlandse invloeden in Suriname terug te vinden. In het straatbeeld zie je veel Nederlands.

Welke taal spreken ze in Suriname?

In de docentenbijlage vind je nog extra vragen.

In Suriname moeten de Nederlandse invloeden zoveel mogelijk worden uitgebannen.

Eens

Oneens

Welke
Surinaamse woorden
ken je?

Afsluiting & reflectie – verleden dichterbij

Wat valt je op bij het gebruik van het historisch materiaal? 

Korte schrijfopdracht: Vertel in een kort essay een herinnering van iemand van een vorige generatie (opa/oma).

In de docentenhandleiding vind je extra vragen.

Afsluiting & reflectie - Tessa's boodschap

Tessa zegt: 

We leren door verhalen te delen." 

Wat bedoelt ze daarmee?

Meer lesmateriaal over Suriname?

Kijk op onze website met digitaal lesmateriaal

Daar vind je onder meer lessen over slavernij, Keti koti en een transkoloniale leeslijst met (jeugd)boeken over Suriname.

Of ga zelf op zoek in onze onderwijscollectie.