3. Faseovergangen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

3. Faseovergangen

Ga rustig zitten op je plek

Pak je boek, pen en laptop op tafel

Eerder leerden we:

Stoffen kunnen in drie verschillende fasen voorkomen: vast, vloeibaar, gas.

Een vloeistofthermometer bestaat uit een reservoir, stijgbuis en een schaalverdeling.

Voor de grootheid temperatuur gebruiken we de eenheid graden Celsius.

Dit gaan we leren:

Je kan benoemen hoe de zes fase-overgangen worden genoemd.

Je kan beschrijven hoe je de fase-overgangen terugziet in het weer.

Je kan uitleggen wanneer water overgaat van de ene naar de andere fase.

Welke fase zie je hier?

1. Vast
2. Vloeibaar
3. Gas

We leerden de drie fasen aan de hand van water:

- Vast (ijs)

- Vloeibaar (water)

- Gas (waterdamp)

In dit geval - bij condens - is waterdamp overgegaan in water.

Als een stof van fase verandert, heet dat een fase-overgang.

Er zijn drie fasen, dus in totaal zes fase-overgangen.

We gebruiken bevriezen als de temperatuur onder 0 °C is - anders stollen.

Faseovergangen

Vast -> Vloeibaar = Smelten

Vloeibaar -> vast = Stollen

Gas -> Vloeibaar  = Condenseren

Vloeibaar -> gas  = Verdampen

Gas -> Vast             = Rijpen

Vast -> Gas             = Vervluchtigen of Sublimeren

Rijpen kwam al een beetje voor in paragraaf 1: we leerden over rijp op de bomen.

Het is dan zo koud dat waterdamp direct overgaat naar de vaste vorm.

Wat gebeurt er bij de overgang verdamping?

1. Vast -> vloeibaar
2. Vloeibaar -> gas
3. Vloeibaar -> vast
4. Gas -> vast

Welke fase-overgang is hier gebeurd?

1. Condenseren
2. Verdampen
3. Bevriezen
4. Smelten

En welke overgang is hier gebeurd?

1. Verdampen
2. Condenseren
3. Rijpen
4. Vervluchtigen

Of water overgaat van de ene naar de andere fase, heeft vaak te maken met de temperatuur.

Als je een blok ijs opwarmt, zal het eerst water worden en uiteindelijk gas.

Alleen HAVO

Hoe hoger de temperatuur, hoe meer de moleculen in de stof gaan bewegen.

Ze bewegen dan verder van elkaar af. Bij een gas zijn de moleculen altijd ver uit elkaar - daarom stijgt een gas ook vaak op.

In een gas hebben moleculen...

1. Hoge aantrekkingskracht
2. Lage aantrekkingskracht
3. Geen aantrekkingskracht
4. Wat is een molecuul?

Als het goed is, kan je nu...

...benoemen hoe de zes fase-overgangen worden genoemd.

...beschrijven hoe je de fase-overgangen terugziet in het weer.

...uitleggen wanneer water overgaat van de ene naar de andere fase.

Aan de slag!

Maak: paragraaf 3.3, opdrachten 1 t/m 9.

Hoe? In je boek. Gebruik de theorie bij de opdrachten.

Met wie? Je mag rustig overleggen met je buur.

Hoe lang? Tot 5 minuten voor het einde.

Klaar? Laat je werk zien.

Supersnel klaar? Probeer ook de plusopdrachten (10 en 11).

Nabespreken: opdracht 9.

Waarom is wat je ziet geen waterdamp?

Waaruit bestaat deze nevel?

Door welke twee overgangen ontstaat de nevel?