Orthopedagogiek - verslaving

• VPRO
• MBO
• Studiejaar 1

Verslavingsstoornissen

Lesplanning

• Instructie verslavingsstoornissen
• Zelfstandig aan de slag

Lessen P4

Vrijdag 23 mei: verslavingsstoornissen

Vrijdag 30 mei: vervalt ivm Hemelvaart

Vrijdag 6 juni: eetstoornissen

Vrijdag 13 juni: herhalingsles + oefentoets + afmaken portfolio

Vrijdag 20 juni: laatste les - toets

Deadline portfolio = 20 juni

Waar denk je aan bij de verslavingsstoornissen?

Ben jij in je werk wel eens in aanraking gekomen met een verslaafde cliënt?

Wat is een verslaving?

We spreken van een verslaving als iemand:

• meer gebruikt dan hij wil;
  
• niet kan stoppen met het gebruik;
  
• voortdurend de drang heeft om te gebruiken;
  
• middelen gebruikt om problemen op te lossen;
  
• een groot deel van de dag bezig is met het gebruik.
  

Welke verslaving komt het meeste voor denk je?

Soorten verslaving

De DSM-5 onderscheidt maar liefst tien soorten middelen waaraan iemand verslaafd kan raken. Daarnaast is er ook een verslaving mogelijk die gedragsgerelateerd is, zoals gokken of gamen. Het gaat om:

1. nicotine;

2. cafeïne;

3. alcohol;

4. cannabis (marihuana, hasj, wiet);

5. hallucinogenen, zoals lsd of paddenstoelen;

6. snuifmiddelen, zoals ether, aceton en lijm;

7. verdovende en pijnstillende middelen, zoals heroïne en morfine;

8. slaap- en angstremmende medicatie, zoals oxazepam;

9. opwekkende middelen, zoals amfetamine en cocaïne;

10. overige middelen, onder andere GHB, xtc, ketamine.

Psychoactieve stoffen

Bij een stoornis in het gebruik van een middel gebruikt de betrokkene psychoactieve stoffen.

Een psychoactieve stof is een chemisch middel dat leidt tot een verandering in de psychische functies (bewustzijn, waarnemen, denken, stemming). 

Wanneer vind jij iemand verslaafd?

Verslaving vaststellen

11 criteria uit de DSM-5 - staat onder 'stoornissen in het gebruik van middelen'

Kenmerken van een verslaving

• Problemen met controle
• Problemen op sociaal gebied
• Problemen door risicogedrag
• Lichamelijke (farmacologische) problemen - tolerantie & onthoudingsverschijnselen
• Overige verschijnselen (intoxicatie, delier)

• Daarnaast kan een verslaving psychische stoornissen in stand houden of veroorzaken

Welke fases zouden er in het 'verslaafd raken' bestaan?

Proces van verslaafd raken

We kunnen de volgende vijf fasen onderscheiden:

• fase 1: experimenteerfase;
  
• fase 2: fase van sociaal gebruik;
  
• fase 3: fase van overmatig en schadelijk gebruik;
  
• fase 4: verslavingsfase;
  
• fase 5: fase chronische verslaving.
  

Hoe snel deze fases doorlopen worden hangt af van het middel en de omgeving.

Wat kan een reden zijn voor het ontstaan van een verslaving?

Ontstaan van een verslaving

• Erfelijkheid
• Bepaalde ontwikkelingsstoornissen
• Terugval
• Persoonlijkheid
• Omstandigheden
• Opvoeding- en gezinsfactoren
• Psychische/psychiatrische stoornissen
• Beleid en beschikbare zorg

Wat zijn mogelijke gevolgen van een verslavingsstoornis?

Gevolgen van een verslaving

• Lichamelijke gevolgen (denk aan bijv. Korsakov)
• Psychische gevolgen
• Sociale en maatschappelijke gevolgen
• Verstoord dag- en nachtritme
• Motivatieproblemen
• Gebrek aan probleemoplossend vermogen

Eindopdracht periode 4

- Portfolio opdracht 4 (infographic)

- Portfolio opdracht 5 (deskundigheidsbevordering) - zie lijst met documentaires

- Eindtoets in de KTB