8.4 Veranderende ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

8.4 Veranderende ecosystemen

Leerdoelen

12. Je kunt de opeenvolgende stadia van successie beschrijven

13. Je kunt de factoren die successie beïnvloeden beschrijven en de rol van natuurbeheer hierin

14. Je kunt de invloed van exoten / uitheemse soorten op bestaande ecosystemen beschrijven

Lezen blz. 264 -266

Tekstbegripsvragen:

1. Wat zijn kenmerken van pioniersoorten?

2. Hoe veranderen de abiotische factoren tijdens de successie?

3. Wat zijn de kenmerken van een climaxstadium?

4. Wat is het verschil tussen primaire en secundaire succesie?

5. Wat is een exoot? 

Kale gebieden

Lege gebieden

Hoe ga je van hier naar een tropisch regenwoud?

Successie

Successie = verandering van de soortensamenstelling van een ecosysteem, waardoor deze geleidelijk overgaat in een ander ecosysteem. 

primaire successie = kale bodem (rots, zand)

secundaire successie = humuslaag (bijv. na een brand)

Pionierecosysteem

• Kale grond, een kale rots, nieuwe duin zal na verloop van tijd begroeid raken met korstmossen of kleine planten. Deze eerste vegetatie zijn pioniersoorten. 
• Zij zijn erg tolerant wat de abiotische factoren als licht, water en temperatuur betreft.
• Deze planten trekken dieren aan, het eerste pionierecosysteem is ontstaan. Hierdoor worden de omstandigheden gunstiger voor nieuwe soorten om zich hier te vestigen.

Humus

Door doodgaan van planten en dieren ontstaat humus, waardoor de omstandigheden sterk verbeteren. 

Hierdoor kunnen grotere planten op deze plek groeien, grotere dieren zich hier vestigen en het pionierecosysteem gaat over in een ander ecosysteem. 

Dit maakt de omstandigheden nóg gematigder, zodat weer andere planten en dieren zich hier vestigen.

Climaxstadium

Laatste stadium: climaxstadium: grote biodiversiteit,
weinig schommeling in omstandigheden, veel soorten,
kleine aantallen per soort.

eerste pioniersplanten

grotere pioniersplanten volgen

grotere planten, dieren

climaxstadium

Voorbeelden:

strand -> duinen -> bos

zand -> heide -> bos

plas -> veen/moeras -> bos

rots onder water -> koraalrif

kale grond -> steppe/prairie -> (regen)woud

Pioniersstadium

• weinig soorten
  
• weinig interspecifieke relaties
• kleine biomassa
• grote invloed abiotische factoren
• geen humus (bij primaire successie)

Climaxstadium

• veel soorten
• veel interspecifieke relaties
• grote biomassa
• kleine invloed abiotische factoren
• veel humus

Even testen..

De zon heeft het meeste invloed op..

1. een climaxstadium
2. een pioniersstadium

In welk stadium heb je meer interspecifieke concurrentie?

1. subclimaxstadium
2. climaxstadium
3. pioniersstadium

Hier heb je veel humus:

1. pioniersstadium
2. climaxstadium

Ik weet hoe van een eenvoudig ecosysteem een complex ecosysteem tot stand komt.

1. eens
2. oneens

Programma

Meerdere mogelijkheden:

1. Inzien toets H1, H4

2. Samenvatten voor de toets

3. Oefenen:

- Biologiepagina oefentoetsen / examenvragen

- Toepassingsvragen maken van ieder hoofdstuk

- Examentrainers maken van ieder hoofdstuk

Toetsstof ST:

H1, H4, H7 en H8