Leren & het brein

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leren & het brein

Leerdoelen

•  Je weet hoe associaties samen onze kennis vormen
• Je kent de rol van de hippocampus bij het opslaan en terughalen op langer termijn van herinneringen
• Je kent de rol van verschillende omgevingsfactoren op leren (slaap, emotie, sport en voeding)

Associatief leren

• Je leert stukje bij beetje, stapsgewijs
  
• Informatie wordt niet als aparte stukjes opgeslagen maar gelinkt aan eerdere herinneringen
• Combinatie van informatie van verschillende zintuigen
• Zo vorm je een steeds completer, gelinkt beeld van de werkelijkheid
  
• Iets dat aansluit bij wat je al weet is makkelijker te leren
• Dit principe is belangrijk voor het geven van onderwijs
  

Denk aan het woord: 'Hond'

• Spraakgebied -> uitspreken van het woord
•  Woordgebied -> herkennen van het woord
• Visueel gebied -> beeld van een hond
• Auditief gebied -> geluid van een hond (blaffen)
• Motorisch gebied -> wandelen met een hond
• Olfactisch gebied -> geur van een hond
• Emotiegebied (amygdala) -> gevoel bij een hond

Waar wordt kennis opgeslagen?

Karl Lashley 

-> Onderzoek met het verwijderen van delen muizenbrein

-> Uitkomst was dat herinneringen overal opgeslagen kunnen worden

Wilder Penfield

-> Onderzoek met elektrische stimulatie

-> Uitkomst was dat herinneringen in specifieke gebieden worden opgeslagen

Tegenstrijdige uitkomst?

Volgens Lashley niet

• muizen gebruiken meerdere gebieden voor het leren van de route
• 1 gebied weg, dan is er nog andere informatie beschikbaar vanuit andere gebieden om de route te bepalen

Verspreid geheugen

Korte termijn geheugen

• Geheugen verspreid over neocortex
• Lokale gebieden verantwoordelijk voor eigen onderdeel

Lange termijn geheugen

• Geheugensporen in meerdere gespecialiseerde gebieden

Hoe kun je de resultaten van de onderzoeken van Lashley en Penfield koppelen aan de theorie over associatief leren?

Antwoord

Informatie wordt opgeslagen in meerdere hersengebieden die tegelijkertijd geactiveerd worden bij een herinnering. Hoe meer hersengebieden je activeert bij het vormen van een herinnering, hoe meer gebieden betrokken bij vastleggen in het geheugen, hoe meer opties je hebt om die herinnering weer terug te halen.

Route opslaan info

1: Info komt binnen in cortex

2: Thalamus filtert info

3: Amygdala koppelt emotie aan info

4: Hippocampus slaat info op (korte termijn)

5: Hippocampus heractiveren zorgt voor opslag in cortex (langetermijn)

Hippocampus

Betrokken bij

• De eerste opslag
• Associatie gegevens
• Terughalen van herinneringen 

Schema-theorie

• In de mediale prefrontale cortex wordt nieuwe info gekoppeld aan bestaande kennisschema's toegevoegd
• Ophalen voorkennis erg belangrijk voordat er geleerd gaat worden! Zowel bij start huiswerk als in de les.

Geheugenconsolidatie

Hippocampus stap 1

Herinneringen worden opgeslagen als verbinding tussen neuronen in de cortex en de hippocampus

Hippocampus stap 2

Herinnering wordt opnieuw opgeroepen en gevolg daarvan is dat er verbindingen ontstaan tussen neuronen van de cortex

Hippocampus stap 3

Verbinding wordt overbodig tussen cortex en hippocampus

 

Opslag kennis bevorderen

Geheugenconsolidatie tijdens diepe slaap

Doordat er geen zintuigelijke ervaring is tijdens diepe slaap is die fase zeer geschikt om ervaringen terug te spelen.

Emoties

'Arousing'

Beter onthouden van emotionele gebeurtenissen zoals zeer positieve woorden en negatieve woorden dan neutrale woorden. 

Sport

Anima Sana In Corpore Sano

Een gezonde geest in een gezond lichaam

Sporten zorgt voor nieuwe cellen in de hippocampus (neurogenese)

Kracht + hartfrequentie verhogen = effectief

Matig intensieve beweging (wandelen, fietsen) = effectief

Waar liggen herinneringen opgeslagen voor de korte termijn?

1. in de hippocampus
2. in het voorste deel van de cortex
3. in het acterste deel van de cortex
4. in de hele cortex

Waar liggen herinneringen opgeslagen voor de lange termijn?

1. in de hippocampus
2. in het voorste deel van de cortex
3. in het acterste deel van de cortex
4. in de hele cortex

Leg uit waardoor herhaling van stof bijdraagt aan het opslaan van informatie in het langetermijngeheugen. Gebruik de termen hippocampus en neocortex in je antwoord.

Antwoord

Herhaling zorgt ervoor dat de hippocampus herinneringen  opnieuw oproept, waardoor verbindingen in de neurocortex worden versterkt en herinneringen worden vastgelegd in het lange termijngeheugen.