Les 4. 13.2 osmose frieten

• bio
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Jas uit en tas van tafel
Pak laptop 
Ga in deze Lesson Up 

Huiswerk bespreken

13.3 opdrachten 1 t/m 9

Leerdoelen

je kunt uitleggen wat diffusie is en hier voorbeelden van noemen

Je kunt uitleggen wat er bij osmose gebeurt 

Je weet het verschil tussen actief en passief transport in een cel. 

Diffusie: Hoe komt het dat als iemand scheet laat in de kamer, je het een momentje later ook ruikt. Maar na een minuut niet meer.

Onderzoek: Friet

Jullie gaan de invloed van verschillende concentraties zout in water onderzoeken op het gewicht van je frietje (gesneden aardappel). 

Hiervoor neem je maak je drie opstellingen: Geen zout, 5 g/100ml, en 20 g/100ml .
Je laat de frietjes ongeveer 25 min liggen in deze opstelling 

Stappen van inzetten

Materialen: 3 oplossingen (0 g/100ml, 5 g/100ml, 20 g/100ml)
6 frietjes, 6 reageerbuisjes, weegschaal

Methode: (1) snij de frietjes. (2) nummer de reageerbuisjes, per zoutconcentratie 2 reageerbuisjes en vul ze met de juiste vloeistof. (3) weeg de frietjes en noteer het gewicht. Stop een frietje in elk reageerbuisje (weet welk gewicht waar in zit)

Wat is je onderzoeksvraag? Begin je vraag met:
Wat is de invloed van.....

OSMOSE

Water verplaatst naar de plaats met de meeste opgeloste stoffen.

Als de deeltjes zelf niet zich kunnen verplaatsen

Hier is sprake van:

1. Osmose
2. Diffusie

Water moleculen (blauw) bewegen naar links door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Bij osmose gaat het water transport in de richting van de ... concentratie zoutmoleculen

1. Hoogste
2. Laagste

Osmotische waarde

De hoeveelheid opgeloste deeltjes in een vloeistof noem je de osmotische waarde

Water gaat naar de plek met de hoogste osmotische waarde

Diffusie of osmose?

1. Kunnen de deeltjes zich verplaatsen? 
Ja. Diffusie. Deeltjes gaan van de hoge concentratie naar de lage
Nee. Osmose. Stap 2.

2. Waar is de hogere osmotische waarde? / Waar zijn de meeste deeltjes?
Binnen de cel. Water gaat de cel in
Buiten de cel. Water gaat de cel uit

Vul de stippellijn in.
Osmose is de verplaatsing van ...... van een plek een lagere osmotische waarde naar een plek met een hogere osmotische waarde

Zuurstof in de lucht in je longen gaat naar je bloed toe. Dit is een voorbeeld van....

1. Diffusie
2. Osmose

Wat is je hypothese op je onderzoeksvraag? waarom?

Osmose bij planten.

Osmose plantencellen

Planten moeten water opnemen met hun wortels. Dat doen ze via osmose.
Met zeewater lukt dit echter niet. Waarom niet?

Osmose bij dieren

Dierlijke cellen hebben geen celwand, die verschrompelen dus helemaal, of zwellen op tot ze knappen als een balon.

Dierlijke cellen knappen kapot in een

1. vloeistof die een hogere osmotische waarde heeft dan de cellen
2. vloeistof die een lagere osmotische waarde heeft dan de cellen
3. vloeistof die dezelfde osmotische waarde heeft als de cellen

Infuus

Een infuus bevat naast medicijnen altijd een fysiologische zoutoplossing. Dat is een oplossing met dezelfde concentratie stoffen als je lichaamscellen

Leg uit wat er mis zou gaan als een infuus geen fysiologisch zout, maar kraanwater (bevat heel weinig deeltjes) zou bevatten.

Door het verdampen van zweet koel je af bij warm weer. Leg uit waarom je zweet zout smaakt

Actief/Passief 

Passief (diffusie en osmose)

-kost geen energie

-geen ATP verbruik

-met concentratiegradient mee

Actief, andersom

De roze moleculen bewegen naar links door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Stappen van inzetten

Materialen: papier, weegschaal

Methode: (1) Haal de frietjes uit de reageerbuizen. (2) dep ze een klein beetje af zodat ze aan de buitenkant droog zijn. (3) meet het gewicht van elk frietje

Verklaar je resultaten.
Gebruik woorden als osmose, hypertoon, hypotoon, isotoon.

Maak 13.1 af en kijk alles na. 

maak een samenvatting adv. van de lesdoelen (dia 1)