§7.4 Verteren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

- Spullen op tafel, inloggen, startklaar.

- Huiswerk in de agenda zetten.

- Terugblik

- Les §7.4 - Verteren

- Vooruitblik

Leerdoelen

Je kunt:

- uitleggen hoe je voedsel wordt verteerd.

- uitleggen hoe enzymen werken.

- beschrijven hoe je voedsel door het verteringsstelsel gaat.

- beschrijven waar vertering in je lichaam gebeurt.

- uitleggen hoe voedingsstoffen in je bloed komen.

- uitleggen wat er na vertering met voedselresten gebeurt.

Huiswerk

Lezen (Lz) §7.6

Maken (Mk) §7.4

In welke drie groepen worden voedingsstoffen ingedeeld?

Natasja is ernstig ziek geweest. Ze heeft lang in bed gelegen en is afgevallen en haar spieren zijn verzwakt. Vanwege haar gezondheid moet ze aansterken. Daarom eet ze volgens de schijf van vijf. Van welke voedingsmiddelen moet Natasja wat extra eten, zodat ze aansterkt?

1. bruin brood, aardappelen en peulvruchten
2. appels, sinaasappels en bananen
3. bloemkool, paprika en tomaten
4. tofu, vlees en vis

Wat is vertering?

Wat is vertering?

Wat moet er op de rode blokjes staan? Probeer dit plaatje eens uit te leggen.

Wat is vertering dus?

?

?

?

?

Enzymen

Zitten in ...................... ?

Hoe werkt een enzym?

Wordt het enzym 'verbruikt'?

Eigenschappen:

- Vorm

- Temperatuur

- Zuurgraad

Enzymwerking

Wat zie je in deze grafiek?

Stap 1: kijk naar de assen --> wat zegt dit over waar deze grafiek over gaat?

Wat valt je op aan de optimum temperatuur?

Gert heeft 41 graden koorts. Leg uit waarom dit gevaarlijk is aan de hand van de werking van enzymen.

Samengevat

Vertering = het kleiner maken van voedingsstoffen zodat ze in het bloed kunnen worden opgenomen.

De organen van je verteringsstelsel verteren je voedsel stap voor stap.

In deze organen bevinden zich cellen die verteringssappen maken.

In deze verteringssappen bevinden zich enzymen.

Enzymen .... --> leg uit!

Welkom

- Spullen op tafel, inloggen, startklaar.

- Huiswerk in de agenda zetten.

- Terugblik

- Les §7.4 - Verteren

- Vooruitblik

Leerdoelen

Je kunt:

- uitleggen hoe je voedsel wordt verteerd.

- uitleggen hoe enzymen werken.

- beschrijven hoe je voedsel door het verteringsstelsel gaat.

- beschrijven waar vertering in je lichaam gebeurt.

- uitleggen hoe voedingsstoffen in je bloed komen.

- uitleggen wat er na vertering met voedselresten gebeurt.

Huiswerk

Lezen (Lz) §7.6

Maken (Mk) §7.4

Langs welke organen gaat je eten (en etensresten), voordat je het uitpoept?

Deze twee plaatjes moet je kennen. Hoe zou je het leren hiervan kunnen aanpakken?

Waar wordt je voedsel verteerd?

We lopen nu eens stap voor stap het verteringsstelsel door.

Neem de tabel over en vul aan:

Plek

Verteringssap

Welke voedingsstoffen worden verteerd?

Mondholte

Eerste stap van de vertering 

Plek	Verteringssap	Welke voedingsstoffen worden verteerd?
Mondholte	Speeksel	Koolhydraten

Maag

Maagsap heeft naast verteren nog een andere functie: welke?

Plek	Verteringssap	Welke voedingsstoffen worden verteerd?
Mondholte	Speeksel	Koolhydraten
Maag	Maagsap	Eiwitten

Twaalfvingerige darm

Eerste deel van de dunne darm

Kijk goed: welke twee organen (afgezien van de maag en de dunne darm) zijn verbonden met de twaalfvingerige darm?

Welke verteringssappen of hulpstoffen worden daar gemaakt?

Plek	Verteringssap	Welke voedingsstoffen worden verteerd?
Mondholte	Speeksel	Koolhydraten
Maag	Maagsap	Eiwitten
Twaalfvingerige darm		Koolhydraten Eiwitten en vetten

Alvleesklier, lever en galblaas

Alvleesklier: alvleessap = verteringssap

Lever maakt GAL = hulpstof

Galblaas = opslagplek van gal.

Plek	Verteringssap	Welke voedingsstoffen worden verteerd?
Mondholte	Speeksel	Koolhydraten
Maag	Maagsap	Eiwitten
Twaalfvingerige darm	Alvleessap	Koolhydraten Eiwitten en vetten

Dunne darm

Welk verteringssap zit er in de dunne darm?

Plek	Verteringssap	Welke voedingsstoffen worden verteerd?
Mondholte	Speeksel	Koolhydraten
Maag	Maagsap	Eiwitten
Twaalfvingerige darm	Alvleessap	Koolhydraten Eiwitten en vetten
Dunne darm		Koolhydraten Eiwitten

Dunne darm --> uiteindelijk doel: opname van voedingsstoffen in het bloed

Hoe kan het dat er zoveel voedingsstoffen tegelijk kunnen worden opgenomen in je bloed?

Voedingsstoffen die moeten worden verteerd

Voedingsstoffen die niet worden verteerd.

Mineralen

Zetmeel

Eiwitten

Vetten

Water

Koolhydraten

Vitaminen

Peristaltische bewegingen

• Twee soorten spieren spelen een rol bij het vervoer in je verteringsstelsel.

• Kringspieren en lengtespieren trekken om en om samen om het eten verder te duwen.

Waar in het spijsverteringsstelsel vind je peristaltische bewegingen?

Wat blijft er over na vertering?

Dikke darm: dunne waterige pap met onverteerde stoffen zoals voedingsvezels. 

Darmflora: bacteriën die een deel van de

onverteerde stoffen afbreken. Groene stoffen

uit gal worden omgezet in bruine stoffen.

Opname van water. 

Endeldarm

Anus

Wat is de functie van de endeldarm?

Je keelholte is een soort kruispunt. De lucht die je in- en uitademt komt hier doorheen. En het voedsel dat je doorslikt ook. Als je tijdens het eten veel praat, kan hier iets misgaan. Je kunt je verslikken. Wat gebeurt er als je je verslikt?

Enzymen zijn gevoelig voor temperatuur. Ze werken het beste bij de optimumtemperatuur. Wat gebeurt er met het enzym als deze boven de maximumtemperatuur komt?

1. Het enzym gaat sneller werken.
2. Het enzym gaat langzamer werken.
3. Het enzym gaat kapot.
4. Het enzym werkt niet meer.

Welk begrip hoort er bij de volgende omschrijving:
Het kleinmaken van voedsel

Wat zijn peristaltische bewegingen?

In de meeste verteringssappen zitten enzymen. Leg in drie stappen uit hoe enzymen werken.

Waar worden geen verteringssappen aan de voedselbrij toegevoegd?

1. Maag
2. Twaalfvingerige darm
3. Dunne darm
4. Dikke darm

Noem drie voorbeelden van verteringsklieren bij mensen.

0

Terugblik: Ik kan uitleggen hoe voedsel wordt verteerd en welke organen hierbij betrokken zijn.

1. Zeker weten
2. Bijna
3. Ik ga een mindamp maken!
4. Ik kom naar KWT.

Vooruitblik

§7.6 - Veilig eten

Huiswerk

- Mk. §7.4

- Lz. §7.6

Aan de slag

- Mk. §7.4

- Lz. §7.6

- Begrippenlijst maken

- Samenvatten/Mindmap maken

- Oefenen op www.biologiepagina.nl

Op de volgende dia's vind je verschillende extra uitlegvideo's op verschillende niveau's.