2.1 Wereldsysteem

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

centrum-periferie

Lesdoelen

Einde van deze les kun je de volgende vragen beantwoorden:

• Wat wordt bedoeld met de neokolonialisme
• Wat is ruilvoetverslechtering?
  
• Wat is Triade en wat is Global shift?
  

centrum-periferie

Wereldsysteem

Bouwstenen (landen), 

1. centrum / semiperiferie / periferie 
2. economische activiteiten en omvang                            
3. relaties: politiek / economisch / cultureel

Global Shift

Goederenstromen

Nike

NEOKOLONIALISME

Periferie blijft gebonden aan de kernlanden. Armere landen economisch afhankelijk zijn van rijke landen, ondanks politieke onafhankelijkheid.  Wie zijn nu de machthebbers?

Waarom blijft afhankelijkheid?

Multinationals

Eenzijdige handel periferie:

samenstelling & richting (bestemming) 

Triade, maar dit verandert!

ruilvoetverslechtering

Ruilvoet

• Ruilvoetverslechtering
  

• Ruilvoetverslechtering:
•                 
  

Je moet meer producten exporteren om hetzelfde te 

                       kunnen importeren. 

Oorzaak: eenzijdige handel periferie:  samenstelling  & richting (bestemming) 

 

Wereldsysteem verandert door globalisering

Vroeger:

Periferie: export grondstoffen

Centrum: verwerking tot halffabricaten en eindproducten

Nu:

Periferie: export grondstoffen

Semiperiferie: verwerking tot halffabricaten en eindproducten

Centrum: Hoofdkantoren, R&D en afzetmarkt

Aan de slag:

H2 §1: vraag B: 2+3+5+6+7 H:8 V:9

CSE vraag

• Mondiale drugshandel

CSE vraag

Mondiale drugshandel

Stelling: "De productie van en de handel in drugs past in het centrum-periferiemodel."

• Geef 2 argumenten voor deze stelling
• Geef 2 argumenten tegen deze stelling
  

Voor

1. Consumptie vindt vooral plaats in centrumgebieden
2. Meeste handelsstromen gericht op centrumgebieden
3. Verbouw grondstoffen vindt vooral plaats in perifere gebieden 

Tegen

1. Belangrijke financiele centra in perifere gebieden
2. Handelsstromen tussen perifere gebieden
3. Perifeer land als Colombia teelt maar ook productie (= verwerking) 

Type kolonie?

vestigingskolonie / exploitatiekolonie

Hoe te zien?

Wat zijn centrumlanden?

1. De meest onderontwikkelde landen
2. De meest ontwikkelde landen in Afrika
3. De meest ontwikkelde landen in de wereld
4. De meest ontwikkelde landen in de periferie.

India is duidelijk op weg naar meer ontwikkeling door meer industrie en diensten. India behoort tot...

1. het centrum
2. de semi-periferie
3. de periferie
4. de post-periferie

Hegemoniale staten liggen in de periferie

1. Juist
2. Onjuist

Welk exportproduct laat zien dat India een semi-perifeer land is?

1. ijzererts
2. (goedkope) medicijnen
3. parels
4. voedsel

BRICS en NIC's horen bij

1. Centrum
2. Semi-Periferie
3. Periferie

Welke sector is het grootst
in de semi-periferie?

1. Diensten
2. Agrarische
3. Industrie

Welke categorie landen sturen de globalisering?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

De internationale arbeidsverdeling (wie doet wat in de wereld) is ontstaan tijdens de koloniale periode

1. Juist
2. Onjuist

Wat is fragmentarische modernisering?

Wat is neo-kolonialisme?

1. centrumlanden domineren zelfstandige landen
2. centrumlanden domineren kolonies
3. periferielanden worden steeds machtiger
4. periferielanden domineren centrumlanden

Gevolgen

• Productie van (vooral) laagwaardige goederen steeds meer naar lagelonenlanden. 
  
• De semiperiferie wordt belangrijke producent van goederen en diensten. 
  
• Veel maakindustrie verdwijnt uit de centrumlanden. 
  

Global shift gebeurt van..

1. periferie -> centrum
2. (semi)periferie -> centrum
3. Centrum -> (semi)periferie
4. Semi-periferie -> periferie

Welke uitspraak(en) is/zijn juist?

1. Global Shift is zichtbaar
2. Triade beheerst de wereldhandel
3. Goederenproductie is groter in Europa dan in de VS