8.5 Milieuvervuiling

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

8.5 Milieuvervuiling

Doel van deze les

Je kunt uitleggen hoe zwaveldioxide, cfk’s en stikstofverbindingen worden gevormd en wat hun effecten zijn.

Je kunt beschrijven welke maatregelen kunnen bijdragen aan de vermindering van uitstoot van milieuvervuilende stoffen.

Je kunt uitleggen wat de impact van biobrandstoffen is.

verontreinigingen

Gassen die lucht verontreinigen:

• Koolstofdioxide (CO₂) --> versterkte broeikaseffect: temperatuur aarde
  
• Zwaveldioxide (SO₂) -->  zure regen
  
• Stikstofoxiden (NO_X: mengsel van NO en NO₂) --> zure regen
• CFK's --> gat in de ozonlaag

Zure regen

Zure regen ontstaat wanneer zwaveldioxide (SO₂), stikstofoxiden (NO_X), ammoniak(NH₃) of gasvormige organische stoffen oplossen in regenwolken.  Samen met water vormen zij in de regenwolken zuren: zwavelzuur (H₂SO₄) en salpeterzuur (HNO₃)

Zure regen

• Zwaveldioxide (SO₂), kan ontstaan bij de verbranding als de brandstof zwavel (S) bevat.

• Stikstof (N) uit de lucht kan bij hoge temperaturen (bij bv. Verbranding van motoren van auto’s en vliegtuigen) met zuurstof reageren tot stikstofoxiden (bv NO₂).

Zure regen

Oplossing:

• Ontzwavelde brandstof
• Rookgasreinigingsinstallatie
• Driewegkatalysator (auto)
• Zet NO_x om in N₂

Zure regen

Zure regen

Zwavelzuur en salpeterzuur vormen zure regen.

• Verzuurt het milieu
  
• Tast bv. Kalksteen (gebouwen en standbeelden) aan.
  

Stikstof

Stikstof

''Stikstof'' is laatst veel in het nieuws, dat gaat niet over het onschadelijke gas (N₂), maar over stikstofverbindingen: verbindingen waar stikstof (N) in zit. 

• Ammoniak (NH₃): ontstaat uit mest (poep en urine van dieren). --> laat planten sneller groeien --> maar hierdoor overleven ook minder plantensoorten. 

Stikstof!!!! 12 miljoen varkens, 19 miljoen kippen, 4 miljoen koeien.

Heel veel mest!!! Bevat ammoniak NH3 (meststof).

gat in de ozonlaag

• Dampkring/atmosfeer: gaslaag om de aarde.
  
• De ozonlaag, die het gas ozon (O₃) bevat, bevindt zich hoog in de dampkring.
  
• Absorbeert een gedeelte van ultraviolette (UV-)straling van de zon.
  

• Verleden veel productie van cfk’s: chloorfluorkoolwaterstoffen. 
• Cfk’s tasten de ozonlaag aan --> veroorzaakt gat in de ozonlaag
• Cfk’s: bestaan uit de elementen Chloor (Cl), Fluor (F) en koolstof (C).
  

Gat in ozonlaag door CFK's

• CFK's  (chloorfluorkoolwaterstoffen) tasten
  de ozonlaag aan(--> gat in ozonlaag),
  de ozonlaag beschermt tegen uv straling
  van zon --> meer kans op huidkanker
• Dankzij strenge regelgeving gaat het de
  laatste jaren gelukkig weer beter
• CFK's  werden veel gebruikt in koelkasten,
  spuitbussen enz.

Biobrandstof

• Biobrandstof: brandstoffen die onderdeel zijn van de kringloop, om de uitstoot van CO₂ te beperken. Biobrandstoffen bestaan vaak uit biomassa. 
• Biomassa: dierlijk en plantaardig (afval)materiaal

Biobrandstof

Biobrandstoffen: brandstoffen bestaand uit biomassa. bijvoorbeeld: 

• E10: benzine met 10% alcohol--> Groot deel wordt uit palmolie gewonnen: om palmolie te verkrijgen worden grote delen oerwoud gekapt. 
• E85: benzine met 85% alcohol (nadeel: vlammen kan je nauwelijks zien)
• Koolzaadolie: vervanger van diesel, maar stroperiger

Bio (m)ethanol

Bio ethanol (alcohol) en bio methanol zijn biobrandstoffen die uit plantaardige stoffen (biomassa) ontstaan. Vooral suikerriet is een goed leverancier doordat suiker makkelijk vergist tot alcohol. 

Waterstofgas

Auto’s kunnen ook op waterstofgas rijden. Een brandstofcel zorgt ervoor dat waterstof reageert met zuurstof tot elektriciteit. 

Voordeel: de water stoot alleen water uit als afval. 

Nadeel: waterstof is slecht verkrijgbaar. 

Fijnstof

Fijnstof is een vorm van luchtvervuiling. Fijnstof zijn zwevende deeltjes kleiner dan 10 micrometer. 

Smog

Bij smog zit er teveel fijnstof in de lucht. 

In Nederland wordt er een smogwaarschuwing gegeven bij 70 microgram fijnstof per m³ in de lucht en een smogalarm als er meer dan 100 microgram fijnstof per m³.

LEZEN: 8.5 Milieuvervuiling

MAKEN: 8.5 Milieuvervuiling

Maken: 2, 6, 8 en 9 (vanaf blz 126)

2

• a) A, B en D
• b) CO: giftig, 
• NO₂: zure regen, 
• CO₂: versterkt broeikaseffect

6

• a) Een biobrandstof is gemaakt van een plant of boom. Die heeft tijdens zijn leven CO2opgenomen. Uiteindelijk komt er door het laten groeien en verbranden van een biobrandstof in totaal geen extra CO2 vrij in de atmosfeer.
• b) Er worden grote stukken bos gekapt om plaats te maken voor plantages waar gewassen voor biobrandstoffen worden geteeld.
• c) Palmolie

8

• a) 

• b) De hoeveelheid koolstofdioxide is steeds groter geworden.

9

• a) Koolstofdioxide

• b) Stikstofmonooxide & stikstofdioxide
• c) een rookgasreinigingsinstallatie