2x2 GOS Spelling blok 5 directe rede komma

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Wat gaan we doen vandaag

1. SO spelling doornemen

2. Huiswerk spelling blok 5 en 6 doornemen

3. Tekst met fauten verbeteren

4. Werken aan Pecha Kucha

De toets doornemen

Afspraken:

1. Je bent stil.

2. Je schrijft niet op de toets.

3. Als er iets niet klopt, bewaar dat tot het einde van de toets.

Huiswerk

• Blok 5 (blz. 241-244): Opdracht 2 (directe rede), opdracht 3 en 4 (komma)
• Blok 6 (blz. 289-291): Opdracht 1 en 2 (ww), opdracht 4 en 5 (verwarwoorden)

Maar eerst nog even razendsnel de theorie!

De komma

komma

Je schrijft een komma:

1. Als je een pauze hoort en tussen twee persoonsvormen
2. Tussen bijvoeglijke naamwoorden
3. Bij een opsomming en voor- en nadat je iemand aanspreekt
4. Je schrijft een komma bij zowel antwoord A, als B en C.

Maak een zin met een komma.

Verschillen in betekenis

• Katten, spinnen, ijsberen, vissen, gieren, vliegen
• Katten spinnen, ijsberen vissen, gieren vliegen

Komma - rust in de zin

Voor of na een aanhef of uitroep.	Jesse, kun je dat bord even op tafel zetten, alsjeblieft?
Tussen delen van een opsomming	Ik heb paarden, kippen en koeien.
Tussen twee werkwoorden die niet bij hetzelfde gezegde horen.	Als je zo zeurt, geef ik het je helemaal niet.
Voor de voegwoorden maar, want, mits, omdat, doordat, hoewel, tenzij, zodat.	Mijn oom kreeg een lintje, omdat hij zich dertig jaar ingezet had als vrijwilliger. Maar: Ik weet zeker dat ik geen lintje krijg.
Voor en na een bijstelling	Willem-Alexander, onze koning, hield een indringende toespraak.
Tussen bn die van plek kunnen wisselen.	Die leuke, lieve leerlingen uit 2x2.

In welke zin staat de komma / staan de komma's op de juiste plek?

1. Ik ben te laat omdat, ik me verslapen heb.
2. Ik lust graag ijs, chocola, chips, en taart.
3. Als ik tennis, voetbalt mijn broertje.
4. Peter wil jij de afwas doen?

Directe rede

* Citeer (letterlijk)

* 'Aanhalingstekens'

Directe rede: De docent zei: 'Vul je logboek in!'

Indirecte rede

* In je eigen woorden

* GEEN aanhalingstekens

Indirecte rede: De docent zei dat ik mijn logboek in moest vullen.

Directe/ Indirecte rede

Zet in de directe rede:
Ze vroeg huilend hoe het nu verder moet.

Nakijken huiswerk

• Blok 5 (blz. 241-244): Opdracht 2 (directe rede), opdracht 3 en 4 (komma)
  
• Blok 6 (blz. 289-291): Opdracht 1 en 2 (ww), opdracht 4 en 5 (verwarwoorden)

Tekst verbeteren

Blok 6, opdracht 3 (op papier)

Werken aan je Pecha Kucha

Fijne vakantie!!

15 minuten zelfstandig én stil werken

- Blok 4: opdracht 1, 2, 3, 4 (alleen vraag 1), 5 en 6

- Blok 5: opdracht 1, 2, 3 en 4

Dus ook geen vragen stellen!
Als de timer af is, mag je zachtjes overleggen met je buurman of buurvrouw

Wat niet af is, is huiswerk voor woensdag!

één tip of top over deze les

Meervouds-n bij verwijzingen

alle/ allen - beide/ beiden - sommige/ sommigen - andere/ anderen

ZONDER -n als:

- er een ZNW achter staat

- persoon waarnaar wordt verwezen staat in zelfde zin

- verwijst niet naar personen (zelfstandig gebruikt)

Spelling blok 4 en 5 - Leerdoelen

Je leert over samenstellingen 
Je leert over samentrekkingen en het weglatingsstreepje

Je weet hoe je aanhalingstekens gebruikt

Je weet hoe je een komma gebruikt

Samenstellingen

Je hoort twee of meer woorden in een samenstelling.

Je schrijft de woorden aan elkaar.

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.

Samenstellingen

Een samenstelling is één woord dat gemaakt is uit twee of meer woorden.

Je schrijft een samenstelling ALTIJD als één woord.

Je zet NOOIT een spatie in een samenstelling.

Je zet een koppelteken ( - ) bij letterverwarring (uitspraak).

Vb. wiskunde-expert

Samenstellingen

Voorbeelden met 2 woorden: 

samen+stelling = samenstelling 

boeken+kast = boekenkast

tuin+bank = tuinbank 

laptop+tas = laptoptas

vruchten+taart = vruchtentaart

Voorbeelden met meer dan 2 woorden: 

wind+molen+monteur = windmolenmonteur

Samenstellingen

Het laatste woord is het belangrijkste woord.

Het eerst woord zegt iets over het laatste woord.

vruchtentaart = een taart die uit vruchten bestaat.

laptoptas = een tas die voor een laptop bestemd is. 

tuinhuis = een huis voor in de tuin.

We pakken daarom ook altijd het lidwoord van het laatste woord.

de tuin + het huis = het tuinhuis

Tussenletters 

in 

samenstellingen

Tussenletter -s- in een samenstelling

Gebruik altijd een tussen-s als je die hoort.

             jongensboek

Als het tweede deel van de samenstelling met een s-klank begint, kun je het het eerste deel veranderen en luisteren of je een tussen-s hoort. Gebruik een ander woord of bijvoorbeeld 'plein'.

            kaasschaaf, stadsschouwburg (stadsplein), 

            bruidssluier (bruidsboeket)

Tussenletter -e-  in een samenstelling

Is het linkerdeel een zelfstandig naamwoord? 

NEE!    Schrijf dan altijd een -e- !

WANT: 

• het linkerdeel is: bijvoeglijk naamwoord oudejaarsavond
• het linkerdeel is: werkwoord knarsetanden

Tussenletter -en in een samenstelling

Heeft het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord met een meervoud dat eindigt op -en?

JA! Schrijf -en!

       eikenboom, bejaardenflat, apenkooi

Maar let op! Het is apetrots want 'ape' is een versterkend bijvoeglijk naamwoord = heeft 'erg' in de betekenis: erg trots

Samentrekking & weglatingsstreepje

Het weglatingsstreepje gebruik je:

• als je een deel van een woord weglaat: 

1. huisvrouwen en huismannen --> huisvrouwen en -mannen
2. voordelen en nadelen --> voor- en nadelen

Je gebruikt geen koppelteken als je een heel woord weglaat:

1. korte treinen en lange treinen --> korte en lange treinen
2. middelbaar onderwijs en basisonderwijs --> middelbaar en basisonderwijs