Les 5 Rassen, lijnen en inteelt.

• Genetica
• MBO
• Studiejaar 1

Week 5: Rassen, lijnen en inteelt

Basisgenetica

Hoofdstuk 1.  Wat is genetica

Hoofdstuk 2. Kruisingen en voorspellingen

Hoofdstuk 3. Recombinatie en mutatie

Hoofdstuk 4. Genetische variatie in populatie

Hoofdstuk 5. Rassen, lijnen en inteelt

Hoofdstuk 6. De stamboom en het stamboek

Inleiding

Ontstaan van rassen en lijnen

Ingrijpen van mensen

Inteelt

Genetische afwijkingen

Planning

1. Leerdoelen
2. Rassen, zuivere rassen
   
3. Lijnen
4. Inteelt en de gevolgen
5. Opdracht H5
6. Video brandpunt

Leerdoelen

• Jullie kennen het belang van genetische diversiteit
• Je kent het verschil tussen rassen en lijnen
• Je kent signalen van inteeltdepressies
• Je kan in je eigen woorden omschrijven hoe je inteelt          kan voorkomen.

Moeten we bij fokkerij een middenweg zoeken tussen
fokken naar raszuiverheid en gezondheid?

Waarom is afname van genetische variatie gevaarlijk voor het voortbestaan van een ras of lijn?

1. De kans inteelt wordt groter
2. De kans op genetische afwijkingen wordt groter
3. Het is juist niet gevaarlijk. Weinig variatie betekend betere én zuiverdere rassen.
4. Het is niet gevaarlijk. De kans op genetische vooruitgang is alleen maar groter.

Rassen

Een ras = een populatie

• (een groep dieren) die in uiterlijke kenmerken op elkaar lijken
• Georganiseerd door een stamboek/rasvereniging
• Rasstandaard

Moeten we bij fokkerij een middenweg zoeken tussen 

fokken naar raszuiverheid en gezondheid?

Raszuiver?

Ouders, grootouders of overgrootouders moeten tot      hetzelfde ras behoren (>87,5% van hetzelfde ras).

Óf Homozygoot voor een specifiek raskenmerk

• Bijv. Zwarte vachtkleur van een Fries
• Zwart is ZZ (dominant)
  
• Raszuivere fries is homozygoot ZZ
  

Van rassen naar lijnen

Binnen de fokkerij en genetica spreken we ook over lijnen.

• Selectielijn
• Bloedlijn
• Lijnenteelt

Selectielijnen

Selectielijn: hetzelfde ras, ander fokdoel. Bijv. varkens of legkippen.

Een selectielijn volgt een ander 

fokdoel dan het ''standaard'' ras

Bloedlijnen/moederlijn

Bloedlijn: dieren die dezelfde lijn moederdieren hebben.

• Moeder, grootmoeder, én overgrootmoeder                                                       presteren erg goed in de fokkerij bv dressuur. 
• Het is een term die aangeeft dat een dier uit                                                               een bepaalde lijn afkomstig is.

Lijnenteelt

Lijnenteelt: dieren die afstammen van bepaalde                              een kwaliteitsvolle voorouder.

Uitgangspunt:

Excellente genen van ouderdieren

Fixeren in één lijn. Ofwel...

Inteelt...!

Opdracht

Bespreken opdracht H 3 en 4

Inteelt

• Inteelt = Het kruisen van verwante dieren: moeder en                zoon, vader en dochter, zuster en broer.
• Dieren hebben dus in hun stamboek 1 of meer gemeenschappelijke voorouder.
  
• Genen lijken (te) erg op elkaar: goede, maar ook de              slechte  eigenschappen worden doorgegeven.

Inteeltdepressie: opgetelde problemen door inteelt

Gevolgen van inteelt

Welke gevolgen kunnen er optreden door inteelt denk je?

• Meer erfelijke aandoeningen
• Kortere levensduur
• Verminderde vruchtbaarheid
  
• Verminderde groei

Kortom: Inteeltdepressie door minder genetische variatie

Inteelt binnen populatie/ras

• Inteelt is in meer of mindere maten over de gehele          populatie 
• Zie je aan/op stamboom
  
• Zo laag mogelijk
  
• Inteelt toename = toename in problemen.
  
• Tegengaan inteelt: met zoveel mogelijk verschillende           dieren binnen het ras fokken. Niet in 1 groep blijven.
  

Opdracht

Maak opdracht H 5

Stamboom en stamboek

Brandpunt >>> Geen hond gezond 15 min