Herhaling toetsweek H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling toetsweek H3

Herhaling Meer dan Lezen lj2

- het onderwerp van een tekst vinden/benoemen

- de hoofdgedachte van een tekst vinden/benoemen

- de 5 tekstdoelen

- alinea's herkennen

- kernzinnen vinden/benoemen

- inleiding + slot herkennen

- deelonderwerpen herkennen/benoemen

- tekstverbanden + signaalwoorden

- feiten, meningen, argumenten

- hoofd- en bijzaken

Onderwerp

Waar de tekst over gaat.

1 woord of paar woorden

Oriënterend lezen

Waarover gaat deze tekst?

Hoofdgedachte

Het belangrijkste uit de tekst, samengevat in 1 zin.

Precies lezen.

Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

Tekstdoelen en tekstsoorten

Alinea's

- aantal zinnen die bij elkaar horen, gaan over hetzelfde.

- nieuwe alinea begint op nieuwe regel

Kernzinnen

- belangrijkste informatie van de alinea

- meestal 1e zin van alinea

- soms de laatste zin

- kan ook de 2e zin zijn; 1e zin geeft verband met vorige alinea

Indeling van een tekst

- inleiding: nieuwsgierig maken, onderwerp duidelijk maken

- middenstuk

- slot: conclusie ( samenvatting, aanbeveling, toekomstverwachting)

Deelonderwerpen

- middenstuk

- verschillende aspecten van het onderwerp

Hoofd- en bijzaken 

Hoofdzaken vind je in:

- Inleiding of slot (hele tekst);

- Eerste of laatste zin (alinea).

- de belangrijkste zin van de alinea. In de zinnen ervoor of erna staat een nadere uitleg of een voorbeeld van iets uit de belangrijkste zin. 

Signaalwoorden voor een voorbeeld of uitleg: bijvoorbeeld, neem nou, zo, zoals of onder andere (signaalwoorden). 

Samenvatten 

1. Belangrijkste zinnen van alinea’s onder elkaar zetten;
2. Voorbeelden of lange uitleg = meestal niet in je samenvatting;
3. Beginnen of eindigen met hoofdgedachte van de tekst (het belangrijkste wat schrijver zegt in een zin).

§2 - inleiding en slot 

• Open je boek op pag. 10 - 11 
• We kijken een filmpje over de theorie.

Functies van inleiding en slot

De inleiding is ook altijd bedoeld om de aandacht te trekken

Aandachtstrekkers

Iets uit de actualiteit noemen

Iets uit de geschiedenis noemen

Een voorbeeld of anekdote noemen

Iets benoemen dat een persoonlijk belang heeft voor de lezer

De aanleiding voor het schrijven van de tekst geven

Cijfers rondom een probleem of onderwerp benoemen

Inleiding 

Functies van inleiding en slot

De inleiding is ook altijd bedoeld om de aandacht te trekken

Inleiding	Slot
Het onderwerp noemen	Een conclusie of samenvatting geven
De aanleiding noemen	Een advies of waarschuwing geven
De centrale vraag stellen	Een toekomstverwachting uitspreken
De mening van de schrijver geven
Een samenvatting geven
Een persoon of personen introduceren

Functies van inleiding en slot

§ 3 Argumentatiestructuren

Lees de theorie op blz. 18 en beantwoord de volgende vragen: 

1. Hoe onderbouwt de schrijver zijn mening?

2. Leg het verschil uit tussen een feitelijk en waarderend argument.

3. Noem vier signaalwoorden van een opsommend tekstverband en leg uit wanneer een schrijver hier gebruik van maakt. 

4. Leg het verschil tussen een nevenschikkende en onderschikkende argumentatie uit.

Argumentatiestructuren

https://youtu.be/jG8x6FEGnPU?feature=shared

 Hoe vind je tegenargument en weerlegging in de tekst?

1. Lees in ieder geval EERST de hele tekst. 

2. Zoek het standpunt van de schrijver

3. Onderstreep de signaalwoorden (van opsomming)

4. Zoek naar tegenargumenten (kijk hierbij naar signaalwoorden voor opsomming!)

Feitelijke argumenten

Als iemand zijn standpunt ondersteunt met een feitelijke uitspraak (iets wat controleerbaar is) noemen we die uitspraak een feitelijk argument.

voorbeelden:

Ik ga liever niet mee naar Parijs (standpunt), want Parijs is een grote, dichtbevolkte stad (argument).

Israël en de Palestijnen zullen niet snel nader tot elkaar komen (standpunt); ze hebben immers nu al meer dan zestig jaar een ernstig conflict (argument).

Waarderende argumenten

Iemand kan zijn standpunt ook ondersteunen met een waarderend argument. Een waarderende uitspraak geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is.

Voorbeelden:

Ik ga graag mee naar Parijs (standpunt), want Parijs heeft de mooiste musea van de hele wereld (argument).

Omdat we verplicht zijn om mensen in nood altijd te helpen (argument), vind ik dat we alle vluchtelingen in Nederland moeten opnemen (standpunt).

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie = één standpunt en één argument

Onderschikkende argumentatie = een argument wordt ondersteund door één of meer subargumenten

Nevenschikkende argumentatie = twee of meer argumenten ondersteunen gezamenlijk het standpunt

Onder- en nevenschikkende argumentatie = combinatie van nevenschikkende en onderschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie (een argument bij een standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie (een gebruikt argument wordt door een ander argument ondersteund).            

                                                                               want  

                                                                                want

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is slecht voor je lever.

Onderschikkende argumentatie 

Je geeft niet alleen het argument, maar vertelt ook nog waarom dat argument klopt: een argument voor een argument (Je noemt dit een subargument of een onderbouwing). 

Dit schema wordt vaak verwerkt in een alinea of een zin. 

Argumentatiestructuren

Nevenschikkende argumentatie (ieder argument is op zich een zelfstandig argument voor het standpunt)    

                                                                          en

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Combinatie van argumentaties   

                                                en                                                 en

                          want                                                                                want

Leerlingen moeten hun huiswerk onder begeleiding in groepjes op school kunnen maken.

Leerlingen zullen dan hogere cijfers gaan halen.

Leerlingen leren dan goed samen te werken.

Leerlingen worden op school niet zo snel afgeleid als thuis

Leerlingen kunnen dan uitleg krijgen op het moment dat ze vastlopen

Leerlingen mogen bij de huiswerkbegeleiding niet bellen, appen, twitteren etc.

Argumentatiestructuren

Standpunt: Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Schrijf het blokjesschema op:

• Het regende drie dagen onafgebroken. 
• Een flesje water kostte 5 euro.
• Het vliegtuig had vertraging. 
• Het was erg duur. 
• De hoofdact kwam niet opdagen. 

Argumentatiestructuren

Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Het vliegtuig had vertraging. 

Het was erg duur. 

De hoofdact kwam niet opdagen.

Een flesje water kostte 5 euro. 

Het regende drie dagen onafgebroken.

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

want het zorgt ervoor dat je minder snel bent afgeleid

De school heeft daar niets over te zeggen, het is je eigen verantwoordelijkheid

Dat valt best mee, want er zijn zat andere zaken in het lokaal die je kunnen afleiden

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

want het zorgt ervoor dat je minder snel bent afgeleid

De school heeft daar niets over te zeggen, het is je eigen verantwoordelijkheid

Dat valt best mee, want er zijn zat andere zaken in het lokaal die je kunnen afleiden

Standpunt

Argument

Tegenargument

Weerlegging

Tegenargumenten en weerlegging

Niet eens met iemand argumentatie? Je kunt dan argumenten tegen het standpunt inbrengen en/of de argumenten weerleggen.

standpunt, argument en tegenargument

Er moet op school meer aandacht besteed worden aan de vaderlandse geschiedenis,

want jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden.

Meer aandacht voor de vaderlandse geschiedenis zal ten koste gaan van de tijd voor de wereldgeschiedenis.

standpunt

argument

tegenargument

standpunt, argument, tegenargument en weerlegging

Er moet op school meer aandacht besteed worden aan de vaderlandse geschiedenis,

want jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden.

Meer aandacht voor de vaderlandse geschiedenis zal ten koste gaan van de tijd voor de wereldgeschiedenis.

Er is anders weinig over ons verleden waarop we trots kunnen zijn

tegenargument

weerlegging

argument

standpunt

7 vaste tekststructuren

1. aspectenstructuur

2. verleden/heden/toekomststructuur

3. voor-en nadelenstructuur

4. vraag-antwoordstructuur

5. argumentatiestructuur

6. probleem/oplossingstructuur

7. verklaringsstructuur

 Probleem/oplossingstructuur

1. Je start met een probleem
2. Je geeft oorzaken, gevolgen en oplossingen


3. Je eindigt met de beste oplossing

 Verklaringsstructuur

1. In je inleiding presenteer je een bepaald verschijnsel
2. Je geeft kenmerken / voorbeelden 
3. Je presenteert verklaringen en oorzaken


4. Je eindigt met een samenvatting

verleden-heden-toekomststructuur

• inleiding: onderwerp
• middenstuk: situatie vroeger en nu
• slot: conclusie of voorspelling van de situatie in de toekomst 

 Argumentatiestructuur

1. Je start met een stelling, mening of standpunt
2. Je geeft argumenten voor de stelling en je geeft ook tegenargumenten (die je gelijk onderuit haalt)
3. Je concludeert dat jouw stelling of standpunt op zijn plaats is

Aspectenstructuur

• Inleiding: onderwerp
• Middenstuk: diverse aspecten van het onderwerp
• Slot: samenvatting 

Aspectenstructuur (bijv. een artikel met de titel "Welke invloed heeft energydrank op jongeren?" 

Vraag- antwoordstructuur

• Inleiding: vraag
• Kern: antwoord(en)
• Slot: samenvatting of conclusie

voor- en nadelen structuur