Socialisatie en Cultuur

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Socialisatie

Maatschappijwetenschappen

Vorming

"verwijst naar het proces van de verwerving van een bepaalde identiteit. Hoe word je wie je bent?"

Leerdoelen

Je kent het kernconcept socialisatie en kan deze herkennen in een bron

Je kent de elementen van socialisatie en kan deze herkennen

Je kent het verschil tussen nature en nurture verklaringen voor gedrag (nature-nurture-debat)

Door wie ben jij geworden zoals je nu bent?

Socialisatie

Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.

Socialisatie

Bestaat uit twee processen:

Overdracht

Het overbrengen van de cultuur van een groep of samenleving aan 'nieuwkomers'.

Verwerving

Het eigen maken van (elementen) uit de cultuur van de groep of samenleving waar ze in terecht zijn gekomen (internalisatie)

Socialisatie

~ Kort intermezzo ~
Voeg hier een afbeelding toe van een politieagent

Welke rol spelen kledingwinkels in het proces van socialisatie?

Socialisatie

Socialisatie gebeurt vaak onbewust. Alledaagse interacties tussen mensen beïnvloeden hun gedrag.

• Imitatie en identificatie: het gedrag overnemen van mensen op wie we menen te lijken.

Dit kan ook een negatieve invloed hebben: namelijk in de vorm van stereotypen en vooroordelen

Socialisatie

Primaire socialisatie

Informele socialisatie tussen kleine groepen mensen die direct met elkaar verbonden zijn door een persoonlijke en emotionele band (familie/vrienden)

Secundaire socialisatie

In een formele, georganiseerde omgeving (werk/school). Groepsleden nemen (tijdelijk) de cultuur van de groep over. 

Tertiaire socialisatie

Door anonieme socialisatoren (overheid, sociale media). Dit gebeurt impliciet (onopgemerkt)

Socialisatie

Functies van socialisatie:

1. Continuering van een cultuur;
   
2. Verandering van een cultuur
   
3. Identificatie van het individu met anderen, met een groep en een (sub)cultuur;
4. Het besef van groepslidmaatschap van het individu;
   
5. identiteitsontwikkeling van het individu;
   
6. gedragsregulatie van het individu.

Aan de slag

Maak opdrachten 2, 4, 5 en 6 (paragraaf 1.2 Socialisatie)

Wat heeft dit filmpje te maken met het kernconcept socialisatie?

Tijdlijn

• Maak een tijdlijn van jouw leven met blokken van 2 jaar tijd en noem bij ieder blok tenminste twee socialisatoren.
• Vul je tijd lijn aan door bij 3 van de door jou genoteerde socialisatoren een concreet voorbeeld te geven van het socialisatieproces: wat heb je geleerd en hoe heb je dit geleerd, hoe heb je je dit eigen gemaakt?
• Geef met een sterretje aan op welke momenten de belangrijkste socialisatoren in jouw leven veranderde. 
• Vergelijk je tijdlijn met die van een klasgenoot. Welke verschillen zie je?

Welke verschillen zie je tussen de tijdlijn van jou en je klasgenoot?

Rookgedrag

Nieuwe stap in de strijd tegen roken

Wie een tabakszaak instapte, zag gekleurde pakjes sigaretten met bekende logo's achter de toonbank. Maar dat is vanaf vandaag veranderd. Alle nieuwe pakjes sigaretten krijgen dezelfde donkergroen-bruine kleur. Dit wordt plain packaging genoemd. Dat is een verplichting vanuit de overheid. De nieuwe kleur is niet zomaar gekozen. 

Uit onderzoek bleek dat mensen met deze tint de negatiefste associatie hebben. De kleur moet rokers afschrikken om sigaretten te kopen. 

Doel is om het aantal rokers te laten afnemen en daarmee ook het aantal gevallen van longkanker. Van alle mensen die overleden aan kanker stierf bijna een kwart aan longkanker, blijkt uit cijfers van het CBS. Elke dag raken 100 kinderen verslaafd aan tabak. Jongeren zijn extra gevoelig voor de identiteit en uitstraling van producten. Naast de uniforme kleur is op de nieuwe verpakking ook bijna niet meer te zien van welk merk de rookwaar is. 'Dus de bekende logo's van kamelen of cowboys zie je niet meer. Tabaksfabrikanten hebben die jaren gebruikt omdat mensen er positieve associaties mee hebben', zegt emeritus hoogleraar Carel Jansen. 'Dat is een decennialang opgebouwd imago, wat fabrikanten nu niet meer kunnen inzetten.'

Rookgedrag

Leg uit dat socialisatie rookgedrag kan beïnvloeden. Benoem in je antwoord welke twee socialisatoren een belangrijke rol spelen in het leven van een puber?

Welke socialisatoren komen in de bron naar voren? Noem er twee. 

Leg uit op welke manier men hoopt dat door plain packaging het referentiekader van jongeren zal veranderen. 

Uit welke twee processen bestaat het proces van socialisatie?

Wat weet je verder nog van socialisatie?

Welke verklaring geeft dit filmpje over de uitkomst van dit experiment?

Nature vs. nurture

Worden de eigenschappen van mensen meer bepaald door natuur of cultuur? 

Nature

• Biologische en erfelijke factoren

Nurture

• Opvoeding en omgevingsfactoren

volgens arts Lombroso zien criminelen er anders uit dan niet-criminelen. Ze hebben een achteroverhellend voorhoofd, vooruitstaande jukbeenderen en een ongelijke gezichtsuitdrukking.

1. Nature
2. Nurture

Iemand die niet genoeg geld heeft om luxe spullen te kunnen kopen, gaat stelen om zo toch hun doel te bereiken. Ten minste, als de sociale druk om succesvol te zijn maar groot genoeg is.

1. Nature
2. Nurture

Socialisatie

Stereotypen en vooroordelen

Spel

1. Ga in een kring staan.
2. Iedereen krijgt een blaadje en schrijft daarop zijn eigen naam. Vervolgens geef je het blaadje aan de tweede persoon links van jou.
3. Er worden vier rondes gespeeld: hobby's; muzieksmaak; karaktereigenschap & toekomstige baan
4. Je noteert voor de persoon op het blaadje wat jij denkt dat bij deze persoon past. Na elke ronde wordt het blaadje weer twee keer doorgegeven.
5. Geef het blaadje terug aan de juiste persoon. Kloppen de antwoorden van je klasgenoten? Waar wel en waar niet?

Kloppen de antwoorden van je klasgenoten? Waarom wel/waarom niet?

Stereotypen en vooroordelen

Stereotypen = aangeleerde beelden, generalisaties en veronderstellingen, bijvoorbeeld over bepaalde groepen mensen. 

Ga zelf op zoek op het internet naar stereotypen of vooroordelen. Wat heb je gevonden, en waarom is dit een stereotype?

Welk stereotype heb je online kunnen vinden?

Socialisatie en cultuur

Met socialisatie wordt gedrag aangeleerd. Maar welk gedrag wordt aangeleerd en waarom juist dit gedrag?

Hangt allemaal af van de cultuur waarin je wordt geboren. 

Jullie zijn geboren/opgegroeid in de Nederlandse cultuur. Maar wat is de Nederlandse cultuur?

Wat is voor jou de Nederlandse cultuur?

Wat is de Nederlandse cultuur?

Wie vertegenwoordigt voor jou het beste de Nederlandse cultuur?

Wie vertegenwoordigt voor jou het beste de Nederlandse cultuur en waarom?

Cultuur

VOUWeN

Voorstellingen

Opvattingen

Uitdrukkingsvormen

Waarden

Normen

Cultuur

Het geloof in een hogere macht

een kruissymbool

een keppeltje dragen

de gewoonte om met mes en vork te eten

trotse gevoelens van de Nederlandse geschiedenis

niet winkelen op zondag

vrijheid belangrijk vinden

Onderzoek naar cultuur

Je gaat op zoek naar informatie over een bevolkingsgroep of stam met een geheel eigen cultuur: Sentinelezen, Masai, Inuit, Lakota (Sioux), Aboriginals, Azteken of Berbers (Imazighen).

Ga op zoek naar informatie over waar deze stam leeft en maak een korte beschrijving. 

Onderzoek naar cultuur

Zoek voor alle cultuurelementen (VOUWeN) één concreet voorbeeld van deze stam of groep.

Wat is het verschil tussen een norm en een waarde?

In hoeverre is de cultuur van die stam in de afgelopen 100 jaar beïnvloed door de westerse cultuur? Leg uit wat we bedoelen met 'cultuur is relatief'