De kunstenaar en zijn wereld
De kunstenaar en zijn wereld
1 / 17
next
Slide 1: Slide
KunstbeschouwingSecundair onderwijs
This lesson contains 17 slides, with text slides.
Items in this lesson
De kunstenaar en zijn wereld
Slide 1 - Slide
Käthe Kollwitz
Käthe Kollwitz (1867-1945) was een Duitse beeldende kunstenares die werkte met schilderkunst, grafiek en beeldhouwkunst. Al op jonge leeftijd bleek Käthe Kollwitz aanleg te hebben voor tekenen. Tijdens haar tekenlessen aan de kunstacademie in München vergaarde ze niet alleen materiaalkennis, maar breidde ze ook haar techniek uit. Zo bekwaamde ze zich o.m. in pen- en houtskooltekeningen, aquarelschilderijen, maar ook druk- en etstechnieken. Al gauw maakte ze niet zomaar kunstwerken zonder betekenis of doel. Haar maatschappelijk bewustzijn en sociale betrokkenheid brachten haar ertoe sociaal bewogen thema's voor haar werken te kiezen.
Slide 2 - Slide
Opdracht blz. 2
Bekijk de kunstwerken en let daarbij ook op de titels. Welke thema's kaartte Kollwitz aan eind 19e, begin 20ste eeuw?
Slide 3 - Slide
Sociaal realisme
Käthe Kollwitz was een vertegenwoordiger van het sociaal realisme. In die kunststroming uit het midden van de 19e eeuw zetten kunstenaars zich af tegen geïdealiseerde voorstellingen en toonden ze de maatschappelijke werkelijkheid, vaak in al haar rauwheid. De kunstwerken die de landbouwers en arbeiders voorstellen in hun grauwe bestaan zijn tegelijkertijd ook een aanklacht tegen de schrijnende sociale omstandigheden. Naast Käthe Kollwitz is ook Constantin Meunier (1831-1905) een bekende vertegenwoordiger van deze stroming.
Slide 4 - Slide
Sociaal realisme in de kunst
Slide 5 - Slide
Zelfportretten
Van in het begin van haar carrière maakte Käthe Kollwitz regelmatig zelfportretten. Dat beschouwde ze enerzijds als een leerproces, maar anderzijds was het voor haar ook een manier om haar rol als kunstenares, vrouw en moeder te bestuderen.
Slide 6 - Slide
Opdracht blz. 3
Bekijk de zelfportretten aandachtig en omschrijf de evolutie met verschillende inhoudelijke elementen en beeldcomponenten (lijn, vorm, kleur, beweging...)
Slide 7 - Slide
Zelfportret rechts
De afbeelding rechts is de eerste tekening die Kollwitz maakte na het overlijden van haar zoon Peter. Hij was 17 toen hij sneuvelde in 1914, tijdens een aanval nabij Diksmuide aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. Voor Käthe Kollwitz is dat verlies een cesuur in haar leven. In haar dagboek omschreef ze het overlijden van haar zoon als het begin van het verouderingsproces. Haar kunstwerken die volgen, zijn vaak uitingen van pijn, verlies en afschuw van de oorlog.
Slide 8 - Slide
Het treurende ouderpaar
Kort voor de oorlogsjaren begon Käthe Kollwitz ook te beeldhouwen. Naar haar ontwerp werd Het treurend ouderpaar (1932) gemaakt. Het plan om een herdenkingsmonument te maken voor haar gesneuvelde zoon kwam vrij snel na zijn overlijden, maar het zou nog veel jaren duren voor de beeldengroep afgewerkt was. De beelden staan op de Duitse militaire begraafplaats van Vladslo, vlak bij de plek waar Peter Kollwitz begraven ligt.
Slide 9 - Slide
opdracht blz 4, 5 en 6,7
Maak deze opdrachten op Google Classroom
Slide 10 - Slide
Entartete Kunst
Entartete Kunst (ontaarde kunst) is de omschrijving die in nazi-Duitsland (1933-1945) werd gebruikt om kunst aan te duiden die niet voldeed aan de eisen van het regime en bijgevolg verboden werd. Daar vielen niet alleen de werken onder die het regime of de oorlog aanvielen. De nazi’s keerden zich ook tegen de moderne kunst, zoals het expressionisme, futurisme en dadaïsme. Zo werden ook de werken van o.m. Max Ernst (1891-1976), Edvard Munch (1863-1944) en Ernst Ludwig Kirchner (1880-1938) als entartete Kunst beschouwd.
Slide 11 - Slide
Expressionisme
Het expressionisme is een kunststroming uit de vroege 20e eeuw, waarbij de kunstenaar zijn gevoelens en ervaringen met heftige expressieve kracht vormgeeft. Expressionistische kunstenaars gebruiken vaak vervormingen, felle kleuren en duidelijke lijnen om hun emoties te uiten. Bekende vertegenwoordigers uit die stroming zijn Egon Schiele (1890-1918), Ernst Ludwig Kirchner (1880-1938) en Franz Marc (1880-1916).
Slide 12 - Slide
Opdracht blz. 8
Maak deze in je cursus
Slide 13 - Slide
Käthe Kollwitz stierf op 77-jarige leeftijd op 22 april 1945, 15 dagen vóór de overgave van Berlijn op 8 mei 1945. Na de Duitse eenmaking (1991) werd in Berlijn het bouwwerk de Neue Wache in 1993 opnieuw ingericht. Het gebouw werd opgedragen als gedenkplaats van de Bondsrepubliek Duitsland voor de slachtoffers van oorlog en tirannie. Er werd een vergrote kopie van het beeld Moeder met haar dode zoon van Käthe Kollwitz geplaatst, ook wel Pièta genoemd. Kollwitz maakte rond 1937-1939 de oorspronkelijke versie als uiting van pijn en verdriet door de dood van haar zoon Peter. Het beeld is het enige voorwerp in de ruimte en werd geplaatst onder de oculus (cirkelvormige opening in het dak), waardoor het aan de elementen blootstaat en centraal belicht wordt.
Slide 14 - Slide
Pietà van Käthe Kollwitz
Slide 15 - Slide
Pietà van Käthe Kollwitz
Dit werk wordt ook wel de Pietà van Käthe Kollwitz genoemd. Ook hier wordt (zoals Maria met Christus) een moeder afgebeeld met haar dode zoon. Op welke manier wijkt het beeld af van een traditionele pietà? De dode zoon rust niet op de knieën van de moeder, maar ligt tussen haar opgetrokken benen.
Slide 16 - Slide
Opdracht blz. 10, 11
Zoek de info online op en maak de opdracht in Google Classroom. Deadline 1 mei
