Nederlands 3 havo Fictie literaire begrippen vervolg

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Les literaire begrippen 

3(H)V

Personages

Je hebt in een verhaal verschillende personages. Naast het benoemen van het soort personage, ga je ook hun rollen inzichtelijk maken. Kijk hiervoor de volgende video: 

Perspectief en vertelsituatie 

Door wiens ogen beleef jij het verhaal (een ‘ik+naam’; een ‘hij/zij+naam’; meerdere ‘ikken en/of hij/zij’s’?) én wie jou in het boek het verhaal vertelt. 

Bekijk het volgende filmpje voor meer uitleg over perspectief. 

Tijd

Vertelde tijd 

Verteltijd in te gaan

Historische tijd 

Kijk het volgende filmpje voor meer uitleg:

Stijl

Welk soort taal gebruikt de schrijver?

1. Heel beeldend of juist heel kort en zakelijk?
2. Realistisch of poëtisch? 
3. Met veel dialogen of heel indirect? 

Motieven

Welke zaken keren steeds terug in het verhaal? 

• Bijvoorbeeld: bepaalde tegenstellingen, uitspraken, handelingen/acties, gedachtes of ideeën (van een personage) 
• Een voorbeeld: de voortdurende tweestrijd van de hoofdpersoon in het verhaal "Dilemma"; tussen outsider of populair zijn; vertellen of zwijgen; zijn eigen ideeën en de werkelijkheid; boeken en het journaal; zijn (enige) vriend of de massa etc.
  

Thema

Waar gaat het boek écht over. Bijvoorbeeld: ziekte, dood, liefde.

Wat zou er op een ‘teksttegeltje’ bij het boek kunnen? 

Bekijk de volgende video voor meer uitleg over thema en motief:

Je gaat een fragment lezen uit het boek 

'De martelaren van Chatila' van Kare 

Bluitgen. Daarna wordt er een aantal 

vragen gesteld, waar je door oefent 

met de literaire begrippen. 

Kies twee woorden uit die jij vindt passen bij het verhaal: fictie, non-fictie, realistisch, niet-realistisch/fantasie.
Leg per woord met een voorbeeld uit het verhaal uit waarom jij dat vindt.

Wie is de hoofdpersoon in dit verhaal?

Vanuit welk perspectief/ vertelstandpunt is het verhaal geschreven?

1. ik-vertelsituatie
2. hij/zij-vertelsituatie
3. alwetende verteller
4. meervoudige vertelsituatie

Van welke persoon/personen krijgen wij de gedachten en gevoelens te lezen?

1. Martin
2. Jihad
3. Preben Hvid

Geef een citaat uit de tekst waar je gedachten of gevoelens van deze persoon/personen te lezen krijgt.

Bijfiguren kunnen verschillende rollen hebben: helper, tegenstander.
Geef van beide een voorbeeld en leg uit waarom je voor deze personages gekozen hebt.

Verloopt de tijd in dit verhaal chronologisch?
Leg uit waarom de tijd wel of niet chronologisch verloopt.

Wat is de vertelde tijd van het fragment?