4.1. Steden: handel en nijverheid

leg uit op welke manier ontwikkelingen in de landbouw de handel hebben gestimuleerd zo rond 1000
1 / 12
next
Slide 1: Open question
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 12 slides, with interactive quiz, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

leg uit op welke manier ontwikkelingen in de landbouw de handel hebben gestimuleerd zo rond 1000

Slide 1 - Open question

Situatie in de Vroege ME
  • autarkische boerengem.
  • domeinen
  • zelfstandige boeren en horigen
  • pacht en
  • kerkbelasting ('tienden')
  • herendiensten
  • gereedschap in eigen beheer gemaakt

Slide 2 - Slide

de handel leeft op dankzij landbouw:
  • Drieslagstelsel (voorjaar - herfst - braak)
  • Ontginning braakliggende gronden (droogleggen moerassen, boskap)
  • Verbetering van de ploegen
  • Inzet paarden ipv ossen 
  • Gevolgen: door meer toename voedsel bevolkingsgroei en 
  • toename handel:  overschotten op lokale markten en jaarmarkten
  • ook: veeteelt ipv akkerbouw >
  • vraag naar luxere goederen (boter, kaas en vlees)

Slide 3 - Slide

jaarmarkten
  • lange afstandshandel:
  • vanuit Italië produkten uit M.O.
  • naar Fr/Eng/Vlaanderen/Scand.
  • in de steden:
  • ambachten >
  • gilden

jaarmarkt in Brugge

Slide 4 - Slide

Jaarmarkt in de Champagne

Slide 5 - Slide

gevolgen toename handel
  1. groei centra en nieuwe steden
  2. actieve opstelling landheren oa toezicht en handelsrechtspraak
  3. ontwikkeling geldeconomie > geldwisselaars en banken
  4. samenwerkingsverbanden zoals de Hanze (12e - 17e eeuw)

Slide 6 - Slide

0

Slide 7 - Video

Hanze: voorbeeld van een koopmansgilde
  • handelaren verenigden zich om:
  • - handelsvoorrechten te krijgen
  • - kapitaal bijeen te krijgen
  • - bescherming tegen concurrenten te organiseren > soms oorlog 
  • Voorbeeld: Hanze van Londen
  • - lakenproduktie in Vlaanderen succesvol >
  • - import van wol uit Engeland nodig >
  • - Brugge en Gent verenigen zich in hanze van Londen

stadskraan in brugge

Slide 8 - Slide

Hanzesteden

Slide 9 - Slide

Steden in Noord-Italië
  • in nrd-Italië ook inpolderingen >
  • grote steden o.a. 
  • Genua en Venetië door:
  • overzeese handel (zie bron 12)
  • meer dan 100.000 inwoners (14e)

Slide 10 - Slide

Oostzee-Hanze
  • Hamburg en Lübeck belangrijk
  • graan/vis/hout/was/pek/bont
  • Nederlandse handelssteden >
  • o.a. wijn/zout/wol/olijfolie
  • jaarmarkten belangrijk o.a. specerijen uit Azië
  • geldeconomie kwam weer op >
  • geldwissels 
  • joodse geldwisselaars....

Slide 11 - Slide

Einde jaarmarkten
  • 14e eeuw nam belang jaarmarkten in Champagne af door:
  • - oorlog > Champagne onveiliger
  • - hoge belastingen Franse koning
  • - reis Italiaanse handelaren naar Brugge nu per schip ipv over land
  • - Arabische handelaren op zijspoor gezet door kruistochten en Reconquista (4.4)

Slide 12 - Slide