Examentraining schrijven - veel gemaakte fouten

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Is deze zin goed geschreven?

ik heb gisteren een hamster gekocht

1. Ja
2. Nee

Begin- en eindpunt van zinnen

Een zin begint met een hoofdletter en een zin eindigt met een punt, vraagteken of uitroepteken.

Uitzonderingen:

• 24 uur geleden had ik nog een relatie. (getal)
• 's Nachts is het rustig op straat.  (apostrof)

Komma's en voegwoorden

Als je komma's gebruikt, wordt de tekst leesbaarder. Je zet komma's op de volgende plekken:

• Tussen twee persoonsvormen. 
• Tussen twee bijvoeglijke naamwoorden
• Voor een voegwoord
• Tussen de delen van een opsomming
• Bij een leespauze

Voorbeelden komma's

Mijn oma, die al vier honden heeft, gaat vandaag nog een hond adopteren. De nieuwe hond is een kleine, lieve puppy. Ze wilde eigenlijk geen honden meer, maar ze was verliefd geworden op deze hond. Ze heeft gisteren al dingen voor hem gekocht: een riem, een etensbakje en een speeltje. 

Hoofdletters

Namen:

• Voor- en achternaam - Ellen van Dam
• Voorletters - E.H. van Dam
• Tussenvoegsel bij een achternaam als er geen naam of voorletters staan - mevrouw Van Dam

Hoofdletters

Aardrijkskundige namen en afleidingen daarvan:

• Werelddelen en landen - Azië, Aziatisch, Engeland
• Provincies en streken - Limburg, Friezen
• Plaatsen en wijken - Parijs, Parijzenaren
• Straten en gebouwen - Euromast, Steenstraat
• Zeeën, rivieren, kanalen - Middellandse Zee, IJssel
• Bergen, woestijnen, natuurgebieden - Sahara, Mount Everest

LET OP!

Windrichtingen zijn met een kleine letter, aardrijkskundige namen niet. 

Zo krijg je dus:

De wind waait vanuit het westen.

Ik kom uit West-Friesland. 

Hoofdletters

Organisaties - Amnesty International, Q-dance

Evenementen - Zwarte Cross, Zomercarnaval

Merken en producten - Samsung Galaxy, Instagram

Feestdagen - Pasen, Suikerfeest

Historische gebeurtenissen - Tweede Wereldoorlog

LET OP!!

Kerst, maar kerstdiner en kerstster.

Sinterklaas, maar sinterklaasavond

Feestdagen zijn met een hoofdletter, afleidingen van feestdagen niet.

Woorden die tijd aanduiden zijn met een kleine letter. 

vrijdag, december, zomervakantie

Goed

Fout

Januari

meneer Van den Heuvel

oost-Nederland

Dickensfestijn

Kerstvakantie

W.m. Steenhuizen

Prins Willem- Alexanderstraat

Samenstellingen

Een woord dat uit twee of meer woorden bestaat, heet een samenstelling. Kastdeur, driegangenmenu, kerstdiner.

Hoe weet je of het woord aan elkaar moet of niet? Daar zijn heel veel regels voor. 

De basisregel is: schrijf de samenstelling aan elkaar. 

Samenstellingen

Koppelteken

• Bij een klinkerbotsing (functieeisen, functie-eisen)
• Bij een cijfer of symbool ($-teken, 24-karaats)
• Bij een afkorting (uv-straling, tv-programma)
• Bij een aardrijkskundige naam (Rotterdam-Zuid, Utrecht-Centrum)

Samenstellingen

Tussen N.

Als het eerste deel van de samenstelling een meervoud heeft op - en, dan komt er in de samenstelling een 'n' te staan.

Krant + artikel > krant: kranten > krantenartikel

Zieke + vervoer > ziek: zieken > ziekenvervoer

Samenstellingen

Heeft het eerste deel van de samenstelling zowel een meervoud of - en als op -s. Dan krijg je de 'n' niet.

Ziekte + beeld > ziekte: ziekten, ziektes > ziektebeeld

Gedachte + stroom> gedachte: gedachten, gedachtes > gedachtestroom

Samenstellingen

Je krijgt de tussen-n ook niet als:

• Het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft (snottebel, rijstevlaai)
• Het eerste deel van de samenstelling verwijst naar iets waar maar 1 van is (zonnebril, maneschijn)

Samenstellingen

Soms krijg je een tussen-s

• Als je deze in de uitspraak hoort (meningsverschil, koeriersdienst, tevredenheidsonderzoek)

Kun je het niet goed horen? Bijvoorbeeld bij beroep + sector. Vervang het tweede deel van de samenstelling door ene ander woord. Beroep + geheim wordt beroepsgeheim. Dus het is dan ook beroepssector. 

Taalverzorging controleren

Controleer na het schrijven van een tekst of:

• De zinnen begrijpelijk zijn
• Leestekens correct zijn gebruikt
• De zinnen grammaticaal correct zijn
• De werkwoordspelling en algemene spelling correct zijn

Grammatica kun je controleren door de tekst hardop te lezen.

Maken

Module schrijven