H4

1400
1648
1384: Filips de Stoute
1600
1500
1506: Karel V
1555: Filips II
1584: moord Willem v. Oranje
1648: Verdrag van Münster
1384
1 / 27
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

This lesson contains 27 slides, with text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 70 min

Items in this lesson

1400
1648
1384: Filips de Stoute
1600
1500
1506: Karel V
1555: Filips II
1584: moord Willem v. Oranje
1648: Verdrag van Münster
1384

Slide 1 - Slide

1400
1648
1600
1500
1555: Filips II
1584: moord Willem v. Oranje
1648: Verdrag van Münster
1384
1384: Filips de Stoute
1506: Karel V

Slide 2 - Slide

1505
1384
Middeleeuwen:
Gewesten
  • eigen bestuur
  • eigen wetten
  • eigen regels
  • eigen munten 
  • privileges
  • particularisme
Het streven van een gewest naar zelfstandigheid

Slide 3 - Slide

1505
1384
14e eeuw:
Onder controle van de Hertog van Bourgondië.

Hertogen breidden gebied uit door:
  • erfenissen
  • huwelijkspolitiek
  • aankoop van grondgebied
  • veroveringen

1384: Filips de Stoute hertog van Bourgondië.
Begin Bourgonidsche tijd.
Bourgondië, in het midden van Frankrijk, was oorspronkelijk een leengebied van de Franse koning.
Het regelen van een huwelijk om zo familiebezit en macht uit te kunnen breiden
Periode waarin de Nederlandse gewesten onder leiding staan van de Bourgondische hertogen
Filips de Stoute

Slide 4 - Slide

1505
1419
Filips de Goede
Probeert meer invloed op de gewesten te krijgen
  • stadhouders als plaatsvervanger van de hertog
  • elk gewest een eigen bestuur: Statenvergadering
  • vergadering van de Staten-Generaal
    - overleg beleid binnen gezamenlijke gewesten
    - bede van de landsheer
  • Brussel hoofdstad, bestuurstaal Frans 
  • centralisatie
Plaatsvervanger van de heer binnen een gewest
Vergadering van het bestuur van een gewest
Tussen 1464 en 1796 de benaming voor de gezamenlijke vergadering van de verschillende Statenvergaderingen van de verschillende gewesten.
Een officieel verzoek om geld of om belasting te mogen heffen
1384
Het streven van vorsten naar één centraal bestuur met overal dezelfde wetten en regels.
Filips de Goede

Slide 5 - Slide

1505
1477
Reactie gewesten:
  • bang vrijheid en privileges te verliezen
  • 1477: rellen en opstanden
  • gewesten stellen eisen aan nieuwe hertogin:
    - meer vrijheid
    - meer invloed
    - in ruil voor trouw aan de hertogin
  • Maria gaat akkoord: groot privilege 

Maria trouwt daarna met Maximiliaan I van Oostenrijk, zelfstandigheid gewesten wordt weer deels teruggenomen.
1482: dood Maria van Bourgondië. Gewesten krijgen een nieuwe naam: Habsburgse Nederlanden
Benaming voor de Nederlandse gewesten in de Habsburgse tijd
1384
Maria van Bourgondië
- Hertogin mag zonder toestemming van de Staten niet trouwen, oorlog verklaren of belasting heffen
- Alleen bewoners van gewesten mogen ambt in gewest bekleden
- Staten mogen vergaderen waar en wanneer ze willen
- In Nederlandse gewesten is bestuurstaal Nederlands

Slide 6 - Slide

1400
1648
1600
1500
1584: moord Willem v. Oranje
1648: Verdrag van Münster
1384
1384: Filips de Stoute
1506: Karel V
1555: Filips II

Slide 7 - Slide

1555
1500
  • 1505: Karel V wordt heer der Habsburgse Nederlanden
  • Margaretha van Oostenrijk wordt landvoogdes

Doel Karel: gewesten centraliseren
Drie Collaterale Raden 
  • De Geheime Raad - advies binnenlandse wetgeving
  • De Raad van State - advies buitenlandse zaken en oorlog 
  • Raad van Financiën - advies financiën Habsburgse gewesten 

Plaatsvervang(st)er van de landsheer in alle gewesten
1505
Centrale adviesraden, ingesteld door Karel V, ter bevordering van de centralisatie van de Nederlanden

Slide 8 - Slide

1555
1500
Reformatie in Nederland:
  • volgelingen van Luther (lutheranen)
  • volgelingen van Johannes Calvijn (calvinisten)
    - kerk moet geleid worden door de gelovigen

Aanwezigheid van deze grote groep protestanten zorgt voor onrust bij de katholieken.  

Volgelingen van Maarten Luther
1505
Volgelingen van Johannes Calvijn

Slide 9 - Slide

1555
1500
Reactie Karel V op de protestanten:
  • 1550: Het bloedplakkaat 
    - Protestanten vervolgd door de inquisitie
    - Werden als ketters veroordeeld
    - Levend verbrand in het openbaar 
Een op een vel papier gedrukte wet, vooral tegen ketters
1550
Rechtbank van de katholieke kerk voor het opsporen en bestrijden van ketterij

Slide 10 - Slide

1555
1500
Reactie Karel V op de protestanten:
  • 1550: Het bloedplakkaat 
    - Protestanten vervolgd door de inquisitie
    - Werden als ketters veroordeeld
    - Levend verbrand in het openbaar 
  • 1555: Godsdienstvrede van Augsburg
  • 1555: Troonsafstand Karel V
Een op een vel papier gedrukte wet, vooral tegen ketters
Rechtbank van de katholieke kerk voor het opsporen en bestrijden van ketterij

Slide 11 - Slide

1400
1648
1600
1500
1648: Verdrag van Münster
1384
1384: Filips de Stoute
1506: Karel V
1555: Filips II
1584: moord Willem v. Oranje

Slide 12 - Slide

1600
1550
Filips II volgt Karel V op
  • Koning van Spanje
  • Koning van Portugal
  • Hertog van Luxemburg
  • Heer der Nederlanden
1555

Slide 13 - Slide

1600
1550
Reactie Nederlanden: weinig enthousiasme
  • Trad nog strenger op tegen protestantisme
  • Verhoogde belasting ivm vele oorlogen
  • Ging door met centralisatie, edelen waren bang macht en privileges te verliezen
1555

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

1600
1550
Reactie Nederlanden: weinig enthousiasme
  • Trad nog strenger op tegen protestantisme
  • Verhoogde belasting ivm vele oorlogen
  • Ging door met centralisatie, edelen waren bang macht en privileges te verliezen

Margaretha van Parma: landvoogdes
1559

Slide 16 - Slide

1600
1550
1566: 200 lage edelen komen met verzoek:
Verzoek aan Filips II om de plakkaten tegen protestanten te verzachten.

Smeekschrift der edelen

Gevolg: hagenpreken
1566

Slide 17 - Slide

1600
1550
1566: Hagepreken lopen uit de hand.
Groepjes calvinisten vallen kerken en kloosters aan
Beeldenstorm

Uitbarsting onder het (calvinistische) volk in het jaar 1566, waarbij kerken en kloosters ontdaan werden van katholieke versieringen.
1566

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

1600
1550
1566: Hagepreken lopen uit de hand.
Groepjes calvinisten vallen kerken en kloosters aan
Beeldenstorm

Reactie Filips II:
Woest. 
Stuurt generaal Hertog van Alva met 10.000 man leger naar de Nederlanden

Uitbarsting onder het (calvinistische) volk in het jaar 1566, waarbij kerken en kloosters ontdaan werden van katholieke versieringen.
1566

Slide 20 - Slide

1600
1550
Reactie Nederlanden:
  • veel edelen vluchten naar het buitenland
  • Margaretha moest aftreden
  • Alva wordt landvoogd
  • Tiende Penning
Een vaste belasting van 10% op de verkoop van roerende goederen en winsten uit ondernemingen.
1568

Slide 21 - Slide

1600
1550
1568: Begin Nederlandse Opstand
- Willem van Oranje trekt met zijn leger het land in
- Hij geeft leiding aan de Watergeuzen
- Wint de slag bij Heiligerlee
- Daarna vooral successen voor Alva
Een vaste belasting van 10% op de verkoop van roerende goederen en winsten uit ondernemingen.
1568

Slide 22 - Slide

1600
1550
1568: Begin Nederlandse Opstand
- Willem van Oranje trekt met zijn leger het land in
- Hij geeft leiding aan de Watergeuzen
- Wint de slag bij Heiligerlee
- Daarna vooral successen voor Alva

1572
- Watergeuzen nemen Den Briel in 

Gevolg:
- Steeds meer steden kiezen kant van de opstand
- Alva woedend ➤ beleg van steden
Een vaste belasting van 10% op de verkoop van roerende goederen en winsten uit ondernemingen.
1572

Slide 23 - Slide

1600
1550
1575: Het beleg van Woerden
1575

Slide 24 - Slide

1600
1550
Gewesten gaan samenwerken:
- Elk gewest eigen godsdienst bepalen
- Spaanse troepen moeten het land uit
- Samenwerking duurt kort door ruzie over godsdienst
Een vaste belasting van 10% op de verkoop van roerende goederen en winsten uit ondernemingen.
1576

Slide 25 - Slide

1600
1550
1579: Zuidelijke gewesten kiezen Spaanse kant
Noorden gaat alleen door in hun strijd

 
Een vaste belasting van 10% op de verkoop van roerende goederen en winsten uit ondernemingen.
1579

Slide 26 - Slide

1600
1550
1579: Zuidelijke gewesten kiezen Spaanse kant
Noorden gaat alleen door in hun strijd

1581: Noorden erkent Filips II niet meer als hun heer
Plakkaat van Verlatinghe


Een vaste belasting van 10% op de verkoop van roerende goederen en winsten uit ondernemingen.
1581

Slide 27 - Slide