§1 elektromagnetische straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Straling

Opfrissen:

1. Wat is frequentie?

2. Wat is golflengte?

3. Wat is een spectrum?

4. Wat is ioniserende straling?

Doelen

• Je kunt het draadloos zenden en ontvangen van informatie beschrijven.
  
• Je kunt kenmerken van elektromagnetische straling beschrijven.
  
• Je kunt de afgelegde afstand van elektromagnetische straling berekenen met behulp van de lichtsnelheid.
  
• Je kunt in het elektromagnetische spectrum soorten elektromagnetische straling ordenen.
  
• Je kunt de effecten van ioniserende straling beschrijven.
  

Verzenden van informatie.

- Telefoon: 

1. Communicatie via zendmast. 

2. Door wisselstroom in de antenne onstaat er een EM golf (zie vorig plaatje).

3. Als deze bij zendmast komt gaat de zendmast meetrillen met dezelfde frequentie.

λ

Frequentie is het 

aantal trillingen per seconde 

(in Hertz (HZ))

Verband golflengte en frequentie.

- Afstand =  snelheid x tijd

- Golflengte = snelheid x  trillingstijd 

Formules:

Verband tussen trillingstijd en frequentie:   

Afstand met lichtsnelheid.

c = lichtsnelheid in m/s (300.000.000 m/s)

=                 m/s

Afstand: s = c x t -->  lijkt op v x t

3⋅10​8​​

Berekenen van de frequentie (Plusstof havo)

Van een golf kunnen we met de golflengte en de lichtsnelheid de frequentie uitrekenen.

de formule is dan:

f=​λ​​c​​

Effecten van straling

Als straling wordt geabsorbeerd, komt de energie in de straling vrij.

Bijvoorbeeld :  

Als je een zwart t-shirt aan hebt in de felle zon zit. 

De energie van de infrarode straling wordt omgezet in warmte waardoor de temperatuur stijgt.

Effecten van straling

Sommige soorten straling hebben nog een ander effect: hun stralingsenergie kan stoffen afbreken. 

Bijvoorbeeld: Een gekleurd papier dat een aantal dagen in de zon ligt verkleurt. 

De ultraviolette straling maakt de kleurstofmolecuul kapot. 

Uv-straling kan ook schade veroorzaken aan het DNA (het erfelijk materiaal) in je huidcellen.

Ioniserende straling

Straling die moleculen

kapot kan maken wordt 

ioniserende straling 

genoemd. Bijvoorbeeld:

-Uv-straling

-Röngenstraling

-Gammastraling

Effecten van straling

Radiogolven, ir.- straling en licht zijn niet ioniserend.

-Uv straling is zwak ioniserend.

- Röntgenstraling en gammastraling zijn sterk ioniserend. 

Een kleine hoeveelheid röntgen- en of gamma straling kan al gezondheidschade veroorzaken. 

Vraag 1 t/m 10