Les ONCOLOGIE

• Verpleging en verzorging
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Oncologie

Inchecken: ik voel mij....

1. een opgeladen batterij
2. alsof mijn hoofd nog in bed ligt
3. ontdekkingsreiziger, ben klaar voor de les
4. een wandelend vraagteken

Leerdoelen:

• De basisbegrippen uit de oncologie toelichten.
  
• Het verschil tussen benigne en maligne tumoren beschrijven.
  
• De naamgeving van benigne en maligne tumoren toelichten.
  
• De bekende risicofactoren voor kanker noemen.
  
• De etiologie van kanker beschrijven.
  
• De diagnostiek van kanker beschrijven.
  
• De behandeling van kanker beschrijven
  
• De preventie van kanker beschrijven.
  

Stelling: Kanker is altijd erfelijk.

1. waar
2. niet waar

Stelling: Kanker ontstaat door een fout in de celdeling.

1. waar
2. niet waar

Stelling: Er zijn wel meer dan 100 verschillende soorten kanker.

1. waar
2. niet waar

Stelling: mannen kunnen ook borstkanker krijgen.

1. waar
2. niet waar

Stelling: kanker kan veroorzaakt worden door virussen.

1. waar
2. niet waar

Stelling: als een tumor goedaardig is hoef je je geen zorgen te maken.

1. waar
2. niet waar

Welke soorten kanker ken jij?

Kanker

• Oncologie.
• Ongecontroleerde groei van abnormale cellen.
• Deze abnormale cellen kunnen infiltreren (ingroeien) in gezond weefsel en metastaseren (uitzaaien).
  
• Het is niet 1 ziekte, maar een verzamelnaam voor vele verschillende soorten kanker.
  
• Kan voorkomen op alle leeftijden en in alle delen van het lichaam.
  

Wat zijn de meest voorkomende kankersoorten in Nederland?

Wat zijn de meest voorkomende kankersoorten in Nederland?

Huidkanker

Borstkanker

Prostaatkanker

Longkanker

Darmkanker

Blaaskanker

Lymfeklierkanker

Slokdarmkanker

Alvleesklierkanker

Nierkanker

Hoe ontstaat een tumor?

• Ongecontroleerde celdeling.
• Abnormale toename van cellen, wat kan leiden tot een     tumor.
  
• Tumoren kunnen benigne of maligne zijn.
  
• Alleen bij maligne tumor spreken we van kanker!
  
• Bij sommige kankers geen tumorgroei, bijvoorbeeld     leukemie.
  

Op welke van de vorige afbeeldingen is er sprake van een goedaardige en op welke van een kwaadaardige tumor? Leg uit.

Tumoren

• Benigne
• Maligne

Risicofactoren

• Leeftijd.
• Roken.
• Infecties (bijv. HPV, hepatitis B- en C).
• Straling.
• Immunosuppressiva (deze middelen onderdrukken eigen immuunsysteem waardoor kans op ontstaan van kanker toeneemt).
  

Symptomen verdacht voor kanker zijn?

Symptomen van kanker:

Hoesten/heesheid.

Bloedverlies na ontlasting, urine of sputum.

Knobbel in de borst.

Onbegrepen pijn.

Ongewild gewichtsverlies.

Geelzucht, jeuk.

Algehele malaise met moeheid, vermagering, onbegrepen koorts en anemie.

Stelling: Bij alle kankers is ongecontroleerde celdeling aanwezig.

1. waar
2. niet waar

Diagnostiek

• Wanneer een patiënt symptomen heeft die kunnen wijzen op kanker, of een screeningstest was positief, moet uitgezocht worden of het inderdaad om kanker gaat.
• Voor de diagnostiek bestaat geen speciale test.
  
• Diagnose wordt gesteld op grond van:
  

       Anamnese

Lichamelijk onderzoek

Laboratoriumonderzoek

Beeldvormend onderzoek

Pathologisch onderzoek (b.v. biopsie of punctie).

Hoe behandelen we kanker?

Behandeling van kanker

• operatie 
• bestraling (radiotherapie)
• chemotherapie
• hormonale therapie
• immunotherapie

Hoe kunnen we kanker voorkomen?

Preventie 

• Niet roken.
• Voldoende bewegen.
• Gezonde voeding.
• Matig alcoholgebruik.
• Bescherm jezelf tegen UV-straling.
• Vaccinaties (bijv. hepatitis-B).
• Meedoen aan bevolkingsonderzoeken.

Weet jij welke bevolkingsonderzoeken we in Nederland hebben?

Evalueren

1. leerzaam en interessant
2. informatief en duidelijk
3. indrukwekkend en serieus
4. ik zou graag nog een les hierover willen