7.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.2 Populaties 

Tolerantie

- habitat -> abiotische factoren -> beperkende factor

- tolerantiegrenzen

- tolerantiegebied

- optimumgrafiek

Tolerantie

(a)biotische factoren

(a)biotische factoren zijn van invloed op organismen (denk aan natuurlijke selectie!).

Soorten hebben tolerantiegebied en uiteindelijk een tolerantiegrens. 

Tolerantiegrenzen

Tolerantie = vermogen van een organisme om schommelingen in een abiotische factor te verdragen. 

Tolerantiegrens = de uiterste waarde waarbij individuen van een soort kunnen overleven.

Als de tolerantiegrenzen voor temperatuur van een soort 0 en 30 graden zijn, dan moet hij leven in een gebied waar de temperatuursschommeling niet buiten deze tolerantiegrenzen komen. In een gebied met temperatuursschommelingen tussen de -5 en 25 graden, komt de temperatuur soms onder de tolerantiegrens van 0 graden, waarbij de soort niet zal overleven. Deze soort kan daardoor niet in dit gebied leven.

Herhalen leerdoelen  

• Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is en wat de kenmerken ervan zijn.
  
• Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen.
  
• Je kunt de invloed van de belangrijkste abiotische factoren op organismen beschrijven.
  
• Conclusies trekken a.d.h.v. het tolerantiegebied van organismen

Wat is geen biotische factor die invloed heeft op de reiger?

1. De temperatuur van het water dat koud aanvoelt
2. De vissen die als voedsel dienen
3. De grassen het water schoonmaken
4. De bodemdiertjes die als voedsel voor de vissen dienen

Wat is een voorbeeld van een biotische factor?

1. Het weer
2. Samenstelling van de bodem/grond
3. Hoeveelheid voedsel
4. Hoeveelheid licht

De weegbree
De weegbree is een tredplant. Hij komt vooral voor op plaatsen waar wordt gelopen. Daardoor verandert de bodem. De bodem is een abiotische factor, die op zijn beurt bestaat uit andere abiotische factoren.

3a. Noteer drie van deze factoren.

De grote weegbree (Plantago major) kwam oorspronkelijk voor in Europa en Noord- en Centraal-Azië, maar tegenwoordig komt hij over de hele wereld voor. De oorspronkelijke bewoners van Amerika noemen hem ‘het voetspoor van de blanke’.

3b. Welke biotische factor heeft een rol gespeeld bij de verspreiding van de grote weegbree over de aarde?

Wat zijn tolerantiegrenzen?

1. Een zone waar een organisme kan overleven.
2. De grens waarbij een organisme het best overleefd.
3. Aanpassingen die een soort ondergaat om te kunnnen overleven.
4. Minimum- en maximumgrens van een abiotische factor.

Er is een verband tussen de tolerantie en het areaal van een soort.

Bekijk de afbeelding. Welke soort heeft het grootste tolerantiegebied?

1. soort A
2. soort B
3. soort C
4. soort D

Welke soort heeft de grootste tolerantie voor watertemperatuur

1. Lemna minor
2. Lemna turionifera
3. Spirodela ployrhiza

Tolerantie voor zout

In de grafiek in de afbeelding is de dichtheid van drie verschillende algen weergegeven:

in een rivier, in een riviermonding en in zee 

Welke alg heeft de breedste tolerantie voor zout?

 

1. soort I
2. soort II
3. soort III

Tolerantie en de verspreiding van een soort hangen nauw samen.

6a) Welk verband is er tussen de grootte van de tolerantie en de grootte van het verspreidingsgebied van een soort?

Leerdoelen Populaties 

• Je kunt binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en van coöperatie onderscheiden. 
• Je kunt de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem beschrijven. 

Lezen 

Lees basisstof 7.2 Populaties 

 blz 239 en 240

binnenstebuiten.kro-ncrv.nl

Exoten

Exoten voorbeelden

Exoten en Niche

• wanneer een exoot een nieuwe niche inneemt, is de kans groot, dat de exoot overleeft/uitbreidt
• wanneer de exoot dezelfde niche inneemt als een inheemse soort treedt concurrentie op, als de exoot wint zal hij zich kunnen handhaven/verspreiden (invasieve exoot) ten koste van de inheemse soort(en)
  

Monocultuur 

Gebruik bestrijdingsmiddel?

Invloed biodiversiteit?

Monocultuur

• Grote akker met 1 soort gewas
  
• Makkelijk zaaien en oogsten
• Chemische bestrijding
• Bemesting
• Ecologische of biologische landbouw
• Klonen (ongeslachtelijke voortplanting) of plant-veredeling
• Weefselkweek

In welk gebied is de biodiversiteit het hoogst?

• bepalen het verspreidingsgebied van soorten
• hangt samen met biodiversiteit en tolerantie van organismen

elke soort heeft een eigen verspreidingsgebied

Leerdoelen Populaties 

• Je kunt binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en van coöperatie onderscheiden. 
• Je kunt de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem beschrijven. 

Maken opdracht 

3, 5, 6, 11, 12 van 7.2