BS5.2 Organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Beschrijft de tekst een ecosysteem of een levensgemeenschap? Leg je antwoord uit.

T2, 2p

Vraag 6b + c en 7

Waarom is de brulkikker een probleem?

Ga nu 5.2 lezen, blz. 92-96. Je hebt 10 minuten de tijd. Ben je klaar? Klik dan op ja.

ja

nee

thuispracticum: OPDRACHT 2

(inleveren voor vrijdag 28 mei, via ELO)

Welke organisatieniveaus  en welke soorten komen hier eigenlijk voor? 

Maak 2 dia’s met de volgende informatie:

• Benoem de verschillende organisatieniveaus in jouw ecosysteem.

• Benoem alle organismen die voorkomen in jouw ecosysteem

• Tel ten minste 5 verschillende organismen (bv. 2 eiken, 28 cm2 levermos, 3 rupsen van de atalanta, 20 brandnetels, 1 berenklauw, …).

BODEM

- grootte van de bodemdeeltjes

- vochtgehalte

- zuurstofgehalte

- gehalte aan humus

- pH (zuurgraad)

- grondwaterstand

- mineralen

Bodemdeeltjes

Humus

Door activiteiten van bacterien en schimmels ontstaan uit humus mineralen voor planten.

Op de humus kunnen planten zich makkelijk hechten, want de structuur van de bodem verbeterd. 

Hoe meer humus, hoe beter voor de planten.

In klei kunnen de wortels makkelijker doordringen, in zand houdt de bodem beter water vast.

Water alleen is geen abiotische factor!

Eigenschappen van het water wel zoals:

• Luchtvochtigheid
• Zoutgehalte
• Opgeloste stoffen
• Variatie in hoeveelheid water

Water - landplanten

Bladeren bedekt met een cuticula (waslaagje). De cuticula biedt bescherming en voorkomt onnodige verdamping uit cellen die liggen aan de oppervlakte.

Aan de onderzijde zitten huidmondjes. Deze kunnen open en dicht om CO2 op te nemen of om water af te geven of juist vast te houden.

Planten in een vochtig milieu hebben een dunne cuticula, veel huidmondjes, klein wortelstelsel.

Planten in een droog milieu hebben een dikke cuticula, weinig huidmondjes en een groot, ontwikkeld worstelstelsel wat diep de grond in gaat.

huidmondje

Aanpassingen aan een droog milieu.

Dus de abiotische factor water.

Water en planten

Landplanten:

- hebben een waslaagje (cuticula) en huidmondjes

vochtig klimaat= veel huidmondjes en dunne cuticula

Droog klimaat= weinig huidmondjes en dikke cuticula

Waterplanten:

- klein of geen wortelstelsel

- zout waterplanten zelfde bouw als planten in droog klimaat

WATER

Planten:

- dikte cuticula

- hoeveelheid huidmondjes

- grootte wortelstelsel

Dieren:

- zuurstofgehalte

- zoutgehalte

(a)biotische factoren

(a)biotische factoren zijn van invloed op organismen (denk aan natuurlijke selectie!).

Soorten hebben tolerantiegebied en uiteindelijk een tolerantiegrens. 

Tolerantiegrenzen

Tolerantie = vermogen van een organisme om schommelingen in een abiotische factor te verdragen. 

Tolerantiegrens = de uiterste waarde waarbij individuen van een soort kunnen overleven.

Als de tolerantiegrenzen voor temperatuur van een soort 0 en 30 graden zijn, dan moet hij leven in een gebied waar de temperatuursschommeling niet buiten deze tolerantiegrenzen komen. In een gebied met temperatuursschommelingen tussen de -5 en 25 graden, komt de temperatuur soms onder de tolerantiegrens van 0 graden, waarbij de soort niet zal overleven. Deze soort kan daardoor niet in dit gebied leven.

Tolerantie + beperkende factor

• Tolerantiegrenzen - tolerantiegebied
  
• soort heeft voor een abiotische factor zijn kenmerkende tolerantiegebied.
  
• bepalen het verspreidingsgebied (= gebied waar soort voorkomt)
  
• per abiotische factor optimumkromme met:
  Minimum / optimum / maximum - waarde  
• Beperkende factor= de abiotische factor die het verst van de optimumwaarde ligt
  

samenvattend 

Tolerantie

tolerantiegebied

• definitie tolerantiegebied kennen

• het verband tussen de uiterste waarden van tolerantie en het overleven van een soort kunnen toelichten
  

Een abiotische factor die de tolerantiegrens overschrijdt en er dus voor zorgt dat een soort daar niet kan leven heet....

1. Een stressfactor
2. Optimumkromme
3. De beperkende factor
4. Milieufactor

Op de x-as van deze grafiek wordt de vochtigheid van de grond weergeven. Op de y-as zie je de overlevingskansen van de verschillende plantensoorten a, b, c en d.
Welke van de uitspraken is *niet* waar?
Op de volgende dia zie je het plaatje groot.

1. Binnen de tolerantiegrenzen van c komen soort d en b ook voor.
2. Soort b heeft een grotere tolerantiegrens en is daarom beter bestand tegen schommelingen.
3. Soort a en c komen niet naast elkaar voor in een gebied.
4. Bij de optimumwaarde van a kunnen soorten b, c en d niet overleven.