(P3) Les 5: Landen indicatoren (Midden-Oosten)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Startklaar (3 min)

Docent begroet leerlingen, instrueert alle leerlingen om startklaar te zijn en legt materialen klaar.

Leerlingen zorgen ervoor dat zij alle benodigde spullen op tafel hebben, jas uit, mobiel in tas. (Zorg voor een nette en georganiseerde ruimte.)

       Terugblik

Kennen we dit nog van periode 1?
** Landen Indicatoren **

** De aardrijkskundige dimensies**

** Het Human Development Index? **

    Checklist | Tot nu toe

🔲 Ik weet wat globalisering betekent

🔲 Ik weet dat tijd-ruimtecompressie globalisering versterkt

🔲 Ik ken de drie typen landen in het wereldsysteem

🔲 Ik ken economische kenmerken van centrum- en (semi-)perifere landen

🔲 Ik ken demografische kenmerken van centrum- en (semi-)perifere landen

🔲 Ik weet waarom bedrijven kiezen voor offshoring

🔲 Ik weet waarom landen kiezen voor reshoring

      Lesdoel

Vandaag duiken we in het Midden-Oosten.

Je ontdekt waar de mensen wonen, waar het regent (of juist niet), en hoe grondstoffen invloed hebben op hoe rijk een land is. Ook leer je wat migratie en natuurlijke hulpbronnen te maken hebben met ongelijkheid in deze regio.

⮕ Denk jij dat landen met veel olie automatisch rijk zijn? Waarom wel of niet?

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

       Het Midden-Oosten?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

       Het gebied in kaart

Bodem en grondstoffen

Neerslag

Bevolkingsspreiding

Ontwikkeling (HDI)

Bruto Nationaal Product

Demografische transitie

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Overleven in Riad?

hoe dan?

       Positie wereldsysteem

Kenmerken periferie?

Kenmerken semi-periferie?

Kenmerken centrum?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

10 meerkeuze vragen

Waar spelen we voor?

Hoe hoge hoe kouder.

Hoe verder van de evenaar hoe kouder.

Een land in het Midden-Oosten neemt een sleutelpositie in bij de olieproductie. Het grenst aan de Perzische Golf, heeft een te laag gemiddelde neerslagniveau voor grootschalige landbouw en kent een hoge BBP per hoofd van de bevolking.

Welk land wordt hier bedoeld?

1

1. Syrië
2. Saudi-Arabië
3. Jemen
4. Libanon

Een internationale organisatie deelt landen in op basis van ontwikkelingskenmerken zoals onderwijs, levensverwachting en inkomen per hoofd. In het wereldsysteem behoren sommige oliestaten tot de semi-periferie dankzij hun hoge HDI, andere blijven tot de periferie behoren.

Welke maatstaf wordt hier door de organisatie gebruikt?

2

1. BNP per hoofd
2. Werkloosheids-percentage
3. Demografisch transitiemodel
4. Human Development Index

Sinds de jaren ’70 groeide deze stad sterk dankzij de olie-industrie én investeringen in toerisme en internationale handel. Nu is het een belangrijk financieel centrum in de regio en kent het een hoge expatpopulatie.

Welke stad wordt beschreven?

3

1. Dubai
2. Teheran
3. Bagdad
4. Damascus

In dit land ligt het politieke gezag bij een ayatollah en kent men weinig politieke vrijheid. Desondanks heeft dit land wetenschappelijke ontwikkelingen doorgemaakt, o.a. op nucleair gebied.

Welk land wordt omschreven?

4

1. Irak
2. Israël
3. Iran
4. Saoedi-Arabië

Door zijn aride klimaat, woestijnlandschappen, en vrijwel volledige afhankelijkheid van olie-export, kent dit land hoge pieken in het BNP, maar grote inkomensongelijkheid bij de niet-ingezetene arbeidersbevolking.

Welk land wordt bedoeld?

5

1. Libanon
2. Koeweit
3. Jordanië
4. Israël

De rijkdom aan oliebronnen in het Midden-Oosten is sterk geconcentreerd in enkele landen. Daardoor kent de hele regio een ongelijk ontwikkelingspatroon.

Hoe draagt deze ongelijke verdeling van natuurlijke hulpbronnen bij aan regionale ongelijkheid tussen landen in het wereldsysteem?

6

1. De woestijnlanden zijn ongeschikt voor economische ontwikkeling
2. De landen met olie hanteren altijd hetzelfde economische beleid
3. De olie-export vergroot de ontwikkelingskloof tussen centrum en periferie
4. Migratie speelt vrijwel geen rol in de economische ontwikkeling

In Syrië zijn veel mensen op de vlucht geslagen door langdurige conflicten en een slecht functionerende economie. Sommigen trekken naar stedelijke gebieden in buurlanden, anderen zoeken hun toevlucht tot Europa.

Wat is het belangrijkste migratiekenmerk van deze situatie?

7

1. Er is sprake van gedwongen externe migratie
2. De migratie is hoofdzakelijk arbeidsgericht
3. Er is sprake van geplande binnenlandse migratie
4. De migratiestroom is gericht op interne landelijke gebieden

De bevolkingsspreiding in het Midden-Oosten is zeer ongelijk. Grote delen zijn onbewoonbaar door droogte, terwijl andere gebieden juist overbevolkt raken. Dit hangt samen met de aanwezigheid van natuurlijke hulpbronnen en landbouwmogelijkheden.

Welke natuurlijke factor beïnvloedt de bevolkingsspreiding het meest in deze regio?

8

1. Hoogteligging
2. Bevolkingsgroei
3. Economische globalisering
4. Beschikbaarheid van water

Een land heeft een relatief hoog HDI, maar kent een laag aandeel landbouw in het BNP. Daarnaast bestaan er grote verschillen tussen stedelijke gebieden en plattelandsregio’s qua scholing en gezondheidszorg.

Hoe is deze situatie te verklaren?

9

1. De stad heeft minder investeringen ontvangen dan het platteland
2. Er is sprake van interne regionale ongelijkheid
3. Het BNP is niet gekoppeld aan demografische fasen
4. Het demografisch transitiemodel is niet toepasbaar op dit land

In de meeste landen van het Midden-Oosten zien we dat de bevolkingsgroei heel snel ging tussen 1960 en 2000. Sindsdien neemt de groei iets af, doordat vrouwen gemiddeld minder kinderen krijgen en scholing toeneemt.

In welke fase van het demografisch transitiemodel bevinden veel
Midden-Oosterse landen zich nu?

10

1. Fase 2
2. Fase 3
3. Fase 4
4. Fase 5

     Kleine afsluiting

34. Bevolkingsspreiding

35. Neerslagverdeling

36. Natuurlijke hulpbronnen

37. Bruto Nationaal Product

38. Human Development Index

39. Arbeidsmigratie 

40. Regionale ongelijkheden

41. Wereldsysteem

42. Centrum-periferie model

43. Demografisch transitiemodel

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

    Checklist | Controle

🔲 Ik kan het Midden-Oosten aanwijzen op een kaart.

🔲 Ik kan aangeven waar de meeste mensen in het Midden-Oosten wonen.

🔲 Ik kan op een kaart zien waar in het Midden-Oosten veel of weinig neerslag valt.

🔲 Ik kan benoemen waar olie en gas in het Midden-Oosten voorkomen.

🔲 Ik kan uitleggen waarom het ontwikkelingsniveau in het Midden-Oosten verschilt.

🔲 Ik kan beschrijven hoe migratie invloed heeft op welvaart in de regio.

Zelf aan de slag

Zelf aan de slag

      Grote afsluiting

Vandaag duiken we in het Midden-Oosten.

Je ontdekt waar de mensen wonen, waar het regent (of juist niet), en hoe grondstoffen invloed hebben op hoe rijk een land is. Ook leer je wat migratie en natuurlijke hulpbronnen te maken hebben met ongelijkheid in deze regio.

⮕ Denk jij dat landen met veel olie automatisch rijk zijn? Waarom wel of niet?

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com