16 april

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat doen we vandaag?

• Vragen grammatica?
• Bespreken 23A.
• Vertalen 23A.

Vragen grammatica/cultuurtekst?

Geen vragen (meer)?

• Maak maar twee rijtjes.... 

Cato de Oudere 

• Overigens ben ik van mening dat Cathago verwoest moet worden. 

Het Gerundivum

• Het Gerundium is het zelfstandig gebruikte werkwoord en heeft een actieve betekenis.
• Het Gerundivum is het bijvoeglijke gebruikte werkwoord en heeft een passieve betekenis.
• Gebruik: ofwel met een vorm van esse, ofwel in een Gerundivumconstructie.

Vorming van het Gerundivum

• Het Gerundivum wordt gevormd door -(e)ndus achter de stam van het werkwoord te plakken:
• vocare => voca- => vocandus.
• Het gedraagt zich als een bijvoeglijk naamwoord van groep 1 en 2: vocandus, vocanda, vocandum.
• Zie bladzijde 170 van je tekstboek.
• Let op: sommige vormen zijn gelijk aan het Gerundium. 

Het Gerundivum met Esse

• Multa adhuc sunt facienda. 
• Er moet nog veel gedaan worden. 
• Het Gerundivum is hier naamwoordelijk deel van gezegde bij esse. 
• Vertaal met "moeten... worden". 
• Bij ontkenning: "kunnen" of mogen".
• Hoc non faciendum est. 
• Dit kan/mag niet gedaan worden. 
• Bij onpersoonlijke uitdrukkingen:  onzijdig gerundium = men/er moet.

Gerundivumconstructie. 

• Een Gerundivumconstructie bestaat uit een zelfstandig naamwoord en een congruerend Gerundium. 
• De meest voorkomende vertaling is dan "om te..."
• Zie bladzijde 171 voor voorbeelden.
• Een Gerundiumconstructie vertaal je nooit met  "moeten". 

Ubi prima impedimenta nostri exercitus ab eis, qui in silvis abditi latebant, visa sunt

quod tempus inter eos committendi proelii
convenerat

ut intra silvas aciem ordinesque constituerant atque
ipsi sese confirmaverant,

subito omnibus copiis provolaverunt

impetumque in nostros equites fecerunt.

His facile pulsis ac proturbatis,

incredibili celeritate ad flumen decucurrerunt,

ut paene uno tempore et ad silvas et in flumine et iam in manibus nostris hostes viderentur.

Eadem autem celeritate adverso colle ad
nostra castra ... contenderunt.

atque eos, qui in opere occupati erant,

Caesari omnia uno tempore erant agenda:

vexillum proponendum, quod erat insigne, cum ad arma concurri oporteret;

signum tuba dandum;

ab opere revocandi milites;

qui paulo longius aggeris petendi causa processerant, arcessendi;

acies instruenda; milites cohortandi; signum dandum.

Quarum rerum magnam partem temporis brevitas et incursus hostium impediebat.

Opdracht bij de tekst

• Kleur in elke zin:
• De persoonsvorm.
  
• Andere werkwoordsvormen in een andere kleur.
• Alle Nominativi in een andere kleur.
• Alle directe en indirecte objecten ieder in een andere kleur.
• (Dus: lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp).

Aan het werk. 

• Leer de woorden en grammatica t/m 23A.
• [Kleur 23A,  t/m 15.]
• Vertaal 23A, t/m 15. 

Dit is ook huiswerk.